مروریبر ۲دهه برگزاری جشنواره فیلم کوتاه
مهر/ سي و هفتمين جشنواره فيلم کوتاه تهران هرچند نه در بخش اصلي، بلکه در بخش جانبي و با برگزاري نشستهاي آموزشي از روز گذشته آغاز به کار کرده است. آنهم در شرايطي که حال و هواي اين روزها بهشدت کرونايي است طبق آخرين آمار ارائه شده ظهر ديروز، به لطف تدابير مديران در مهار اين هديه چيني تنها در ۲۴ ساعت ۴۱۵ نفر از هموطنانمان جان سپردند! آماري که چند روزي است بيمهارتر از هميشه سربهصعود گذاشته است.
اين يک رکورد در تمام روزهاي همهگيري اين بيماري در کشور است؛ آماري که به گفته مسئولان بهداشتي احتمال افزايشش هم وجود دارد و همچنان بدون هيچ سياست پيشگيرنده کاربردي توصيه ميشويم به زدن ماسک!
همين شرايط هم باعث شد تا برخلاف پيشبينيها نمايش فيلمهاي جشنواره فيلم کوتاه هم به تعويق بيفتد تا زماني که نفسهاي مرگ بار اين ويروس کمي فروکش کند و مجال برگزاري همايشها آن هم به صورت محدود و با رعايت پروتکلهاي بهداشتي را بدهد.
مرور کوتاه دهه نخست برگزاري جشنواره فيلم کوتاه
حالا سي و هفت سال از برگزاري اولين دوره جشنواره فيلم کوتاه تهران ميگذرد؛ رويدادي که از دل جشنواره فيلم فجر متولد شد و به عنوان بخش جانبي آن آغاز به کار کرد؛ زمان فعاليتش هم به همان تاريخ جشنواره فيلم فجر گره خورده بود يعني ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۶۱.
از همان دورههاي نخستين هم بود که جشنواره در ۲ بخش جنبي و اصلي برگزار شد؛ اما اين تنها اتفاق حادث شده بر اين جشنواره نبوده، در اين سي و هفت دوره فراز و نشيبهاي زيادي به خود ديده است از کوچ جشنواره در دوره سوم از تهران به شيراز تا اداره جشنواره توسط شوراي برگزاري که برگزار کنندگان در دوره چهارم به آن رسيدند. دوره پنجم را ميتوان زمان آشنايي مخاطبان با اين رويداد تازه متولد شده دانست.
در دوره ششم جشنواره زير نظر معاونت سينمايي وقت برگزار شد و با افزايش حضور فيلمسازان زن در دوره هفتم در نهايت آنچه که دوره هشتم را متمايز از ساير دورهها کرد حذف بخش عکس از جشنواره بود. تغيير عمده دوره نهم هم حذف بخش جنبي و مرور يک سال سينماي جوان و افزودن بخشهاي جشنواره جشنوارهها و تجربهها بود.
سرانجام دوره نهم مخاطبان به يکي از عناصر پويايي جشنواره تبديل شدند در همين دوره هر روز براي انتخاب بهترين فيلم از مهمانان و تماشاگران نظرسنجي ميشد.
جشنواره بينالمللي فيلم کوتاه تهران در دومين دهه برگزاري خود شاهد اضافه شدن بخش فيلمهاي ۱۰۰ ثانيهاي، حضور آثار جهاني و جامعيت جشنواره نسبت به دهه گذشته در کشور بود.
در ادامه و در آستانه برپايي سي و هفتمين دوره از جشنواره بينالمللي فيلم کوتاه تهران، تحولات و دستاوردهاي دومين دهه از برگزاري جشنواره يعني دوره ۱۱ تا ۲۰ را به صورت سال به سال مرور خواهيم کرد.
گام يازدهم؛ جشنواره در آستانه دهه دوم
يازدهمين دوره جشنواره سينماي جوان ۸ الي ۱۲ فروردين سال ۱۳۷۳ در فرهنگسراي بهمن برگزار شد.
وحيد طوفاني اصل دبير اين دوره بود و عليرضا صارمي مدير اجرايي و دبيرخانه، مجتبي آقايي معاون بخش عکس، مهدي عبدالهي معاون بخش فيلم، اميرهوشنگ دارايي مسئول شبکه تصوير، ناصر شاملي مسئول پشتيباني و اسماعيل عباسي سردبير روزنامه جشنواره شوراي برگزاري اين دوره را تشکيل دادند.
هيات داوران اين دوره در بخش فيلم علي شيدفر، حميدرضا آشتياني پور، جهانگير الماسي، محمد شريفي و هوشنگ مراديکرماني و بودند و در بخش فيلمنامه هم محمد آفريده، اسماعيل رحيمزاده و محمدرضا سرهنگي داوري آثار را برعهده داشتند. همچنين قضاوت آثار در بخش عکس برعهده نرجس خاتون اويسي، ژاکلين ميرصادقي، محمد تهراني، مسعود زنده روح کرماني، هوشنگ سلامت، علي اصغر داودآبادي فراهاني و مهرداد نجمآبادي بود.
