۶ کتاب معروف که به فیلم‌هایی به یاد ماندنی تبدیل شدند
مجله ديجي کالا
بروزرسانی
مجله ديجي کالا/ مسير ادبيات و سينما در نقاط بسياري با هم گره خورده است. فيلمسازان زيادي وجود دارند که سعي کرده‌اند کتابي را تبديل به تصوير کنند و روي پرده‌ي سينما به نمايش درآوردند. در اين ميان فيلم‌هاي زيادي وجود دارد که حتي از کتابشان پرآوازه‌تر شد. در اين مطلب ۶ فيلم مطرح را معرفي مي‌کنيم که فيلم‌نامه‌شان، اقتباسي از يک کتاب است.
۱. پاپيون
به اقتباس از کتاب پاپيون دو بار فيلم ساخته شد که هر دو فيلم جذابيت فوق‌العاده‌اي دارند. اولين فيلم سال ۱۹۷۳ به کارگرداني فرانکلين جي شافنر، روي پرده رفت. اين فيلم که در موسيقي متن، نامزد جايزه‌ي اسکار شد با بازي استيو مک‌کوئين و داستين هافمن به نمايش در آمد. بعدتر در سال ۲۰۱۷ مايکل نوئر با اقتباس از فيلم و کتاب پاپيون، مجددا اين داستان جذاب را به تصوير کشيد. اين بار نقش‌هاي اصلي را چارلي هونام و رامي ملک به عهده گرفتند.
پاپيون در زبان فرانسه به معني پروانه است و اين اسم از خالکوبي روي سينه‌ي شخصيت اصلي کتاب گرفته شده است. شارير اين کتاب را بر اساس زندگي خودش نوشته است و در آن به شرح ماجرهاي جذابي مي‌پردازد که از سر گذرانده است. هنري شارير، ملقب به «پاپيون»، سال ۱۹۳۱ در پاريس به جرم قتلي که مرتکب نشده بود، محکوم شد. او درنهايت به جرم قتل يک دلال به حبس ابد و ده سال کار اجباري محکوم شد. شارير بعد از زنداني شدن فقط به يک هدف فکر کرد: فرار.
پس از سال‌ها برنامه‌ريزي و اجراي چند نقشه‌ي فرار و در عين حال ناکام ماندن، در نهايت او را به زنداني مخوف به نام جزيره‌ي شيطان فرستادند؛ مکاني که هيچ‌کس از آن فرار نکرده بود. پاپيون با راهکاري باورنکردني و ايده‌اي شاهکار از اين زندان هم فرار مي‌کند تا اراده و مقاومت انساني را به چالش بکشد.
زندگي‌نامه‌ي حيرت‌انگيز شارير و در واقع کتاب پاپيون، وقتي اولين بار سال ۱۹۶۸ و بيست سال بعد از فرارش چاپ شد، با استقبال مردم فرانسه مواجه شد. از آن زمان تا بحال اين رمان به عنوان يک اديسه‌ي جذاب و تکان‌دهنده شناخته مي‌شود که در آخر به آزادي بي‌گناه ختم مي‌شود.
در واقع موفقيت هر دو فيلم پاپيون چه سال ۱۹۷۳ و چه سال ۲۰۱۷ مديون جذابيتي است که شارير در کتاب ۶۰۶ صفحه‌اي «پاپيون» خلق کرده است. البته در مورد واقعي بودن تمام ماجراهاي کتاب، چند و چون زيادي وجود دارد و خيلي‌ها معتقدند شارير در اين کتاب از تخيل خودش کمک گرفته است، ولي اين موضوع به هيچ عنوان از جذابيت کتاب کم نکرده است. شارير به نمادي واقعي براي آزادي و مبارزه با سرنوشت ناعادلانه تبديل شده است، کسي که بعد از چندين شکست، همچنان نااميد نشد و براي رهايي تلاش کرد. پس از انتشار موفق پاپيون، هانري شارير کتاب ديگري به نام «بانکو» نوشت. بانکو دنباله‌ي داستان قهرمان پاپيون بيرون از زندان است.
