توقف چهارچرخها در آشفته بازار لوازم یدکی
ايرنا/ بررسي بازار لوازم يدکي پايتخت حاکي از گراني و کميابي قطعات اکثر خودروهاست، اين کمبودها در خودروهاي پرتيراژ داخلي نظير پرايد، سمند و پژو ۴۰۵ کمتر مشهود است، اما ساير خودروها اوضاع جالبي ندارند آشفته بازار لوازم يدکي به کابوس خودروسواران تبديل شده است. مردي ۴۵ ساله با چهرهاي بر افروخته از پاساژ کاشاني تهران بيرون ميآيد؛ ميگويد «براي خريد چند قطعه از خرمشهر به تهران آمدهام اما نيست، مي گويند به بازار خاوران برو شايد از اوراقچيها بتواني تهيه کني». او به دنبال تهيه سه قلم جنس تندر پيکاپ است؛ ابتدا تصور ميکنيم هنوز فروشگاههاي لوازم يدکي را به درستي جستجو نکرده اما با قدم زدن در راهروي پاساژ متوجه ميشويم که قطعات برخي خودروها از جمله ال.۹۰ و ساندرو به سختي يافت مي شود. رصد بازار حاکي است، درب صندوق ساندرو به قيمت هشت ميليون تومان، چراغ جلوي آن يک ميليون و ۳۰۰ هزار تومان، مجموعه فن آن يک ميليون و ۲۰۰ هزار تومان و ديسک و صفحه آن يک ميليون و ۱۰۰ هزار تومان در بازار به فروش مي رسد که به سختي يافت مي شوند و البته پوسته سقف اين خودرو نيز به هيچ عنوان موجود نيست. يکي از فروشندگان لوازم يدکي خودروهاي گروه رنو نيز به ايرنا گفته که از حدود يک سال پيش تاکنون و با خروج فرانسه از بازار ايران، قطعات گيربکس اتومات ساندرو بسيار کم يافت مي شود. يکي ديگر از فروشندگان قطعات ال ۹۰، درخصوص قيمت قطعات وانت بار اين خودرو (تندر پيکاپ) معتقد است که اين خودرو شمارگان توليد پاييني دارد و به همين دليل قطعات آن در بازار يافت نمي شود، اگر قطعه هم باشد قيمت بالايي دارد، بطور مثال چراغ خطر اين خوردو ۸۰۰ هزار تومان قيمت دارد. وي تاکيد کرده که قطعاتي همچون گلگير عقب يا درب صندوق اين خودرو نيز به هيچ عنوان در بازار نيست و يک دست ديسک و صفحه اين خودرو ۲.۵ ميليون تومان و بلبرينگ کلاچ آن ۸۰۰ هزار تومان قيمت دارد. پيگيري خبرنگار ايرنا از قطعات خودرو پژو ۲۰۰۸ (نخستين خودروي پسابرجامي) نيز حاکي از فروش محدود برخي از قطعات مصرفي آن در پاساژ کاشاني و برخي واحدهاي خيابان «اکباتان» در محدوده ميدان امام خميني(ره) تهران است که بيشتر شامل لنت و تسمه تايم است، اما قطعات بدنه، گيربکس و موتور آن به هيچ عنوان يافت نمي شود. فروشندهاي مي گويد: تهيه قطعات اين خودرو فقط در فروشگاه هايي که با ايساکو (شرکت تهيه و توزيع قطعات و لوازم يدکي ايران خودرو) همکاري مي کنند، امکانپذير است که آن همين محدود يافت مي شود، همچنين يک نمايندگي ايران خودرو در جاده مخصوص کرج به ثبت سفارش قطعات براي مشتريان مي پردازد که قيمت هاي بالايي داشته و با تاخير به دست صاحبان خودروها مي رساند. اين در حالي است که شرايط لوازم يدکي خودروهايي مثل پژو، سمند و پرايد نسبتا متعادل است، هرچند به دليل افزايش قيمت ارز گراني دامن اين اقلام را نيز گرفته است. فروشنده ديگري درخصوص لوازم خودروي دانگ فنگ اچ. سي کراس ايران خودرو مي گويد: از آنجايي که موتور اين خودرو همان موتور مشور تي. يو ۵ است که روي پژو ۲۰۶ تيپ ۵ سوار است، قطعات موتوري آن يافت مي شود، اما برخي لوازم يدکي آن از جمله لوازم جلوبندي، چراغ ها، درب و کاپوت هرچند تقاضاي زيادي دارد، اما موجود نيست.