نگاهی به مراحل دریافت معاینه فنی خودرو
پرشين خودرو/ همه خودروهاي سواري اعم از داخلي و خارجي که سن آنها بيش از ۴ سال باشد ملزم به اخذ معاينه فني هستند.
چند سالي است که گرفتن معاينه فني خودرو براي دارندگان وسايل نقليه الزامي شده است. با توجه به تأکيدي که پليس راهنمايي و رانندگي درباره لزوم اخذ معاينه فني براي خودروها بر اساس قانون دارد، تمام خودروهاي سواري اعم از داخلي و خارجي که سن آنها بيش از ۴ سال باشد ملزم به اخذ معاينه فني هستند. درصورتيکه دارندگان خودروهايي که بايد معاينه فني بگيرند، از اين امر سرپيچي يا درباره آن کوتاهي کنند، از جانب پليس راهنمايي و رانندگي اعمال قانون ميشوند.
معاينه فني خودرو به چه معناست؟
همانطور که از نام آن مشخص است، معاينه فني به فرايند بررسي سلامت خودرو از هر نظر گفته ميشود. کارشناسان مراکز معاينه فني تمام قطعات و اجزاي ماشين و نحوه عملکرد آنها را بررسي ميکنند و گزارشي مبني بر سلامت خودرو و کارکرد صحيح آن تهيه کرده و در اختيار راننده قرار ميدهند.
دارندگان خودرو بايد با داشتن مدارک موردنياز به اين مراکز مراجعه کنند تا برگه معاينه فني را بگيرند.
مدارک مورد نياز براي گرفتن معاينه فني
هنگاميکه ماشين را براي معاينه فني ميبريد، حتما مدارک لازم براي معاينه فني را با خودتان همراه داشته باشيد. اين مدارک عبارتاند از:
اصل کارت يا سند خودرو
فرم تشخيص عيوب ظاهري.
مراحل معاينه فني؛ چه مواردي براي اخذ معاينه فني بررسي ميشوند؟
در بدو ورود ابتدا پلاک خودروي شما را با دوربين مخصوص ميخوانند و پس از ثبت اطلاعاتتان، خودرو را پذيرش ميکنند. پس از اين مرحله معاينه فني خودرو را آغاز ميکنند. اين فرايند شامل چند مرحله است:
مرحله اول: بازرسي چشمي
اولين مرحله معاينه فني خودرو، بازرسي چشمي است که در آن خودرو را از نظر ظاهري بررسي ميکنند. موارديکه در بازرسي چشمي مورد بررسي قرار ميگيرند شامل موارد زير است:
آينهها
شيشهها
لزوم داشتن معاينه فني خودروبرف پاککن
سالم بودن بوقِ خودرو
داشتن کمربند ايمني
بدنه (که نبايد دفرمه باشد)
ميزان پوسيدگي بدنه
وضعيت لاستيکها
صداي اگزوز
دود خروجي از اگزوز
متعلقات اضافي بدنه
چراغهاي نورپايين و نوربالا
چراغ راهنما
چراغ عقب (ترمز/ دنده عقب/ خطر/ چراغ پلاک)
طلق چراغهاي عقب
نکته: در همين مرحله لوازم و تجهيزات بستهشده روي خودرو هم بررسي ميشوند. اگر غيراستاندارد باشند، اعلام مردودي ميکنند. براي نمونه ميتوان به نصبکردن بوق نامتعارف يا رينگاسپرت اشاره کرد.
مرحله دوم: آزمون آلايندگي
در اين مرحله با کمک دستگاه مخصوص، ميزان آلايندگي گازهاي خروجي از اگزوز را اندازه ميگيرند که از حد مجاز تعيينشده بالاتر نباشد. اگر خودروي شما هوا را بيشازحد آلوده ميکند نميتوانيد معاينه فني بگيريد. گازهاي دياکسيدکربن، مونواکسيدکربن و نظاير آنها جزو آلايندههاي هوا هستند که اگر ميزان آنها زياد تشخيص داده شود برابر است با مردود شدن خودروي شما.
مرحله سوم: آزمون کمک فنرها
در اين مرحله، کمک فنرها را با دستگاه مخصوص که نتيجه آزمون را هم بهصورت عددي و هم بهشکل گرافيکي ثبت ميکند آزمايش ميکنند. تمام کمک فنرهاي عقب و جلو بررسي ميشود. اگر مشکلي در هر يک از کمک فنرها وجود داشته باشد احتمال اينکه ماشين در پيچ جاده واژگون شود وجود دارد. به همين دليل اين آزمون اهميت زيادي دارد.