۲. آنا کارنينا
تا به حال سه فيلم با اقتباس از کتاب آنا کارنينا اثر لئو تولستوي ساخته شده است و زيباترين جلوه‌ي اين کتاب در فيلمي که سال ۲۰۱۲ ساخته شد، به نمايش در آمده است. فيلم آناکارنينا به کارگرداني جو رايت و بازي خيره‌کننده‌ي کيرا نايتلي روي پرده رفت و نگاه‌هاي زيادي را به خود جلب کرد. کتاب آنا کارنينا رماني اثر لئو تولستوي است که اولين بار سال ۱۸۷۷ به چاپ رسيد و مسير خود ويرانگر يک زن اشرافي زيبا، محبوب و جذاب روسي را دنبال مي‌کند. فيلم آنا کارنينا در مراسم اسکار نامزد دريافت ۴ جايزه شد و در طراحي صحنه و لباس جايزه‌ي اسکار را به دست آورد.
آنا همسر يک مرد قدرتمند به نام «کارنين» است که يکي از مقامات بلندپايه در سنت‌پترزبورگ است و از اين ازدواج يک پسر دارد. در دل ماجرا و سفري که آنا پيش مي‌گيرد دل به افسر زيبا و ثروتمند کنت ورونسکي مي‌بندد. اين عشق باعث مي‌شود که معني و حقيقت زندگي خود را پيدا کند. آنا از اصول و تابوهاي جامعه روسيه سرپيچي مي‌کند و همسر و فرزندان خود را براي بودن در کنار معشوقش ترک مي‌کند. در کتاب و فيلم آنا کارنينا ما با مردي به نام لوين را هم آشنا مي‌شويم که برگرفته از شخصيت خود لئو تولستوي است و او در جستجوي تحقق و خوشبختي در زندگي خود است و در نهايت نوعي از خوشبختي را پيدا مي‌کند که آنا به آن نمي‌رسد. لوين بازتابي از خود تولستوي است که غالبا نظرات و عقايد خود نويسنده را بيان مي‌کند.
تولستوي در به تصوير کشيدن حسادت‌ها و نيازهاي دروني زنان خيلي قوي عمل مي‌کند و شخصيت آنا کارنينا را که پرتره‌اي از ازدواج و خيانت در روسيه‌ي تزاري است، خلق مي کند. جو رايت اين شخصيت را به زيبايي در فيلم خود به نمايش گذاشته است و کيرا نايتلي با نگاه نافذ خود توانسته است دودلي‌هاي آنا را منتقل کند. آنا زني پيچيده است که وجود خالي خود را به عنوان همسر کارنين رها مي‌کند و براي تحقق ماهيت پرشور خود، با وجود عواقب غم انگيزش، به کنت ورونسکي متوسل مي‌شود. او بدون اينکه هرگز دخترکي عاشق باشد، تبديل به يک همسر و يک مادر شده است و حالا در دل ماجرايي ممنوعه به دنبال هويت خودش مي‌گردد. آنا شخصيت فوق العاده‌اي دارد و نشاط و جذابيتش اين رمان را براي سال‌ها محبوب نگه داشته است.
فيلم آنارکارنينا سرشار از موسيقي، رقص و صحنه‌هاي جذاب است که باعث مي‌شود از نزديک با احساسات پر شور آنا آشنا شويم.
۳. دختر گمشده
فيلم دختر گمشده اقتباسي از کتاب محبوبي به همين اسم است. کتاب دختر گمشده اثر گيلين فلين است و ديويد فينچر فيلمي موفق از اين کتاب به تصوير کشيد؛ فيلمي که برنده‌ي جوايزي از قبيل جايزه‌ي بهترين کتاب گودريدز و پرفروش‌ترين کتاب سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ است.در واقع فيچر کارگردان و فلين نويسنده شروع به همکاري کردند و از خلال کتاب، فيلمنامه‌اي بيرون آمد که به عنوان فيلم «ختر گمشده»، فروش خوبي در گيشه به دست آورد.