چنين وضعيتي را درخصوص خودروي هايما مونتاژي ايران خودرو نيز شاهديم. وي معتقد است اوضاع آنقدر خراب است که حتي نمايندگي هاي مجاز ايران خودرو نيز مشتريان خود را براي تهيه جنس به بازار سوق مي دهند. اين موارد اگرچه براي صاحبان خودرو دردسر آفريده اما فروشندگان نيز راضي نيستند. يک فروشنده در بازار لوازم يدکي چراغ برق، از وضعيت بد درآمدي فروشندگان گلايه دارد و مي گويد: بسياري اجناس از چين و ترکيه وارد گمرک شده، اما گاهي اوقات تا ۹ ماه گمرک اجازه ترخيص نداده است. فروشنده ديگري، اما از تغييرات پياپي قيمت لوازم يدکي به عنوان عامل بي ثباتي بازار ياد مي کند و مي گويد: بطور نمونه قيمت چراغ خودروها از ابتداي امسال تاکنون چهار بار افزايش يافته که بر کاهش تعداد خريداران تاثيرگذار شده است. در حالي که رصد بازار لوازم يدکي پايتخت در چراغ برق و سعدي، همچنين خيابان اکباتان وضع جالبي را نويد نمي دهد، اما برخي مسئولان شرکت هاي خودروساز و اتحاديه ها، منکر اين موضوعند. قطعات خودرو شايد گران، اما موجود در اين زمينه، عضو هيات مديره و سخنگوي اتحاديه لوازم يدکي خودرو و ماشين آلات تهران مي گويد کمبود خاصي در زمينه تامين قطعات خودروها حتي خودروهاي موسوم به پسابرجامي در بازار وجود ندارد و اکثر قطعات آنها شايد گران شده باشد، اما در بازار يافت مي شود. «سيدمهدي کاظمي» در گفت وگو با خبرنگار اقتصادي ايرنا با اشاره به خودروي ال ۹۰، خاطرنشان کرده اينکه عدهاي از کسري قطعات اين خودرو گلايه دارند، جاي تعجب دارد، زيرا اکنون فقط در زمينه سقف و گلگيرهاي اين خودرو مشکل کمبود وجود دارد، اما ساير قطعات موتوري و جلوبندي آن به وفور در بازار تهران بويژه بازار سعدي و چراغ برق يافت ميشود. وي تاکيد کرده که شايد فروشندگاني در تهران يا شهرستانها که اقلام و قطعات يدکي طيف وسيعي از خودروها را مي فروشند، در برخي قطعات کسري داشته باشند، اما ميتوان گفت همه انواع قطعات و لوازم يدکي خودروها در مرکز کاري اين صنف در محلههاي ياد شده هرچند با قيمتهايي بالاتر، يافت ميشود. در ادامه کاظمي درخصوص خودروهاي چيني، افزود: اگر گمرک و وزارت صنعت، معدن و تجارت همکاري بيشتري داشته باشند، اعضاي اين اتحاديه قادر به تامين همه انواع قطعات اين خودروها هستند. عضو هيات مديره اتحاديه لوازم يدکي خودرو و ماشين آلات تهران تاکيد کرد: اين اتحاديه خاطرنشان ميکند که هيچ مشکلي بابت تامين قطعات و لوازم يدکي خودروهايي که اکنون در جادهها و خيابانهاي ايران تردد ميکنند، وجود ندارد. وي يادآورشد: تامين قطعات موتوري همه اين خودروها، بدون مشکل است، اما در قطعات بدنه برخي خودروها محدوديت وجود دارد. پارس خودروييها، کمترين خواب خودرو همچنين «وحيد خباززاده» معاون بازرگاني سايپايدک امروز در گفت وگو با خبرنگار اقتصادي ايرنا گفت: اعمال تحريمها در ماههاي گذشته مشکلاتي درخصوص تامين قطعه خودروهاي توليدي و مونتاژي سايپا و پارس خودرو به وجود آورد، اما با تدابيري که در اين زمينه انديشيده شده، مشکلات به حداقل رسيده است. وي از تشکيل «اداره امداد ويژه قطعات» به دستور مديرعامل گروه خبر داد و گفت: اين اداره وظيفه تامين قطعه و لوازم يدکي براي خودروهايي که به نمايندگيها مراجعه مي کنند را از کانالهاي مختلف بر عهده دارد و علاوه بر آن ذخيره احتياطي