برگزيدگان بينالملل، بخش عکس، نگاهي به پيشينه سينماي آماتور ايران، بخش نمايشهاي ويژه و جشنواره در آستانه دهه دوم بخشهاي جانبي اين دوره به شمار ميآمدند.
جلسات نقد و بررسي در طول برگزاري جشنواره توسط خسرو سينايي برگزار شد.
گام دوازدهم؛ انتشار کتابي از آثار جشنواره
دوازدهمين دوره جشنواره سينماي جوان ۸ الي ۱۲ فروردين سال ۱۳۷۴ برگزار شد.
وحيد طوفاني اصل دبير اين دوره بود و عليرضا کريمي صارمي مدير اجرايي، حسن دزواره امور بينالملل و مهدي عبدالهي معاون فيلم شوراي برگزاري اين دوره جشنواره را تشکيل دادند که در فرهنگسراي بهمن و شفق برگزار شد.
اعضاي هيات داوران اين دوره در بخش فيلم عبارت بودند از حميدرضا آشتيانيپور، علي اکبر قاضينظام، محمدجعفر صافي، محمود کلاري و ناصر غلامرضايي و در بخش فيلمنامه هم اسماعيل رحيمزاده، داريوش نوروزي و محمدرضا سرهنگي قضاوت آثار را برعهده داشتند.
در اين دوره فيلمنامههاي منتخب در کتابي با عنوان «يک باغ پر از شکوفه» به چاپ رسيد. همچنين نشريه روزانه در ۶ شماره به سردبير سعيد رجبي فروتن منتشر شد.
گام سيزدهم، اضافه شدن فيلمهاي صد ثانيهاي به جشنواره
جشنواره سينماي جوان در سيزدهمين دوره از ۲۸ تير الي دوم مرداد ۱۳۷۵ برگزار شد و محمدحسين صوفي مديرعامل وقت انجمن سينماي جوانان ايران دبير اين دوره بود.
اعضاي شوراي برگزاري اين دوره شامل مجتبي آقايي سربرزه قائم مقام دبير، عليرضا کريمي صارمي مدير اجرايي، حسن دزواره مدير بينالملل، جليل شعباني معاون بخش فيلمنامه، مسعود زنده روح کرماني معاون بخش عکس، محسن علي محمدي روابط عمومي و محمدمهدي عسگرپور معاون آموزش و توليد ميشود.
هيات داوران اين دوره در بخش فيلم محمود کلاري، ناصر غلامرضايي، محمدجعفر صافي، علي اکبر قاضي و حميدرضا آشتيانيپور بودند و محمد ستاري، جهانگير چراغي، بهمن جلالي، يحيي دهقانپور و ميترا محاسني هم داوران بخش عکس را تشکيل دادند.
در اين دوره فيلمهاي صد ثانيهاي به عنوان بخش جنبي به جشنواره اضافه شد.
گام چهاردهم؛ نمايش آثار جهاني در جشنواره
چهاردهمين دوره جشنواره سينماي جوان ۱۶ الي ۲۱ فروردين ۱۳۷۶ برگزار شد که محمدحسين صوفي دبيري آن را بر عهده داشت.
هيات داوران اين دوره را جهانگير الماسي، جواد شمقدري، کمال تبريزي، محمد کاسبي و مجيد مجيدي تشکيل داده بودند.
در چهاردهمين دوره نمايش فيلمهاي بينالملل به عنوان بخش جنبي در نظر گرفته و اين دوره جشنواره در سه بخش فيلم و عکس و فيلمنامه برگزار شد و بابک فروتني طراح پوستر اين دوره بود.
گام پانزدهم؛ بلوغ جشنواره
پانزدهمين دوره جشنواره سينماي جوان ۲۴ الي ۲۸ فروردين ۱۳۷۷ به دبيري وحيد طوفاني اصل برگزار شد.
اعضاي شوراي برگزاري اين دوره عبارتند از عليرضا کريمي صارمي مدير اجرايي، حسن دزواره مدير بينالملل، حبيب ايلبيگي مدير روابط عمومي، ابراهيم تجدد عليزاده آموزش و مجتبي آقايي دبير بخش عکس بودند.
همچنين در بخش فيلم ناصر تقوايي، کمال تبريزي، احمد الستي، کيوان جهانشاهي، غلام حيدري، محمد داودي، بهرام دهقاني، مجتبي راعي و احمد طالبينژاد به داوري آثار پرداختند و جهانگير چراغي، محمد غفوري، احمد ناطقي، مسعود زنده روح کرماني و مجتبي آقايي سربرزه داوران بخش عکس بودند.