داستان دختر گمشده درباره‌ي يک نويسنده‌ي سابق اهل منهتن به نام نيک با بازي بن افلک است که به شهر ميزوري برگشته است و با همسر زيبا و جذابش به اسم امي با بازي رزموند پايک، زندگي مي‌کند.
در يک صبح گرم تابستاني و در پنجمين سالگرد ازدواج نيک و امي، نيک متوجه ناپديد شدن همسرش مي‌شود. با اين ناپديد شدن داستان به سمتي معمايي پيش مي‌رود و هر بار يک گره از زندگي اين دو و ماجراي گم شدن زن باز مي‌شود. دفتر خاطرات امي توسط پليس پيدا مي‌شود و با خواندن خاطرات اين زن پرده از مشکلات زناشويي آن‌ها برداشته مي‌شود.
گيلين فلين توانسته است با بينشي روانشناختي يک ماجراي هيجان و مبتکرانه ارائه دهد و فينچر به خوبي شخصيت‌هاي داستان را در قالب فيلم درآورده است.
داستان زندگي امي و نيک شرح‌دهنده‌ي رنجي است که از عشق نمود پيدا مي‌کند، از قدرت رسانه‌ها حرف به ميان مي‌آورد و ماجرايي غير قابل پيش‌بيني رقم مي‌زند.
۴. باشگاه مشت‌زني
باشگاه مشت‌زني فيلمي بر اساس کتابي به همين اسم و با نام انگليسي «fight club» است. کتاب باشگاه مشت‌زني نوشته‌ي چاک پائولانيک است که سال ۱۹۹۶ منتشر شد و ديويد فينچر با اقتباس از آن در سال ۱۹۹۹ فيلم را بر روي پرده برد. داستان اين فيلم در مورد برون‌ريزي عقده‌ها و خشم‌هاي نهاني افراد است و آن سال‌ها سر و صداي زيادي به پا کرد.
در اين داستان يک مرد افسرده (با بازي ادوارد نورتون) که از بي‌خوابي رنج مي‌برد با يک فروشنده‌ي عجيب صابون به نام تايلر دوردن (با بازي برد پيت) آشنا مي‌شود و پس از آتش‌سوزي آپارتمان شيکش به خرابه‌ي تايلر مي‌رود. اين دو مرد يک باشگاه زيرزميني تشکيل مي‌دهند و با مردان ديگري که از زندگي روزمره‌ي خود خسته شده‌اند، مي‌جنگند.
در کتاب باشگاه مشت‌زني نمادهايي از مبارزه با مدرنيسم و نتيجه‌ي مصرف‌گرايي عصر حاضر ديده مي‌شود. جک از زندگي کارمندي، از جمع کردن لوکس‌ترين مبلمان و از اين چهارچوب خسته شده است و با مشت زدن در اين باشگاه نوعي جامعه و کلوني تشکيل مي‌دهد.
در قسمتي از کتاب باشگاه مشت‌زني مي‌خوانيم:
۵. شب‌هاي روشن
«شب‌هاي روشن» داستاني کوتاه از فيودور داستايوفسکي است که در ابتداي راه نويسندگي داستايوفسکي سال ۱۸۴۸، منتشر شد. فرزاد موتمن با اقتباس از اين کتاب فيلم «شب‌هاي روشن» را سال ۱۳۸۱ روي پرده برد.داستايوفسکي به عنوان يکي از بهترين رمان‌نويسان روسي قلمداد مي‌شود. مدرنيسم ادبي، اگزيستانسياليسم و مکاتب مختلف روانشناسي، الهيات و نقد ادبي عميقا روي اساس ايده‌هاي او تاثير گذاشته‌اند.