قطعه و لوازم يدکي در انبارهاي اين گروه پيش بيني شده است. خباززاده خاطرنشانکرد: مجموع اين تدابير، توقفات و خواب خودرو را در مراکز تعمير و خدمات پس از فروش به حداقل رسانده، به طوري که از حدود ۱۲هزار دستگاه خودرويي که روزانه در سرتاسر کشور به نمايندگيهاي خدمات پس از فروش مراجعه ميکنند، ۲۰ دستگاه خودرو با خواب مواجه ميشوند که عمده دليل آن نيز تصادفي بودن و زمانبر بودن عملياتي همچون نقاشي و صافکاري است. وي يادآور شد: خودروهاي توليدي پارسخودرو به کيفيت بالا و دير خراب شدن مشهورند و با داخليسازي مواد و قطعاتي همچون لنت ترمز، روغن، فيلتر و غيره با کمترين مشکل در زمان مراجعه خودرو به تعميرگاهها و نمايندگي خدمات پس از فروش مواجهايم. معاون بازرگاني سايپايدک در عين حال درخصوص قطعات هايتک (High Tech) يا کممصرف اين خودروها نيز گفت: در اين زمينه نيز قطعات به صورت مسافري يا ديگر کانالهايي که پيش بيني شده، تامين قطعه انجام ميشود. وي ادامه داد: ۶۰۰ عامل فروش قطعات يدکي و نمايندگي خدمات پس از فروش داريم که اگر کسري قطعه داشته باشند، برايشان تامين کرده يا با استفاده از ارتباطات بيروني که خود دارند، به شيوههاي مختلف به تامين آنها ميپردازند. خباززاده بيان داشت: اين روزها وضعيت به گونهاي است که توليدکنندگان قطعات مصرفي نظير لنت، ديسک صفحه، ديسک کلاچ و غيره شرايط بهتري نسبت به واردکنندگان و تامينکنندگان قطعات دارند و اگر مشکلي به وجود آيد، شماره تلفن ۰۹۶۵۵۰ امداد شبانهروزي سايپا يدک، مشتريان را راهنمايي و حتي در صورت نياز، قطعه را از خط توليد براي راه افتادن کار مشتري منتقل خواهند کرد. وي از مشتريان و صاحبان خودروها خواست تا فقط به تامين قطعه و لوازم يدکي از نمايندگيها بپردازند و بهويژه براي تامين قطعات ايمني نظير لنت ترمز، رينگ، سوپاپ، پيستون و غيره سراغ قطعات تقلبي نروند. اين مسئول سايپايدک به افت هشت تا ۱۰ درصدي قيمت لوازم يدکي در مردادماه نسبت به تيرماه اشاره کرد و افزود:با توجه به برنامهريزي انجام شده براي توزيع هدفمند قطعات و رساندن آنها به دست مشتري نهايي و جلوگيري از دستيابي واسطهها به آن، قيمتها کاهش داشته است. وي يادآور شد: با شناسايي تامينکنندگان خارجي قطعات، همچنين کمک گرفتن از چينيها و ديگر کشورها در توليد برخي از آنها، مشکلات تامين قطعه به حداقل رسيده، به طوري که قطعه فوق ايمني پي. دي. ام خودروي سراتو را نيز توانسته ايم به همين شيوه تامين کنيم و مشکلي از اين بابت وجود ندارد. سايپا- سيتروئن آماده ارائه انواع خدمات به دارندگان سي۳ شرکت سايپا- سيتروئن نيز در پاسخ به ايرنا درخصوص نارضايتي عدهاي از دارندگان خودروي سيتروئن سي۳ از خدمات پس از فروش و کمبود لوازم يدکي، اعلامکرد: اين شرکت آماده ارائه انواع خدمات به دارندگان خودروي ياد شده است و مشکلي از اين بابت وجود ندارد. مقرر بود داخلي سازي خودروي سي ۳ (C۳) به عنوان نخستين خودروي پسابرجامي شرکت سايپا -سيتروئن در حد پنج تا ۱۰ درصد آغاز و مطابق برنامه ريزي ها تا حدود ۸۰ درصد در سال هاي آينده افزايش يابد. اما با خروج آمريکا از برجام و در پي آن خروج شرکت سيتروئن از کشورمان، توليد آن با توقف همراه شده است. برپايه گزارش اين شرکت، سايپا- سيتروئن تنها شرکتي است که با وجود شرايط