تجربه‌آزمایی نویسنده در ژانر رمان اجتماعی با «دلی که نداشتی»

اشرفي در اين نشست گفت: من کتاب را دو سه بار خوانده‌ام و از ويرايش آن راضي‌ام. البته برخي نظر داده‌اند چرا بخش‌هايي از کتاب را کوتاه نکرده‌ام که اين به نوع مواجهه نويسندگان با ويراستاران برمي‌گردد. همه مي‌دانند نوشتن اين داستان حدود يک سال طول کشيده و نويسنده براي هر جمله و کلمه‌اش فکر کرده و برنامه داشته است.

من رمان دلي که نداشتي را علي‌رغم اين که اسم «دل» دارد و گفته مي‌شود رماني عاشقانه است، ‌بيشتر اجتماعي و انساني مي‌دانم که درونمايه‌اش «عشق» است. عشق در زندگي ما هست و نمي‌توانيم بگوييم اين رمان مشخصا عاشقانه است.

اشرفي خاطرنشان کرد: برخي رمان‌هايي مي‌خوانيم که شخصيت‌هاي عجيب و غريب دارند و به تيپ نزديک مي‌شوند اما شخصيت‌هاي اين رمان رزومه دارند. نويسنده‌ دلي که نداشتي شخصيت شادي دارد و اين در کتابش هم بروز کرده است و علي‌رغم اتفاقات تلخ در داستان، شادي در جريان زندگي برقرار است. شخصيت‌هاي داستان در ابتداي آن زياد است و خواننده بايد دل بدهد تا آن‌ها را کشف کند. دلي که نداشتي گفتگو محور است و نويسنده با توصيفات زياد، آن را خسته‌کننده نکرده است.

 همه جزء‌نگري‌هاي داستان يک کل را در ذهن مخاطب مي‌سازد که هيچ وقت از ذهن نمي‌رود. با يک نگاه و تورق مي‌شود ريزه‌کاري‌هاي آن را به يادآورد. خوشحالم که خانم سليماني از رزومه‌اي که در مذهبي‌نويسي داشته کمي فاصله گرفته و توانايي‌هاي خودش در نوشتن رمان اجتماعي را هم نشان داده است.

محمد شفيعي، از فعالان حوزه کتاب همگفت: من مي‌خواهم از زواياي مختلف به اين کتاب نگاه کنم. طرح جلد زيبايي براي اين کتاب طراحي شده. عنوان کتاب هم عنوان خوبي است و قابليت هشتگ‌سازي دارد. نام کتاب آهنگ دارد و از منظر عنوان و طرح‌جلد سربلند بيرون آمده. پشت جلد هم ايده خلاقانه‌اي دارد. نمي خواهم بگويم قيمت اين کتاب بالاست؛ اما اگر من مي خواستم قيمت بگذارم بيشتر از ۶۰ هزار تومان قيمت نمي‌گذاشتم.

سليماني براي نوشتن کتاب هايش زحمت زيادي مي‌کشد و نويسنده‌اي پرتلاش و  پرذوق است. همه خانم سليماني را به کارهاي آييني مي‌شناسند و انتشار اولين کتابشان، توقعات را ازايشان بالا برد. انتشارات نيستان هم رونمايي خوبي براي کتاب اول ايشان يعني به سپيدي يک رويا برگزار کرد. به نظرم براي نويسنده خطر زيادي داشت که تغيير وضعيت و ژانر دهد. اين نشان مي‌دهد خانم سليماني اهل تجربيات نو است و جاي تقدير دارد. اين که مخاطب با نويسنده همراه بشود هم خيلي مهم است.

داستان انتخاب و تصميم‌گيري

وي تصريح کرد: به نظر من هم اين کتاب، ‌عاشقانه نيست. اين کتاب، داستان انتخاب و تصميم‌گيري است. همه ما در زندگي‌هايمان بزنگاه‌هاي تصميم‌گيري داريم که آينده‌مان را تحت تأثير قرار مي‌دهد. اين کتاب‌ها بايد خوانده بشود چون جامعه ما سنتي است و خانواده‌ها قبل از اين که تجربه کنند بايد تجربيات ديگران را در قالب داستان بخوانند. اين کتاب نشان مي‌دهد چنين رفتارهايي چه بلايي سر ما مي آورد.

شفيعي مخاطب‌هاي اصلي اين کتاب را جوانان ۲۰ تا ۲۵ سال دانست و گفت:‌ البته پدرها و مادرها هم مي‌توانند اين کتاب را بخوانند و لذت ببرند. دلي که نداشتي روان و با ضرب‌آهنگ خوب است. وقتي رمان فارسي مي خوانيم که بيش از ۳۰۰ صفحه است حس مي‌کنيم نويسنده به آن، آب بسته است اما دلي که نداشتي اينگونه نيست.

فاطمه سليماني ازندرياني نويسنده رمان دلي که نداشتي هم در پايان اين نشست گفت:‌ خانم اشرفي و آقاي شفيعي دو نفر از بزرگترين منتقدان کارهاي من هستند و بسيار از گفته‌ها و نظراتشان استفاده کرده‌ام.

حتما نبايد از کتاب چيزي ياد بگيرم. کتاب مثل فيلم است و گاهي با سرگرمي، در لابلايش مسائلي را هم به مخاطب مي‌آموزد. در اين کتاب هم چند خانواده نيمه سنتي با اتفاقات تلخي روبرو مي‌شوند اما با اميد از آن عبور مي‌کنند. زندگي با همه تلخي‌هايش جريان دارد و با توکل و اميد و با هم بودن مي‌توانيم از آن‌ها عبور کنيم.

اين نويسنده ادامه داد: دلم نمي‌آمد از شخصيت‌هاي کتابم دل بکنم و به همين خاطر نوشتن آن طولاني شد و در نهايت مجبور شدم يک سوم آن را حدف کنم. 

سليماني ازندرياني درباره فعاليت‌هاي آينده‌اش تصريح کرد:‌ در نشريه شيرازه يادداشت‌هايي درباره داستان‌نويسي دارم که مي‌خواهم در قالب يک کتاب عرضه کنم و تعدادي داستان کوتاه عاشورايي نوشته‌ام که اميدوارم آن‌ها را در قالب کتابي تا ماه محرم منتشر کنم.