تدارک تلویزیون برای «حسینیههای خانگی»
مهر/ محرم امسال و در راستاي اجراي پروتکلهاي ستاد ملي کرونا، روضههاي خانگي رونقي بيش از هر سال پيدا کردهاند؛ تلويزيون در همراهي با اين عزاداريهاي خانوادگي چه تدارک ويژهاي ديده است؟
پاندمي کرونا باعث شد امسال هر يک از مناسبهاي ملي و مذهبي به شيوهاي ديگر برگزار شود و حالا مردم به تدريج قرار است هم کرونا را در کنار خود بپذيرند و هم به زندگي خود ادامه دهند البته با رعايت همه پروتکلهاي بهداشتي. امسال در کنار عزاداريهاي خياباني و حسينيهها، بسياري از مردمي که هر ساله اين ايام را در هيئتها سپري ميکردند و در خيابانها به عزاداري مشغول ميشدند قرار است هر يک خانههايشان را به حسينيه تبديل کنند. شعاري که امسال در اکثر شبکههاي تلويزيوني روي آن تاکيد ميشود که قرار است «هر خانه يک حسنيه» باشد و البته رسالت مهمتر را از خود تلويزيون طلب ميکند که بتواند با تدارک برنامهها، سخنراني، مداحي و به ويژه مجموعههاي نمايشي همه آنچه را که مخاطب تلويزيوني نيازمند است برايش ارائه کند.
امسال هم البته تلويزيون همچون سالهاي گذشته برنامههاي روتين محرمي خود را به روي آنتن ميبرد با اين تفاوت که براي بعضي کرونا هم دردسر شده است و مثل هر سال نتوانستهاند برنامه شان را از دل کربلا و حرم امام حسين (ع) روي آنتن ببرند يا به راحتي دوربينهايشان را به ميان هياتها ببرند.
عوامل برنامههاي تلويزيوني و دوربينهاي شبکهها با پروتکلهاي سختتري امسال به ميان هيئتها و دستههاي عزاداري ميروند و با مداحان و سخنرانها همراه ميشوند تا بتوانند ايده حسينيه هاي خانگي را از طريق اين دوربينها محقق سازند.
امسال طبق يک برنامهريزي مشخص سخنراني و مداحيها پوشش داده ميشود و هر شبکهاي در ساعتي مشخص و طبق يک برنامهريزي از پيش تعيين شده اين برنامهها را پوشش ميدهد. به طور مثال شبکه يک سيما در ساعت ۱۴:۴۵ هر روز مداحي حاج منصور ارضي و ساعت ۲۴ مداحي حاج محمدرضا طاهري و سيد مجيد بني فاطمه روي آنتن سيما ميبرد. شبکه دو سيما ساعت ۲۳:۳۰ مداحي حاج محمود کريمي، حاج حسن خلج، حاج حسين فخري و ديگر مداحان را پخش ميکند. شبکه سه سيما نيز ساعت ۱۷:۳۰، ۲۲:۱۵ و ۲۳:۳۰ مداحي سعيد حداديان، ميثم مطيعي، مهدي رسولي و محمدحسين پويانفر را پخش خواهد کرد. پخش سخنرانيها از حسينيهها و حرم مطهر نيز بر اساس يک برنامهريزي مشخص روي آنتن خواهد رفت.
در اين گزارش نيز مروري بر برنامههاي شاخص محرمي تلويزيون در شبکههاي سيما داريم که برخي از آنها در دهه اول محرم و برخي تا پايان محرم و صفر ادامه دارند.
شبکه يک؛ از «اين شبها» تا تله فيلمهايي از دل «مختارنامه»
از جمله ويژه برنامههاي مناسبتي شبکه يک سيما در اين ايام «اين شبها» با اجراي مجيد يراقبافان است. اين برنامه گفتگومحور که سالهاي پيش توسط علي درستکار اجرا ميشد چند سالي است با اجراي مجيد يراقبافان روي آنتن ميرود و در مناسبتها به گفتگو با کارشناسان در موضوعات مختلف ميپردازد.
امسال هم اين برنامه روي آنتن ميرود و از شب اول محرم پخش آن در شبکه يک آغاز شده است و هر شب ساعت ۲۳:۳۰ مخاطبان ميتوانند به تماشاي گفتگوهاي اين برنامه پيرامون عاشورا، واقعه کربلا و همچنين مباحث اجتماعي حول محور امام حسين (ع) و… بپردازند.