تحريمي و مشکلات فراوان توانست دو هزار دستگاه تعهد سيتروئن سي۳ (C۳) خود را در کوتاهترين زمان ممکن آماده کرده و به مشتريان تحويل دهد. گزارش سايپا- سيتروئن در ادامه مي افزايد:اکنون اين شرکت، آماده ارائه خدمات پس از فروش به مشتريان است و بر اين اساس، همه زيرساختها و سيستم خدمات پس از فروش، توسط شرکت آماده شده و قطعات مصرفي خودرو شامل روغن موتور و فيلترها، در شبکه نمايندگي هاي مجاز شرکت سايپا سيتروئن موجود است و مشتريان مي توانند به ازاي هر پنج هزار کيلومتر پيمايش، براي بازديدها و سرويس هاي دوره اي مراجعه کنند. لازم به ذکر است که سفارشات ساير قطعات بحراني و کليدي نيز توسط شرکت سايپا- سيتروئن مديريت شده است و اين شرکت مي تواند در کوتاهترين زمان ممکن پاسخگوي نيازهاي مشتريان در حوزه قطعات و خدمات باشد. پيش بيني مي شود با تمهيدات انديشيده شده، در پشتيباني از اين خودروها طي ۱۰ سال دوره تعهد، رضايت نسبي دارندگان خودروها کسب شود. برپايه گزارش سايپا- سيتروئن، تاکنون بيش از ۷۵۰ مورد مراجعه به شبکه خدمات پس از فروش و پذيرش سيستمي در قالب درخواست انجام سرويس هاي ادواري و خودروهاي تصادفي (۱۲ مورد) وجود داشته است که قطعات مورد نيازشان تامين شده و تا زمان تهيه اين گزارش خودروي متوقف به علت نبود قطعه يدکي گزارش نشده است. اين شرکت تاکيد دارد که با توجه به نوپا بودن اين فعاليت در شرکت سايپا- سيتروئن، سرعت ارائه خدمات در ابتدا متناسب با نياز مراجعان نبوده، اما برپايه ارزيابي ها و نظارت هاي داخلي، همه فرايندهاي داخلي با هدف تسريع در ارائه خدمات و تامين قطعات در حال اصلاح و بهينه سازي است. خودروي سي ۳ با موتور EP۶ داراي ۱۶۵ اسب بخار قدرت و حجم موتور ۱۶۰۰ سي سي «مختص بازار ايران» توليد شده است. لوازم يدکي خودروهاي خارجي بررسي ايرنا از وضعيت لوازم يدکي خودروهاي خارجي در پاساژ کاشاني و خيابان اکباتان، اما شرايط متفاوت تري را نشان مي دهد. يک فروشنده لوازم يدکي تويوتا به ايرنا گفت:اجناس خودروهاي خارجي کمابيش يافت مي شود و همين که پول باشد، مي توان تهيه کرد. وي افزود: وقتي کسي حاضر به خريد خودرويي با قيمت بالاي يک ميليارد تومان مي شود، بطور حتم براي خريد لوازم يدکي نيز هزينه خواهد کرد. اين فروشنده خاطرنشان کرد:اجناس به صورت مسافري، قانوني، غيرقانوني و غيره وارد ميشود. وي ادامه داد: شايد در مقاطعي بطور مثال چند روز، قطعهاي از يک خودروي خارجي خاص در بازار نباشد، اما پس از يکي دو روز تامين ميشود. اما فروشنده ديگري گفته که جنس خودروهاي خارجي در بازار هست، اما کم است و عدم تعادل عرضه و تقاضا بر افزايش قيمتها دامن زده است. وي اظهار داشت: اين روزها ثبت سفارش واردات لوازم يدکي خودروهاي خارجي انجام مي شود، اما نهايي شدن آن زمان بر است، ضمن اينکه برخي اجناس مثل شيشه ها و چراغ هاي اين خودرو نه تنها در ايران يافت نمي شود بلکه حتي اجازه کپي آنها از سوي شرکت هاي مادر به چين و تايوان نيز داده نمي شود. اين فروشنده لوازم يدکي خودروهاي خارجي با اشاره به تحريم ها، گفت:همين مساله سبب شده تا تجار اماراتي به ايراني ها جنس نفروشند و اجناس خريداري شده از آنجا به نام عراق وارد کشور مي شود، همچنين مدت زمان رسوب اين اجناس در گمرکات بالاست. وي معتقد است اگر اين روزها