پرمخاطبترین آثار ادبی در میان کتابهای صوتی کدامند و چرا؟
ايبنا/ در روزگار کرونا و قرنطينه فروش کتابهاي صوتي افزايش پيدا کرده است؛ اما پرفروشترين و پرمخاطبترين کتابهاي صوتي بازار کدام کتابها هستند؟ آمارها نشان ميدهد، که فروش کتابهاي صوتي در روزگار کرونا افزايش داشته است و مخاطبان و علاقهمندان کتاب استقبال خوبي از اين گونه کتابها داشتهاند. از طرف ديگر با يک جستوجوي ساده در فضاي مجازي ميتوان متوجه شد که مخاطبان در فرصتي که به واسطه ويروس کوويد 19 ايجاد شده است، از کتابهاي صوتياي که گوش دادهاند، زياد پست و استوري ميگذارند. همه اينها باعث شد به سراغ چند توليدکننده و عرضهکنندههاي کتابهاي صوتي برويم و بازار کتابهاي صوتي ادبي را بررسي کنيم. اينکه چه عواملي در بيشتر شنيده شدن کتابهاي صوتي ادبي تاثير دارد، موضوعي است که شايد براي شما هم سوال باشد. ماه آوا ماهآوا در دهه 90 فعاليتهاي خود را شروع کرد و تا به امروز با ناشران بنام و گويندگان شناخته شده زيادي همکاري داشته است. راضيه هاشمي مدير اين موسسه فرهنگي کتابهاي «ميشل شدن»، اثر ميشل اوباما با ترجمه سودابه قيصري و صداي مرضيه هاشمي، «ماشين تحرير عجيب»، اثر تام هنکس با ترجمه نيلوفر خوشزبان و صداي رضا عمراني، «پدرو پارامو»، اثر خوان رولفو با ترجمه احمد گلشيري و صداي رضا عمراني، «نيروي اميد»، اثر آنتوني سيولي با ترجمه مريم تقديسي و صداي ميلاد تمدن و «دختري که رهايش کردي»، اثر جوجو مويز با ترجمه شيدا رضايي و صداي رضا عمراني را به عنوان کتابهاي پر فروش معرفي کرد. وي در توضيح دلايل پرفروش شدن اين آثار گفت: عواملي بسياري در مورد استقبال قرار گرفتن کتابها نقش دارد. مهمترين دليل محتوا و موضوع کتاب است. ما بارها با عناوين مطرحي مواجه شديم که بسيار بد اجرا شدهاند؛ اما پرفروش بودند. دليل بعدي اجراي گوينده است. گويندههايي که کتاب را اجرا ميکنند نه صرفا خوانش معمولي، بيشتر مورد تاييد مخاطب قرار ميگيرند. در اين ميان عامل سليقهاي ديگري وجود دارد و آن استفاده از افرادشناس و محبوب در هر حوزه کاري است. هاشمي با اشاره به حضور سلبريتيها در عرصه کتابهاي صوتي گفت: اين همان صنعت استفاده از به اصطلاح سلبريتيهاست که در تمام دنيا وجود دارد و در همه زمينههاي تبليغات مورد استفاده قرار ميگيرد. در اين حالت نه موضوع کتاب اهميت دارد و نه درستي خوانش. کتاب به دليل اين شخصيتها مورد استقبال قرار ميگيرد. دليل بعدي ناشر چاپي اثر است. بسياري از ناشران حضور فعال و موثري در ميان مخاطبان دارند و برخي صرفا منفعل هستند. ارتباط درست با مخاطبان و بروز بودن و شرکت در فعاليتهاي مجازي در ديده شدن اثر نقش مهمي دارد. وي ادامه داد: دليل ديگري که در ميان علاقهمندان واقعي و گروه مخاطبان کتابخوان وجود دارد مولف و مترجم اثر است. طبيعي است که اين مورد در ميان مخاطبان عامي و نوپاي کتاب اهميتي ندارد. نکته ديگري که بيتوجه به نکات مطرح شده ميتواند تاثيرگذار باشد، ناشر صوتي اثر است. رفته رفته مخاطبان سليقه کلي انتخاب کتاب را به ناشر صوتي ميسپارند و باتوجه به اعتمادي که به ناشر پيدا کردهاند، اقدام به خريد کتاب ميکنند. ناشرصوتي که علاوه بر اجراي درست خوانش از تنوع محتوايي برخوردار باشد. مدير انتشارات صوتي ماهآوا در پايان صحبتهايش اظهار کرد: در پايان بايد گفت که تمامي اين عوامل در لايه توليدکننده اثر صوتي تاثيرگذار است. تلاش و عملکرد پلتفرمهاي فروش نکتهايست که بر تمامي اين دلايل سايه مياندازد و تاثير مستقيم در مورد انتخاب قرار گرفتن مخاطب دارد. ايران صدا ايرانصدا که متعلق به صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران است نيز مدتهاست که در بخشي به