اين شبکه همچنين تله فيلمهايي را با محور حوادث و وقايع داستاني سريال «مختارنامه» تدارک ديده که از دل اين سريال به دست آمده است. «مختارنامه» به کارگرداني داوود ميرباقري حدود يک دهه پيش روي آنتن شبکه يک رفت و امسال هم اين شبکه قرار است تله فيلمهايي را از اين سريال پخش کند.
شبکه دو؛ از برپايي «تکيه خانه» تا ترکيب نمايش و سوگواره
شبکه دو سيما همزمان با ايام سوگواري اباعبدالله حسين (ع) و آغاز ماه محرم ويژهبرنامه «تکيهخانه» را در قالب (MC) و به صورت ترکيبي با اجراي رحمان نظام اسلامي و ديگر مجريان شبکه دو روانه آنتن ميکند. اين ويژهبرنامه در دهه اول محرم ميزبان برنامههاي شبکه و به صورت ميانبرنامه (MC) در بخشهاي مختلف جدول پخش شبکه دو قرار گرفته است.
با توجه به شرايط کنوني جامعه و شيوع ويروس کرونا که سوگواريهاي محرم بيشتر از طريق رسانه پيگيري ميشوند، «تکيهخانه» تلاش ميکند در بخشهاي مختلف آئينهاي عزاداري، مداحان جوان، پويشهاي مجازي و… مخاطبين رسانه ملي را همراهي کند.
«تکيهخانه» کاري است از گروه اجتماعي فرهنگي شبکه دو به تهيهکنندگي مرتضي يعقوبي که از ۸ صبح آغاز و در فواصل برنامهها، ۹:۴۰، ۱۲:۴۵، ۱۵:۴۵ و ۲۱ پخش ميشود.
برنامه «بر بال تعزيه» که گروه سني نوجوان را مخاطب قرار داده است بنا دارد به واکاوي نشانها و نمادهاي تعزيه براي مخاطبان نوجوان شبکه دو بپردازد. اين برنامه در ۱۰ قسمت با حضور داود فتحعلي بيگي پژوهشگر و فعال با سابقه عرصه تعزيه و چهره هنرهاي نمايشي و سنتي ايران به روايت ۱۰ داستان از حادثه کربلا و واقعه عاشورا ميپردازد و طي آن پيوند عزاداري سيدالشهدا (ع) و آيينهاي نمايشي عاشورايي بر بستر نمايش بررسي ميشود.
«بر بال تعزيه» کاري است از گروه کودک و نوجوان شبکه دو به تهيه کنندگي محسن عامري و روزبه گيلاني و کارگرداني وحيد گلستان که از اول محرم هر روز ساعت ۱۹ روانه آنتن ميشود.
شبکه سه؛ کاظم احمدزاده از معدود برنامههاي توليدي در کربلا
امسال به دليل کرونا محدوديتهاي زيادي براي زائران کربلا به وجود آمد و حتي در بازه اي زماني سفر به حرم امام حسين (ع) ممنوع شد در چنين شرايطي توليد اکثر برنامههاي تلويزيوني در حرم امام حسين نيز لغو شد و حالا «در آستان خورشيد» با اجراي کاظم احمدزاده که از شب اول محرم روي آنتن شبکه سه رفت جزو معدود برنامههايي است که از اين حرم مطهر روي آنتن ميرود و مخاطبان را با خود همراه ميکند.
کاظم احمدزاده اجراي اين برنامه را بر عهده دارد که از شب اول محرم آغاز شده است و تا دو سه شب بعد از دهه اول محرم پخش آن ادامه دارد. اين برنامه زنده است و هر شب ساعت ۱۹:۳۰ روي آنتن ميرود.
«مخاطب خاص» نيز برنامه ديگر شبکه است که در طول سال آخر هفتهها روي آنتن ميرفت و در اين ايام به صورت ويژه و البته از کربلا پخش ميشد. اين برنامه اما اکنون به شکل استوديويي در تهران و البته زنده با اجراي رسالت بوذري به پخش ميرسد و آيتمهاي مختلفي هم براي آن تدارک ديده شده است. رسالت بوذري امسال اجراي ويژه برنامه رمضاني شبکه سه را هم بر عهده داشت و حالا طبق سنت هميشگي «مخاطب خاص» را هم اجرا ميکند.
