ادوین خاچیکیان: حضرت عباس(ع) برایم خیلی جذاب است

جام جم/ ادوين خاچيکيان کارگردان است. ادوين خاچيکيان، فرزند مرحوم ساموئل خاچيکيان از پيشگامان و تاثيرگذارترين کارگردانان سينماي ايران است. «باباسيبيلو»، نخستين فيلم بلند سينمايي «ادوين خاچيکيان» است. با ادوين خاچيکيان، همصحبت شدم تا از خاطراتش در ماه محرم برايمان بگويد.
سالهاي زيادي است اقليتهاي مذهبي بهعنوان شهروندان ايراني در کنار مسلمانان زندگي ميکنند. از ارامنه و آشوريها بگير تا کليميان و زرتشتيان. اقليتهاي مذهبي بهخصوص ارامنه در سراسر ايران پراکندهاند. از اصفهان و منطقه جلفا بگير تا اروميه، رشت، مشهد، تهران و... همانگونه که مسلمانان با احترام از کنار کليساها عبور ميکنند، مسيحيان هم به مساجد احترام ميگذارند. گاهي حتي در يک محله و يک خيابان هم مسجد هست و هم کليسا. بارها خوانده و ديدهايم که ارامنه در مراسمي مانند عزاداري محرم و روزهاي تاسوعا و عاشورا مشارکت دارند، نذري ميدهند و چنان با اين مراسم درهمآميختهاند که نميتوان فرقي بين آنها و شيعيان ديد. محرم که ميشود انگار پردههايي که آدمها را دستهبندي ميکند، کنار ميرود و همه درهم ميآميزند تا مراسم عزاداري سيدالشهدا؟ع؟ کامل شود و همه حضور داشته باشند. با ادوين خاچيکيان، پسر زندهياد ساموئل خاچيکيان، کارگردان پيشکسوت سينما همصحبت شدم تا از خاطراتش در ماه محرم برايمان بگويد.
اولين مواجهتان با مراسم عزاداري امام حسين(ع) به چه زماني برميگردد؟
ما به عنوان شهروندان ايراني هميشه براي ايام محرم و بهخصوص براي تاسوعا و عاشورا احترام قائليم. ارامنهاي را ميشناسم که در اين ايام نذري ميدهند، کساني را ميشناسم که حاجت گرفتهاند. خيلي از ارامنه را ميشناسم که بيمار دارند و به مشهد ميروند و از امام رضا(ع) حاجت ميگيرند و بيمارشان شفا پيدا ميکند. ما در کنار آيينهاي خودمان به آيينهاي مسلمانان و آيين رايج کشورمان احترام ميگذاريم. پررنگترين خاطرهاي که از مراسم عزاداري محرم به ياد دارم به زماني برميگردد که پدرم فيلم عقابها را کارگرداني ميکرد. به دليل شباهت جغرافيايي طالقان به کردستان عراق، براي فيلمبرداري سکانسهايي در طالقان مستقر بوديم که محرم شروع شد. تابستان بود و مدارس تعطيل و کل گروه در يک مدرسه اسکان داشتيم. در طالقان مراسم عزاداري ويژه برگزار ميشد و پدرم به احترام روز عاشورا، کار را تعطيل کرد. در مدرسه مراسم تعزيهخواني برگزار شد که بسيار با شکوه بود. اين تعزيه خيلي پررنگ در ذهنم ثبت شده و تاثير زيادي بر من داشت.
يعني فراتر از باورهايي که ميگويد مسيحيان اينگونهاند و مسلمانان اينگونه، در مراسم عزاداري امام حسين(ع) شرکت ميکنيد؟
وقتي مساله وجدان و انسانيت و ايمان به خدا پيش ميآيد، باورها يکي است و همين همزيستي زيبايي را شکل داده است. ما سالهاي زيادي است با احترام کامل کنار هم زندگي ميکنيم و اين همزيستي بسيار زيبا و تاثيرگذار است و در برخي از مراسم مانند مراسم محرم، تاثيرگذارتر هم ميشود.
امام حسين(ع) را از زاويه نگاه خودتان برايمان توصيف ميکنيد؟
شخصيتي بسيار جذاب دارند. شخصيتي که حرکتي بسيار شجاعانه و قهرمانانه انجام ميدهد و در شرايط و موقعيتي که قرار ميگيرد، شجاعانهترين تصميم را ميگيرد و تا آخر پاي تصميماش ميماند و آن همه اتفاقات ناگوار براي خودشان و يارانشان رخ ميدهد. به نظرم امام حسين(ع) يک قهرمان کامل است.
تا حالا نذري خوردهايد؟
بله، هر سال. همسايهها لطف دارند و برايمان نذري ميآورند. وقتي نذري را ميخوريم چون ميدانيم متبرک است دعا ميکنيم که نذري دهنده، حاجتروا باشد و براي خودمان هم دعا ميکنيم که آن نذري برکتي باشد براي زندگيمان و دعاهايمان استجابت شود.
شما هم مثل بقيه مردم حتما نوحهها و شعرهاي زيادي را در ايام محرم، شنيدهايد شعر يا نوحهاي که در ذهنتان ماندگار شده باشد به خاطر داريد؟
آوا و ريتم موسيقي محرم خيلي خاص است بهخصوص موسيقي محرم در جنوب کشور. سنجزني جنوبيها يکي از بهترين موسيقيهايي است که براي هميشه در ذهن شنونده ميماند.
به کدام شخصيت کربلا بيشتر فکر ميکنيد؟
همه شخصيتهايي که در کربلا حضور داشتند به نظرم ويژگيهاي منحصر بهفردي داشتهاند، اما در ميان آنها حضرت عباس(ع) برايم از همه جذابتر است. شخصيتي محترم که ذهن و دل را با خود همراه ميکند. او قهرمان بينظيري است.
نويسنده : طاهره آشياني روزنامهنگار