مسابقه بخش عکس و مروري بر آثار فرشاد فدائيان از بخشهاي جنبي اين دوره جشنواره بود.
همزمان با برپايي جشنواره علاوه بر کاتالوگي به ۲ زبان، سه کتاب فيلم کوتاه سينماي مستقل، گلستون (مجموعه فيلمنامه و عکسهاي شرکت کننده) منتشر شد. بابک فروتني طراح پوستر اين دوره بود.
گام شانزدهم؛ حضور گسترده فيلمسازان از نقاط مختلف ايران
شانزدهمين دوره جشنواره سينماي جوان ۲۴ الي ۲۸ فروردين ۱۳۷۷ برگزار شد و جعفر صانعي مقدم دبيري اين دوره را بر عهده داشت که عليرضا کريمي صارمي مدير اجرايي، حسن دزواره مدير بينالملل و حبيب ايلبيگي مدير روابط عمومي اعضاي شوراي سياستگذاري آن بودند. سينما فلسطين و موزه هنرهاي معاصر ميزبان اين دوره جشنواره بودند.
هيات داوران اين دوره در بخش مسابقه ايران (الف) کيومرث پوراحمد، کمال تبريزي و مجيد مجيدي، در بخش مسابقه ايران (ب) محمدعلي طالبي، مهوش شيخالاسلامي و علي محمد قاسمي و مسابقه بينالملل منوچهر عسگرينسب، آن جلا هارت، کرسي کينونن، آميريت گانجار و يان باکا بودند.
کودک و نوجوان و فيلم کوتاه، لحظههاي ماندگار، گفتگوي تمدنها، مروري بر فيلمهاي کوتاه فلاند، برگزيده يونيکاي ۹۹-۹۸، مروري بر آثار علي محمد قاسمي از بخشهاي جنبي اين دوره بود.
در اين دوره محل برگزاري پس از سالها به يک سينما منتقل شد. حضور بيش از ۲۰ فيلمساز زن در بخش بينالملل و نمايش آثار فيلمسازاني از ۱۵ شهرستان مختلف از نکات قابل توجه اين دوره بود.
گام هفدهم؛ حضور پرشور سينماگران جهان
هفدهمين دوره جشنواره سينماي جوان پنجم الي ۱۰ آبان ۱۳۷۹ برگزار شد که جعفر صانعي مقدم دبيري آن را برعهده داشت.
اعضاي شوراي برگزاري اين دوره عبارت بودند از عليرضا کريمي صارمي مدير اجرايي، محمد آفريده مدير توليد، حسن دزواره مدير بينالملل و حبيب ايلبيگي مدير روابط عمومي.
اين دوره در مرکز آفرينشهاي فرهنگي و هنري کانون، سينما فلسطين و سينما تک موزه هنرهاي معاصر ميزبان مخاطبان بود.
هيات داوران اين دوره در بخش مسابقه ايران (الف) سعيد حاجيميري، علي محمد قاسمي، زاون قوکاسيان، کيانوش عياري، ناصر تقوايي و در بخش مسابقه ايران (ب) احمد ضابطي جهرمي، مسعود امامي، مجتبي راعي، علي شيدفر و رضا سبحاني و در بخش مسابقه بينالملل احمد الستي، رژه گونين، آساکو فوجيوکا، الاسعد الجموسي و زيتاکار والخوسا بودند.
کودک و نوجوان و فيلم کوتاه، گفتگوي تمدنها، مرور تعدادي از آثار شهيد آويني، نمايشهاي ويژه، مرور فيلمهاي انيميشن مرکز ملي فيلم کانادا، مرور فيلمهاي کوتاه هلند، مرور فيلمهاي کوتاه فرانسه و مرور بر آثار وحيد موسائيان از بخشهاي جنبي اين دوره است.
در اين دوره نشريه روزانه با عنوان «نگاه» زير نظر علي شيدفر منتشر شد و رضا عابديني طراحي پوستر را برعهده داشت.
گام هجدهم؛ اضافه شدن بخش گفتگوي تمدنها
هجدهمين دوره جشنواره سينماي جوان ۱ الي ۶ آبان ۱۳۸۰ برگزار شد و همچون دوره پيشين جعفر صانعيمقدم مدير عامل وقت انجمن سينماي جوان ايران دبيري آن را برعهده داشت. اين دوره در مجتمع فرهنگي و هنري تهران (سينما ايران) برگزار شد.