پخش اين برنامه نيز از شب اول محرم آغاز شد که حجت اشرف زاده هم تيتراژ برنامه را خوانده است و هر شب ساعت ۲۲:۳۰ با حضور کارشناسان و مهماناني از حوزههاي مختلف روي آنتن ميرود.
شبکه چهار؛ شرح ساعد باقري بر منظومهاي در وصف عاشورا
«سرگذشت» عنوان مجموعه برنامهاي است که از اولين شب ماه محرم و در ۱۱ برنامه به شرح شفاهي «گنجينه الاسرار عمان ساماني» ميپردازد و ساعد باقري شاعر و مجري باسابقه راديو و تلويزيون به روايت اين اثر ميپردازد.
«گنجينه الاسرار» مثنوياي عرفاني و حماسي است که توسط ميرزا نورالله بن ميرزا متخلص به عمان ساماني از شعراي پارسي گوي قرن ۱۳ و ۱۴ هجري در وصف واقعه عاشورا سروده شده است.
«سرگذشت» در گروه فرهنگ و انديشه شبکه چهار و به تهيه کنندگي امير قميشي توليد و با آغاز ماه محرم از جمعه ۳۱ مرداد روي آنتن رفت و هرشب ساعت ۲۰:۳۰ پخش و تکرار آن در ساعت ۵:۳۰ روز بعد روي آنتن شبکه چهار سيما ميرود.
شبکه چهار امسال با کارگرداني علي ميرميراني برنامه ديگري را هم با نام «رفيق» و با روايت سيما تيرانداز طراحي کرده است. ميرميراني که بسياري او را با «گفتگوهاي تنهايي» ميشناسند زماني ايده پرسش از چهرهها و هنرمندان را به برنامه تبديل کرد که هنوز هم در برخي از برنامههاي تلويزيوني از آن استفاده ميشود.
او حالا امسال برنامهاي جديد دارد که همراه با قطعات نمايشي و به صورت سياه و سفيد پخش ميشود و روايتگر واقعه عاشورا از ديدگاه رفقاي امام حسين (ع) است. در هر قسمت از برنامه نيز فعالان رسانهاي و فرهنگي چون کيوان کثيريان، جابر قاسمعلي، علي ميرفتاح، اسماعيل آذر و مريم جلالي به عنوان کارشناس، موضوعات مرتبط با اين فضا را مورد بررسي قرار ميدهند.
اين برنامه هر شب ساعت ۲۲ روي آنتن شبکه چهار سيما ميرود.
شبکه نسيم؛ از «چهل تيکه» تا واگويههاي حسيني
شبکه نسيم هم در اين ايام چند برنامه توليدي دارد که يا رنگ و بوي محرمي گرفتهاند و يا مختص اين حال و هوا توليد شدهاند. از جمله اين برنامهها ميتوان به «چهل تيکه» اشاره کرد که با اجراي محمدرضا عليمرداني و کارگرداني الهام حاتمي روي آنتن ميرود. اين برنامه که بيشتر فضايي نوستالژيک دارد قرار است با هنرمندان سريالهاي محرمي يا مجريان و چهرههاي مختلف به خاطراتي از سريالهاي مهم اين ايام و يا ديگر برنامهها بپردازد.
پخش «چهل تيکه» از قبل از محرم آغاز شده بود که با ورود به ماه محرم رويکرد آن در دعوت از مهمان و سوژههاي برنامه تغييراتي پيدا کرده است.
اين برنامه هر شب ساعت ۲۳ هر شب ساعت ۲۳ و با ميزباني از هنرمندان و خاطره سازاني همچون امرالله احمد جو، حسن سلطاني، حبيب دهقان نسب، جعفر دهقان، پرويز فلاحي پور، محمد رضا سرشار، کاظم هژير آزاد، حاج صادق آهنگران و.... رو آنتن ميرود.
پخش برنامه «با حسين (ع) حرف بزن» از امشب اول شهريور و همزمان با شب سوم محرم آغاز ميشود. برنامهاي که در چند فصل و براي اين ايام توليد ميشود و در آن افراد مختلفي از چهرهها و غير چهرهها به واگويهها و حرفهاي دلي خود با امام حسين (ع) در قالب پرسش و پاسخ ميپردازند.
اين برنامه که به تازگي رضا صادقي تيتراژ آن را خوانده است از امشب ساعت ۲۲ روي آنتن شبکه نسيم ميرود.