مرحله چهارم: آزمون ترمزها
در اين مرحله، ترمزها را بررسي ميکنند تا حد نهايي شتاب ترمزگيري خودرو را به منظور ارزيابي وضعيت سيستم ترمز محاسبه کنند. علاوهبر آن، عملکرد ترمز دستي را هم بررسي خواهند کرد. نو بودن لنتها و استفاده از روغن ترمز مناسب ميتواند در به سلامت گذشتن از اين مرحله کمککننده باشد!
مرحله پنجم: آزمون سيستم تعليق
در اين مرحله، با دستگاه سيستم تعليق خودرو را تحت فشار قرار ميدهند تا عملکرد آن را بررسي کنند. اتصالات و قطعات اين سيستم بايد محکم باشند وگرنه خودرو مردود ميشود.
مرحله ششم: آزمون سلامت چراغها
در اين مرحله چراغهاي خودرو را بررسي ميکنند که ببينند آيا نور با زاويه و شدت مناسب انتشار مييابد يا نه. همچنين جهت نوربالا و نورپايين و برد آن (يعني تا چه مسافتي از مسير را روشن ميکنند) را ارزيابي ميکنند.
مرحله هفتم: همراستايي چرخها
اين مرحله براي اندازهگيري ميزان انحراف جانبي خودرو به ازاي هر ۱۰۰۰ متر است که اگر بيشتر از ۷ متر باشد، خودرو مردود ميشود. بهعبارت سادهتر، هنگام رانندگي فرمان خودرو را رها کنيد. اگر جلوبندي و فرمان خودرو تنظيم باشد، خودرو در هر يک کيلومتر نبايد بيشتر از ۷ متر انحراف پيدا کند. در اين مرحله ميزان باز يا بسته بودن دهانه چرخهاي خودرو را هم بررسي ميکنند.
هزينه معاينه فني چقدر است؟
هزينه معاينه فني انواع وسيله نقليه در سال ۱۴۰۰ بهشرح زير اعلام شده است:
معاينه فني خودروهاي سبک ۳۷هزار تومان درصورت مردودي ۸هزار تومان
معاينه فني خودروهاي سبک دوگانه سوز ۵۹هزار تومان درصورت مردودي ۸هزار تومان
معاينه فني خودروهاي سنگين گازوييلي ۵۷هزار تومان درصورت مردودي ۱۲هزار تومان
معاينه فني خودروهاي سنگين و نيمهسنگين گازسوز ۷۰هزار تومان درصورت مردودي ۱۲هزار تومان
معاينه فني موتورسيکلت ۱۰هزار تومان درصورت مردودي ۲هزار تومان
درباره خودروهاي دوگانه سوز، جمع هزينهها برابر است با هزينه معاينه به اضافه هزينه بازرسي چشمي قطعات گازسوز به اضافه هزينه بازرسي مخزن بدون بازکردن آن که به صورت زير ميشود:
براي خودروهاي سبک
۳۷هزار تومان + ۱۰هزار تومان براي بازرسي چشمي + ۱۲هزار تومان براي بازرسي مخزن (بدون بازکردن) = ۵۹هزار تومان
۵۷هزار تومان + ۱۰هزار تومان براي بازرسي چشمي + ۱۲هزار تومان براي بازرسي مخزن (بدون بازکردن) = ۷۹هزار تومان
نکته: در صورت مردود شدن در تست معاينه فني، حداکثر ۱۵ روز فرصت داريد تا ايراد خودرو را برطرف کنيد و مجددا به همان مرکز معاينه فني مراجعه کنيد.
دلايل اصلي مردودي خودروها در معاينه فني چيست؟
اگر خودروي شما در هريک از مراحل فوق (خواه چشمي خواه فني) مشکلي داشته باشد مردود ميشود. مشکلترين مراحل معاينه فني خودرو که سبب مردودشدن آنها ميشود عبارتاند از:
لزوم داشتن معاينه فني خودرو
آزمون آلايندگي
وضعيت ظاهري
ترمزها
کمک فنر
آزمون همراستايي چرخها.
درصورتيکه خودرو مردود شود، برگه معاينه فني به آن تعلق نميگيرد. در چنين شرايطي ۱۵ روز به شما فرصت ميدهند تا چکليستي را که در برگه نتايج درج شده است برطرف کنيد و دوباره به همان مرکز اخذ معاينه فني مراجعه کنيد.