صاحب يک خودروي خارجي تصادف کند، حتي اگر از قشر مرفه باشد، براي تامين قطعه به دردسر مي افتد. لوازم يدکي خودروهاي چيني؛ گاهي وفور، گاهي کمبود «علي ميرملک» صاحب يک دستگاه خوروي جک جي۴، يکي از محصولات جديد گروه کرمان موتور است که بتازگي براي دريافت برخي خدمات و پاره اي تعميرات به يکي از نمايندگي هاي خدمات پس از فروش در پايتخت مراجعه کرده است. وي گفت: هرچند براي دريافت خدمات تعويض روغن، فيلتر و فيلتر هوا، همچنين دريافت برخي خدمات گارانتي مشکلي پيدا نکرده، اما اکنون بيش از سه هفته است بابت تعويض دريچه هوا سمت شاگرد درخواست قطعه شده، اما تاکنون تامين نشده است. يکي ديگر از مشتريان کرمان موتور، اما کمبود قطعه در شرايط کنوني تحريم ها را تا حدودي طبيعي برشمرد و افزود: تاکنون در چند مورد مراجعه به نمايندگي هاي خدمات پس از فروش کرمان موتور، هر چند بيش از ۵۰ درصد خدمات مورد نيز خود را دريافت کرده، اما تامين برخي قطعات منوط به سفارش گذاري و مراجعه مجدد شده است. وي خاطرنشان کرد: قطعات شايد در بازار کم باشد، اما بهرحال يافت مي شود. به گفته يکي از فروشندگان قطعات خودروهاي جک مونتاژي کرمان موتور، قطعات و لوازم يدکي خودروهاي گروه اس شامل جک اس ۵ و جک اس ۳ در بازار يافت مي شود، اما براي خودروهاي سري جي يعني جک جي ۵ و جک جي ۴ کمتر است. وي بيان داشت: براي ساير چينيهاي بازار مثل ليفان و جيلي نيز وضعيت مشابهي را شاهديم و گاهي اوقات به وفور و گاهي اوقات به ميزان کمتر در بازار يافت مي شود و البته از گزند افزايش قيمت ها در امان نماندهاند. وي، يکي از مشکلات بزرگ فروشندگان را خريد نقدي و در عوض فروش با چک هاي دو ماهه و سه ماهه عنوان کرد که از رونق فعاليت هاي آنان کاسته است. در اين زمينه، «سيد مهدي کاظمي» عضو هيات مديره اتحاديه لوازم يدکي خودرو و ماشين آلات تهران درخصوص خودروهاي چيني که در کرمان خودرو، بم خودرو و غيره مونتاژ مي شوند به ايرنا گفت: از آنجايي که در بحث تحريمها، با چينيها مشکل خاصي نداريم، تامين قطعه و لوازم يدکي آنها نيز به خوبي انجام مي شود و تاکنون گلايه و شکايتي در اين زمينه به اتحاديه نشده است و در صورت کمبود، از طريق هوايي، مسافري و ساير روشها تامين قطعات آنها انجام مي شود. اين مقام صنفي، بطور نمونه از برليانس ياد کرد که به هيچ عنوان خواب در تعميرگاه ندارد، مگر اينکه صاحب خودرو توان خريد قطعه مورد نظر را نداشته باشد. وي درخصوص گراني قطعات گفت: بخشي از اين گراني به موضوع افزايش نرخ ارز و بخشي ديگر به تحريم ها باز مي گردد، اما در جايگاه اتحاديه اعلام ميکنيم که در صورت همکاري گمرک و وزارت صنعت قادر به دور زدن تحريمها و تامين قطعات هستيم. فروشندگان لوازم يدکي پژو ۴۰۵ و سمند، از وجود کم و بيش قطعه در بازار مي گويند، هرچند به رونق سال هاي گذشته نيست، اما قيمت هاي بالايي نيز دارد. «علي مير» يکي از اين فروشندگان است که مي گويد: در سال ۹۶ تسمه تايم پژو ۴۰۵ حدود ۳۹ هزار تومان قيمت داشت، اما امروز به بيش از ۲۷۰ هزار تومان رسيده است، جنس هاي وارداتي اين خودروها مثل ايربگ، يونيت هاي ترمز اي. بي. اس و وسايل الکترونيکي خودروها نيز به سختي پيدا ميشود و برخي کاسبان به بهانه موجود نبودن قطعات، آنها را با قيمتهاي گزافي به مشتريان ميفروشند.