درباره کتاب "ماهیت بشر از دیدگاه ویتگنشتاین"
آخرين خبر/اين خيال که انسان موجودي است مرکب از بدن و روح- يا ذهن يا نفس- خيالي کهن است. اين خيال با ترس ما از مرگ، تمناي يک زندگي بهتر در عالمي ديگر، اندوهمان از درگذشت کساني که دوست داريم و آرزوي حشر و نشر مجدد با آنها را داريم، وابسته است. اين خيال به پديدارهاي معمولي زندگي که ما را گيج ميکنند مربوط ميشود: مثلا وقتي خواب ميبينيم، چنين به نظر ميرسد که در جهان ديگري زندگي ميکنيم، از جسممان که خوابيده است رها شدهايم و در آن جهان با کساني که درگذشتهاند معاشريم. همچنين خيال مذکور، به وقايع استثنايي مانند روياي صادقه و تجربهٔ يک «نفس مجرد از ماده» وابسته است و ريشه عميقي در گرامر زبان ما دارد.
موضوع کتاب يکي از مهمترين شاخههاي فلسفه يعني فلسفهٔ ذهن است که مسائلي مانند ثنويت ذهن و جسم، آزادي اراده و وجوب علّي را مورد بحث قرار ميدهد. آيا جز مادهٔ متحرک، چيز ديگري هم وجود دارد؟ آيا روح از عوارض جسم است؟ با پيشرفت صنعت کامپيوتر نيز دوباره اين سوال بر سر زبانها افتاده است که «آيا انسان با ماشين اختلاف ماهوي دارد؟» آيا کامپيوتر هم ميتواند عاشق شود؟ آيا ممکن است که از دشنام ما آزردهخاطر گردد يا برداشت ما را از شعر خيام داشته باشد؟
نکته ديگر در کتاب، تعارض فکري ويتگنشتاين با مردان انديشه دوران ماست. برخورد انديشهها حقيقت را نشان ميدهد، ما را از تصلب و تحجر فکري بازميدارد و استقلال فکري و خودجوشي را به نسل بعد ميآموزد.