اگر خودرو تمام مراحل را به سلامت طي کند، برگه معاينه فني خودرو را به شما ميدهند که هميشه بايد همراهتان باشد. همچنين برچسب معاينه فني هم روي خودرو نصب ميشود. اعتبار اين گواهي ۱ سال است.
جريمه نداشتن معاينه فني
بر اساس قانون و اعلام پليس راهور، محدوده اجباري براي داشتن معاينه فني تمام شهر است و خودروهاي فاقد معاينه فني روزانه مبلغ ۵۰هزار تومان جريمه خواهند شد.
چه خودروهايي نياز به گرفتن معاينه فني دارند؟
اگر عمر خودروي شما از ۴ سال گذشته است يا به تازگي خودروي دست دومي خريدهايد که عمرش بيش از ۴ سال است، حتما به گرفتن معاينه فني نياز پيدا ميکنيد، بنابراين پيشنهاد ميکنيم پيش از رفتن به مراکز معاينه فني ايرادات ذکر شده را برطرف کنيد تا مجبور به مراجعه دوباره به اين مراکز نباشيد.
بهاينترتيب خودروهاي داخلي مدل ۹۴ و پايينتر، وسايل نقليه عمومي مدل ۹۷ و پايينتر و نيز اتومبيلهاي وارداتي سال ۲۰۱۶ و قبل از آن بايد براي گرفتن معاينه فني اقدام کنند. اما مدلهاي جديدتر از اين تاريخها نياز نيست معاينه فني بگيرند.
نوبت دهي معاينه فني خودرو
متأسفانه فرايند معاينه فني کاري زمانبر است و بههميندليل مراکز معاينه فني شلوغ و پرازدحام هستند. با توجه به شيوع ويروس کرونا و لزوم فاصلهگذاري اجتماعي، امکان نوبت دهي آنلاين معاينه فني در تهران و تعداد محدودي از شهرهاي بزرگ از جمله اصفهان، مشهد و تبريز فراهم شده است تا از ايجاد صفهاي طولاني در اين مراکز جلوگيري به عمل آيد.
براي بهرهگيري از خدمات نوبت دهي معاينه فني خودرو تهران، بايد به سامانه با نشاني https://services۲۷.tehran.ir/ مراجعه کنيد. پس از ورود به سامانه، ابتدا در صفحه نخست ضوابط و قوانين را مطالعه کرده و دکمه «مطالعه نمودم» را کليک کنيد. در صفحه بعد، از شما درخواست ميشود که شماره پلاک خودرو، نام و نام خانوادگي و شماره تلفن همراه را وارد کنيد. پس از وارد کردن اطلاعات، کد فعالسازي را به شماره همراهتان ارسال ميکنند که با استفاده از آن، به صفحه اصلي سامانه هدايت ميشويد. در اينجا بايد نام مرکز را مشخص کرده و تاريخ مدنظرتان را وارد کنيد. ميتوانيد هزينه را از همين سامانه بهصورت آنلاين هم پرداخت کنيد.
ساعات کار هر مرکز معاينه فني ممکن است با بقيه متفاوت باشد. از اين رو، اطلاعات کامل تمامي مراکز از جمله ساعت کاري، آدرس و نقشه در سامانه درج شده است. برخي از مراکز معاينه فني از جمله بيهقي، بهصورت شبانهروزي و ۲۴ساعته درحال خدماترساني هستند. تعداد محدودي از مراکز روزهاي جمعه هم فعاليت ميکنند.
نوبت دهي اينترنتي معاينه فني در ساير شهرها
متأسفانه هنوز در بسياري از کلانشهرها و شهرستانها استقبال خوبي از اين سامانه صورت نگرفته است. بااينحال برخي از شهرها از جمله اصفهان، مشهد و تبريز سامانه نوبت دهي اينترنتي معاينه فني را راهاندازي کردهاند. براي دريافت نشاني سامانه مربوط به شهر خودتان نام شهرتان را در گوگل جستجو کنيد.
اگر سامانهاي راهاندازي شده باشد آدرس آن را خواهيد يافت. براي نمونه، آدرس سامانه معاينه فني خودرو مشهد eservice.mashhad.ir/nobat و براي اصفهان http://fani.hamlebar.com/ است.
استعلام معاينه فني خودرو
براي اينکه ببينيد معاينه فني خودروي شما هنوز اعتبار دارد يا نه، ميتوانيد وارد سامانه سيمفا به آدرس https://symfa.ir شويد و با وارد کردن پلاک و مشخصات مربوطه، معاينه فني خودروي خودتان را استعلام بگيريد.