هيات دواران اين دوره در بخش مسابقه ايران را رخشان بنياعتماد، محمدرضا شريفي، محمدرضا اصلاني، علي معلم و رضا مير کريمي تشکيل ميدادند. همچنين در بخش ويژه فيلمهاي کوتاه با موضوع امام علي (ع) سيدحميد مير خندان، عباس معلمي، احمدرضا دلاوري و عليرضا سجادپور قضاوت آثار را برعهده داشتند.
گئورگي کارپاتي، مجيد مجيدي و شين اسميت داوران بخش مسابقه بينالملل بودند و در بخش گفتگوي تمدنها هم حسن دزواره، حشام جمال الدين محمد الخطيب، ماريو ويتالونه و کنستانتين پاساليس به داوري آثار پرداختند.
گام نوزدهم؛ حمايت گسترده از جشنواره
نوزدهمين دوره جشنواره سينماي جوان يکم الي ۶ آبان ۱۳۸۰ برگزار شد و مجتبي اقدامي مدير عامل وقت انجمن سينماي جوان ايران دبير اين دوره بود.
هيات داوران اين دوره در بخش مسابقه ايران جعفر صانعيمقدم، محمدرضا جعفري جلوه، عليرضا رئيسيان، کامبوزيا پرتوي و پرويز صمدي مقدم و در مسابقه بينالملل عليرضا شجاع نوري، آن دري بدنارک، يوک مويي چانگ، امير عماري و استاووس استاورووس خاساپيس بودند.
سازمان ملي جوانان، شبکه اول سيما، موسسه فرهنگي هنري شقايق روستا و هواپيمايي هما از حاميان اين دوره بودند. مرتضي آکوچکيان طراحي پوستر اين دوره را برعهده داشت.
گام بيستم؛ تغيير نام جشنواره به فيلم کوتاه
بيستمين دوره جشنواره سينماي جوان ۲۸ مهر الي ۴ آبان سال ۱۳۸۲ برگزار شد و محمد آفريده مدير عامل وقت انجمن سينماي جوان ايران دبير اين دوره بود.
اعضاي شوراي برگزاري اين دوره شامل مژگان زرگر مدير اجرايي، حسن دزواره مدير بينالملل، شهنام صفاجو مدير روابط عمومي، عليرضا يوشي طراح سايت، سهيل جهان بيگلري، فريده فرخنده کيش، مسعود بخشي و شيرين نادري بودند.
اين دوره در سينما فلسطين، موزه فرش و سه فرهنگسرا و همزمان در اردبيل، بوشهر، مشهد، سنندج و خرم آباد برگزار شد.
داريوش ياري، مهدي جعفري، روبرت صافاريان، علياکبر قاضينظام، آرش رصافي، ابراهيم تجدد عليزاده، کوروش گرمساري، نسرين شاهمحمدي، شهرام مکري و فيما امامي اعضاي هيات انتخاب اين دوره بودند.
هيات داوري اين دوره در بخش مسابقه ملي را وحيد موسائيان، رضا مقصودي، محمد داودي، کمال تبريزي و احمد الستي و مسابقه بينالملل را عليرضا شجاع نوري، پتر وين، سيلون ماريت، سيگو تونو و اريش ريس تشکيل دادند.
مروري بر آثار استان قزوين، ربع قرن با انقلاب، برگزيده ۲۰ سال فيلم کوتاه جشنواره سينماي جوان، مروري بر فيلمهاي کوتاه بوسني، مروري بر فيلمهاي کوتاه ژاپن، مروري بر فيلمهاي کوتاه بريتانيا و آلمان (از ديروز تا امروز)، مروري بر آثار اميرشهاب رضويان و مروري بر آثار ساعد نيک ذات از بخشهاي جانبي اين دوره بود. از اين دوره به بعد جشنواره به فيلم کوتاه تغيير نام داد.
در ارزيابي دهه دوم جشنواره بينالمللي فيلم کوتاه تهران ميتوان اين ۱۰ سال را مسيري دانست که به تکامل و معرفي اين رويداد سينمايي منجر ميشود، چرا که در اين يک دهه شاهد اضافه شدن بخشهاي متعدد و متنوعي به اين جشنواره هستيم که هر کدام در سالهاي بعد به جايگاه و اعتبار مهمي در نظر مخاطبان اين رويداد سينمايي دست پيدا ميکنند.
همچنين جشنواره بينالمللي فيلم کوتاه توانست با عملکرد خود از دايره محدود مخاطبان که عموماً شامل کارگردانان فيلم کوتاه و فعالان اين حوزه ميشد پا را فراتر گذاشته و در سطح ملي و جهاني نظر مخاطبان و علاقهمندان عمومي را به اين رويداد و البته فيلم کوتاه جلب کند.
سي و هفتمين جشنواره بينالمللي فيلم کوتاه تهران به دبيري سيد صادق موسوي با برگزاري ۲۰ نشست تخصصي از ديروز چهارشنبه ۷ آبان آغاز به کار کرده است.