«آوازهای ناتمام» راوی خاطرات یک اسیر شد

حسن کاغذگران جانباز و آزاده اصفهانی ۱۸ فروردین ۱۳۶۳ در شناسایی عملیاتی منطقه جنگی «والفجر ۱» به‌اسارت درآمد. سال‌های اسارت این آزاده در اردوگاه‌های الانبار (کمپ ۸ معروف به عنبر) و تکریت ۱۷ سپری شد.

در بخشی از این اثر می‌خوانیم: «تقریبا پنج نفری دور هم نشستیم برای برنامه‌ریزی. سرباز عراقی که مدام در پنجره اتاق‌ها سرک می‌کشید تا تجمع ما را دید سریع و با لگد در را باز کرد و آمد داخل. از پنجره تا در، فاصله خیلی کمی بود. وقتی داخل شد هر کدام خودمان را به کاری مشغول کرده بودیم. بهت‌زده شده بود از هماهنگی ما؛ فقط به همه‌مان نگاه می‌کرد. چند دقیقه در همان حالت ایستاد و در را بست و رفت.

سعی کردیم همان‌طور که هر کسی سرجای خودش نشسته بود، بنشینیم و صحبت کنیم. یک نفر گفت: «شما با این وضع می‌خواهید درس یاد بگیرید که نمی‌شود؛ کاغذ و خودکار ندارید؛. تجمع دور هم که ممنوع است. سرباز عراقی هم که مدام کشیک می‌دهد و این در را باز و بسته می‌کند؛ با این شرایط شما چه‌طور می‌شود؟» گفتم: «ورق و خودکار نداریم، درست، اما حافظه که داریم؛ دورهم نمی‌توانیم بنشینیم، درست، می‌توانیم دراز بکشیم و کتاب‌ها را تک‌به‌تک بخوانیم و جابه‌جا کنیم ... .»