نام پايگاه کتاب گويا به توليد و عرضه کتاب صوتي ميپردازد. اين رسانه نخستين کتاب پرمخاطب خود را کتاب گوياي «چشمان تاريکي» معرفي کرد و در توضيح آن براي ايبنا آورده است: «اين کتاب گويا مربوط به شيوع ويروس ناشناخته اي در ووهان 400 است که نزديک به 40 سال پيش توسط دين کونتز به رشته تحرير درآمده است. اين کتاب براي اولين بار در ايران توسط شيرين موسوي در ايران صدا ترجمه شده و به تهيهکنندگي نويد جولايي و روايت گلچهره زند، سعيد داخ و مرتضي حسنلو توليد و منتشر شده است. کتاب گوياي بعدي «سري داستانهاي پوآرو» است. مجموعه داستانهاي پوآرو از سري داستانهاي آگاتا کريستي با اقتباس شنيداري فاطمه کاظمي در پايگاه کتاب گوياي ايران صدا به رشته تحرير درآمده است. اين مجموعه با روايت استادانه اکبر مناني صداپيشه سريال پوآرو توليد و منتشر شده است. آخرين کتاب گويايي که ايران صدا به ما معرفي کرد، «زنان کوچک» نام دارد. اين کتاب با روايت صداپيشه پيشکسوت زهره شکوفنده و همچنين اکبر مولايي توليد شده است که اقتباس شنيداري آن را فاطمه سوهاني به تهيهکنندگي مونا شکري انجام داده است. فيديبو مصطفي ميرنوري، مدير فروش فيديبو دليل درباره پرفروش شدن کتابي در ميان کتابهاي صوتي گفت: اگر بخواهم درباره دلايل پرفروش شدن برخي آثار صوتي فيديبو صحبت کنم، بايد بگويم که ما در چند روز گذشته پويشي را به نام «کتابهايي که بايد در زندگي بخوانيم يا بشنويم» راهاندازي کرديم و در آن کتابهاي کلاسيکي مثل «خوشههاي خشم»، «صد سال تنهايي» و «خشم و هياهو» که کتابهاي خيلي معروفي هستند، پيشنهاد داديم. کتابهايي که به نظر ما حتما بايد آدمهاي کتابخوان بخوانند يا بشنوند. البته آثاري که در زير معرفي ميکنيم هميشه پرفروش بودند؛ اما من فکر ميکنم که به واسطه پيشنهاد ما پرفروشتر شدند. وي ادامه داد: کتابهايي مثل «طاعون» هم پرفروش شدند که پرفروششدنشان بيربط به بحث کرونا نبوده است و همين مساله باعث شده که در چند وقت گذشته اين کتاب نه تنها در ايران، بلکه در تمام دنيا پرفروش شدهاند. بعضي از کتابها مثل «مغازه خودکشي» با صداي هوتن شکيبا نيز به واسطه گوينده اثر مورد توجه قرار گرفتهاند و جزو پرفروشها قرار دارند. البته بايد به اين نکته توجه کنيم که همه اين کتابهاي پرفروش، نويسنده يا مترجم و گوينده مطرحي نيز دارند که مورد توجه قرار گرفتهاند. کتابهاي صوتي پرفروش فيديبو به شرح زير است: کتاب صوتي «طاعون» اثر آلبر کامو با ترجمه حسين کاظمي يزدي با صداي هوتن شاطريپور که از سوي کتابسراي نيک منتشر شده است. کتاب صوتي «صد سال تنهايي» اثر مارکز با ترجمه بهمن فرزانه و صداي مهدي پاکدل که از سوي نوين کتاب گويا منتشر شده است. کتاب صوتي «خوشههاي خشم»، اثر جان اشتاين بک، با ترجمه عبدالحسين شريفيان و صداي آرمان سلطانزاده که از سوي آو نامه منتشر شده است. کتاب صوتي «خشم و هياهو»، اثر ويليام فاکنر با ترجمه نجف دريابندري و صداي آرمان سلطانزاده و مريم پاک ذات که از سوي آوانامه منتشر شده است. کتاب صوتي «شبهاي روشن»، اثر داستايفسکي با ترجمه مطهره انصاري و صداي کاوه يانقي که از سوي نوين کتاب گويا منتشر شده است. کتاب صوتي «بار هستي» اثر ميلان کندرا با ترجمه پرويز همايونپور و صداي علي عسکري که از سوي نوين کتاب گويا منتشر شده است. کتاب صوتي «مغازه خودکشي» اثر ژان تولي با ترجمه احسان کرمويسي و صداي هوتن شکيبا که از سوي راديو گوشه منتشر شده است. کتاب صوتي «وقتي نيچه گريست»، اثر اروين يالوم با ترجمه سپيده حبيب و صداي آرمان سلطانزاده از سوي آوانامه منتشر شده است. کتاب صوتي «1984» اثر جورج اورول با ترجمه صالح حسيني و صداي آرمان سلطانزاده از سوي آوانامه منتشر شده است.