ساخت اولین خودرو با آلایندگی «صفر» در جهان

فرارو/ شرکت سوئدي سازنده خودروهاي الکتريکي پولستار (Polestar) رسماً اعلام کرد که اولين وسيله نقليه با آلايندگي واقعاً صفر در جهان را بدون اتکا به قوانين مربوط به تعديل کربن (Carbon offset)، که اين شرکت آن را نوعي «شانه خالي کردن» از تعهدات توصيف ميکند، خواهد ساخت.
شرکت خودروسازي پولستار سوئد که از شرکت مادر ولوو (Volvo) و ديگر عضو خانواده آن جيلي (Geely) جدا شده، اخيراً برنامهاي به نام moonshot goal را در پيش گرفته است که براساس آن قصد دارد تا با تغيير در روشهاي خود در ساخت اتومبيل، تا سال ۲۰۳۰ اولين خودروهاي با آلايندي صفر را روانه بازار کند. در واقع اين شرکت که به عنوان يک سازنده خودروهاي الکتريکي شناخته ميشود، در تلاش است تا اين بار اولين وسيله نقليه خنثي کننده کربن در جهان را تا سال ۲۰۳۰ تجاري سازد.
آفسِت کربن يا تعديل کربن (به انگليسي: Carbon offset)، به کاهش انتشار دياکسيد کربن يا ديگر گازهاي گلخانهاي ايجاد شده توسط انسان گفته ميشود. طبق قوانين زيست محيطي شرکتهاي اتومبيل سازي و ساير مشاغلي که بيش از استاندارهاي تعيين شده آلايندگي ايجاد ميکنند، بايد از قوانين تعديل کربن تبعيت کرده و براي جبران خسارتهاي احتمالي، به سرمايه گذاري در انرژيهاي تجديد پذير يا پروژههاي حفاظتي با هدف تقويت توانايي جنگلها در ذخيره سازي کربن، اقدام نمايند. در واقع چنين قوانيني به جهت کاهش انتشار کربن و آلايندگي از سوي اين شرکتها وضع شده است، اما شواهد فزايندهاي وجود دارد که نشان ميدهد قوانين تعديل کربن در کاهش سرعت گرم شدن کره زمين موفق نبوده و در عوض به شرکتها اين اجازه را ميدهد تا هرچه دلشان بخواهد، آلايندگي توليد کنند.
در چنين وضعيتي بود که «توماس اينگنلاث»، مديرعامل شرکت خودروسازي پولستار، در سخناني طغيان آميز گفت: «قوانين مربوط به تعديل کربن، نوعي شانه خالي کردن از تعهدات است. ما با تلاش بي وقفه در ساخت خودرويي که براي محيط زيست کاملاً بي خطر باشد، همه را وادار خواهيم کرد تا سمت به فراتر از آنچه امروز داريم، حرکت کنند. در ساخت و طراحي چنين خودرويي، همه چيز را زير سوال خواهيم برد، نوآوري خواهيم کرد و به دنبال فناوريهاي جديد خواهيم بود.» در اين ميان شرکتهايي همچون FedEx، United، Delta و JetBlue نيز که به طور معمول از وسايل نقليه بسيار زيادي بهره ميگيرند، اعلام کرده اند که دهههاي آتي ميزان انتشار آلايندگي وسايل نقليه خود را به طور کامل از ميان خواهند برد. از طرف ديگر دو شرکت عظيم حمل و نقل عمومي Uber و Lyft نيز متعهد شده اند که در يک بازه زماني مشابه، انتشار کربن از وسيلههاي نقليه خود را به صفر برسانند.
اما خودروسازي پولستار که در سال ۱۹۹۶ تأسيس شده است، تاکنون تنها سابقه عرضه دو مدل خودروي الکتريکي به بازار را داشته است؛ کوپه هيبريدي ۱۵۵۰۰۰ دلاري Polestar 1 و سدان فست بک کاملاً برقي Polestar 2. همچنين انتظار ميرود که اين خودروساز، يک کراس اوور برقي با نام Polestar 3 را در اواخر سال ۲۰۲۱ به بازار عرضه کند؛ بنابراين آنچه از عملکرد اين خودروساز ميتوان فهميد اين است که اين شرکت در زمينه ساخت خودروهاي الکتريکي فعاليت دارد و موضوع ساخت خودرويي که نه کربن منتشر ميکند و نه در ساخت آن از کربن استفاده شده است، يک موضوع کاملاً متفاوت ميباشد؛ بنابراين چالش واقعي خودروسازي پولستار، حذف انتشار کربن از فرآيند توليد و زنجيره تامين خودروي جديد خواهد بود. تاکنون چندين خودروساز بزرگ از جمله جنرال موتورز، فورد و شرکت مادر پولستار يعني ولوو، براي کاهش انتشار کربن متعهد شده اند که توليد خودروهاي گازسوز را تا يک تاريخ خاص به انجام برسانند. اما در هر صورت اين تعهدات نيز چندان اثر بخش نخواهند بود چرا که در کل فرآيند توليد وسايل نقليه به فعاليتهايي مهمي از جمله استخراج مواد معدني کمياب زميني همچون کربن وابسته است که براي مثال در باتريهاي يون ليتيوم کاربرد وسيعي دارند. شايد به باور بسياري قطع کامل استفاده از کربن در صنعت ساخت وسايل نقيله، امري غيرممکن است، اما حتي کاهش اين ميزان نيز يک کار بسيار مهم خواهد بود.
با اين حال شرکت خودروسازي پولستار ميتواند در اين شرايط طرحهاي خود را عملي سازد. اين شرکت سازنده خودروهاي الکتريکي ممکن است انعطاف پذيري بيشتري براي دستيابي به اهداف خود نسبت به ساير شرکتهاي بزرگتر - و بنابراين کمتر چابک - داشته باشد. پولستار رسماً از پروژه جديد خود با نام Polestar 0 به عنوان بخشي از اولين برنامه سالانه خود رونمايي کرد و افزود که پروژه تعديل کربن را در تمام مدلهاي آينده خود، با جديت دنبال خواهد کرد. با توليد خودروي Polestar 2، اين شرکت اعلام کرد که در وب سايت خود گزارش کربن و مواد خطرناک رديابي شده مربوط به توليد هر يک از وسايل نقليه خود را ليست خواهد کرد. توماس اينگنلاث در اين خصوص گفت: «امروز، Polestar 2 با يک ميزان مشخص از انتشار کربن از دروازههاي کارخانه خارج ميشود. در سال ۲۰۳۰ ما ميخواهيم اتومبيلي ارائه دهيم که وقتي از دروازههاي کارخانه خارج ميشود، هيچگونه انتشار کربني از آن گزارش نشود».