اسم شب‌هاي روشن برگرفته از يک پديده‌ي فيزيکي در نواحي نزديک به قطب شمال است که شب‌ها تا صبح، آسمان تاريک ندارند و داستايوفسکي به اين پديده «شب‌هاي روشن» گفته است و داستانش هم در بستر اين شب‌ها اتفاق مي‌افتد.
شب‌هاي روشن در مورد يک مرد جوان است که با تنهايي بي‌قراري دروني خود مي‌جنگد. اين مرد در يکي از اين شب‌هاي روشن با زني آشنا مي‌شود و اين آشنايي عشقي جديد را در دل او روشن مي‌کند.
فرزاد موتمن در اين فيلم ديالوگ‌هاي ايراني وارد ماجرا کرده است؛ شروغ فيلم و بيشتر بستر فيلم با شعرهايي از سعدي و ساير شاعران ايراني جريان پيدا مي‌کند. موتمن انتهاي داستان اصلي را کمي تغيير مي‌دهد و در باقي موارد به روال اصلي کتاب وفادار مانده است. مهدي هاشمي و هانيه توسلي بازيگران اصلي اين فيلم هستند.
۶.مردگان
فيلم « پله‌ي آخر» ساخته‌ي علي مصفا، اقتباس آزادي از دو داستان است؛ داستان «مردگان» از مجموعه‌ي «دوبيليني‌ها» به نويسندگي جيمز جويس و مرگ ايوان ايليچ به نويسندگي لئو تولستوي.کتاب دوبليني‌ها پانزده داستان کوتاه دارد و براي اولين بار سال ۱۹۱۴ منتشر شد. داستان «مردگان» آخرين داستان اين رمان محسوب مي‌شود که در قسمتي از فيلم، شخصيت دکتر امين عارف براي مادرش قسمتي از اين داستان را مي‌خواند. علي مصفا در مصاحبه‌اي به اين موضوع اشاره کرده است که وقت خواندن اين داستان، شخصيت‌ها را نزديک به شخصيت ايراني ديده است و حتي مجلسي که در ابتداي داستان توصيف مي‌شود، بسيار شبيه به يک مجلس ختم ايراني است.
فيلم پله‌ي آخر ماجراي زن و شوهري به بازيگري علي مصفا و ليلا حاتمي است که در آن خسرو معمار است و ليلي بازيگري دلزده از همسر است. اين فيلم به زيبايي روايت‌هاي داستان را پس و پيش مي‌کند و مخاطب را همراه خود به سفر در زمان مي‌برد. شخصيت خسرو در اين کتاب راوي ماجراي مرگ خودش است و در زمان بعد از مرگ هم حضور دارد؛ در اين ميان ماجراي حضور روح در ميان افراد بيشتر به داستان مرگ ايوان ايليچ شبيه است. ماجرايي که ليلي در فيلم براي عشق سال‌هاي نوجواني‌اش سرهم مي‌کند هم بخشي از همين کتاب بود.
فيلم پله‌ي آخر که دومين اثر سينمايي علي مصفا بود در سي‌امين جشنواره‌ي فجر جايزه‌ي بهترين فيلم اقتباسي را از آن خود کرد.
اخبار بیشتر درباره
اخبار بیشتر درباره
پس از این بخوانید
سه روشی که میتوان امام حسین (ع) را در کتاب به کودکان معرفی کرد
قتل عام به روش آمریکایی با آبنبات و شکلات
چالشهای نوشتن رمان تاریخی
چگونه میتوان ایرانی نبود؟
استراحت ذهن از راه مطالعه ممکن است
چگونه آثار محمدعلی اسلامی ندوشن را بخوانیم؟
ادبیات کودک، ابزاری برای امیدآفرینی و تقویت تابآوری روانی
ادبیات حماسی و اسطورهها؛ پایهگذار تداوم فرهنگ ملی
