محمد کاسبی: بسیاری از سریالهای مناسبتی ربطی به ماه رمضان ندارند
خبرآنلاين/ محمد کاسبي معتقد است قصه سريالي که قرار است به مناسبت ماه رمضان ساخته شود بايد نشانههايي قرآني و متناسب با حالوهواي اين ماه را در خود داشته باشد و بسياري از سريالهايي که در سالهاي اخير در ماه رمضان به نمايش درآمده هيچ ارتباطي به اين ماه نداشته است.
کارنامه بازيگري محمد کاسبي در تلويزيون اگرچه محدود و سختگيرانه است اما پربار و قابل اعتنا به نظر ميرسد، بهخصوص بازي در سريالهاي خاطره انگيزي چون «خوش رکاب»، «صاحبدلان»، «سه در چهار» و «سِرِ دلبران». يکي از ماندگارترين نقشآفرينيهاي کاسبي به حضورش در سريال «صاحبدلان» برميگردد، در قالب شخصيت جليل جاويديان. کاسبي کاراکتر جليل جاويديان را بهمثابه فرعون زمان حال ميداند که از سوي خليل، برادر کوچکش به عذابي سخت وعده داده ميشود. او همچنين معتقد است اگر چه جليل در پايان خود را از عذاب ميرهاند و به راه راست بازميگردد اما در اين مسير، هزينه زيادي متقبل ميشود که بزرگترينش از دست دادن برادر کوچک است. اين بازيگر پيشکسوت تاکيد ميکند که نقشش در سريال «صاحبدلان» را بسيار دوست دارد و براي ايفايش زحمات زيادي کشيده است.
به باور کاسبي، سريالي که به مناسبت ماه رمضان ساخته ميشود بايد نشانههاي اين ماه را در خود داشته باشد و از اين حيث، سريال «صاحبدلان» را يک اثر ممتاز و بيتکرار ميداند. اين بازيگر مجرب، علت استقبال فوقالعاده مخاطبان از «صاحبدلان» را هم، به محتواي غني و پربارش مرتبط ميداند. کاسبي ميگويد جذابيت يک اثر نمايشي در مرتبه اول به قصهاش وابسته است، تاکيد ميکند بسياري از سريالهاي امروزي، قصههايي تکراري و فاقد جذابيت دارند و علت کمکارياش را در سالهاي اخير جذاب نبودن نقشهاي پيشنهادي عنوان ميکند.
کاسبي البته علاوه بر بازيگري، در حوزههاي کارگرداني، نويسندگي و دوبلوري هم فعاليتهايي داشته است. ضمن اين که او سوابق اجرايي زيادي نيز دارد و ازجمله بنيانگذاران حوزه هنري و مرکز هنرهاي نمايشي بوده است.
سريال «صاحبدلان» به عنوان يکي از آثار شاخص مناسبتي تلويزيون اين روزها از شبکه آيفيلم پخش ميشود. به همين بهانه، گفتوگويي داشتيم با محمد کاسبي بازيگر نقش جليل جاويديان در اين سريال. حسين محجوب، ثريا قاسمي، باران کوثري، پوريا پورسرخ، برزو ارجمند و مهرانه مهينترابي ديگر بازيگران سريال «صاحبدلان» بودند.
اين روزها چه مي کنيد و مشغول چه کاري هستيد؟
فعلا که در خانه هستم و کار نميکنم. آخرين فعاليتم در بازيگري همان سريال «دادستان» بود که اواخر سال گذشته از شبکه يک پخش شد.
چرا بعد از «دادستان» در فيلم و سريال ديگري بازي نکرديد؟
به خاطر کرونا ترجيح ميدهم کمتر کار کنم، بهخصوص که يک مرتبه هم به اين بيماري مبتلا شدم و در نتيجه خيلي احتياط ميکنم.
جليل جاويديان يکي از ماندگارترين نقشآفرينيهاي شما در تلويزيون بود و مردم همچنان با اين نقش خاطره دارند. چرا نقشتان در سريال «صاحبدلان» تا اين حد ماندگار شد؟
شخصيتپردازي خيلي درستي روي اين کاراکتر انجام شده بود. نه فقط جليل جاويديان که ساير شخصيتهاي سريال «صاحبدلان» هم داراي عقبه و پيشينهاي هستند که در اختيار مخاطب قرار ميگيرد. مخاطب ميداند که اين کاراکتر از کجا آمده و چگونه به موقعيت کنونياش رسيده است. جليل يک کاسب جزء بوده که حالا تبديل به يک برجساز شده است و البته براي بالا کشيدن خودش از حقخوري هم ترسي نداشته و حرام و حلال هم کرده است. او در سريال «صاحبدلان» نماد فرعون است و ديگر خدا را بنده نيست.
هر ساله چند سريال به مناسبت ماه رمضان توليد و پخش ميشوند که خيلي از آنها هيچ ارتباطي به اين ماه ندارد
به همين دليل هم برادرش خليل به سراغ او ميرود تا نسبت به عواقب کارها و رفتارش به او هشدار دهد. شخصيتپردازي درستي که براي کاراکتر جليل انجام شده بود کمک ميکرد مخاطب با او رابطه برقرار کند. جليل هم براي کارهايش دلايلي داشت که شايد از نظر خودش موجه و منطقي بود.
به هر حال، شخصيتپردازي درست و طراحي ديالوگهاي جذاب براي کاراکترها باعث شده بود که کاراکترهاي سريال «صاحبدلان» و از جمله همين جليل در ذهن و خاطره مردم بمانند.
همانطور که خودتان هم اشاره کرديد جليل نمادي از فرعون است که البته برخلاف او و قبل از نزول بلا، متنبه شده و به راه راست بازمي گردد.
بله، اما به قيمت از دست دادن برادر کوچکش. اين خودش دست کمي از عذاب الهي ندارد. جليل ذاتا انسان بدي نيست اما به نظر ميرسد بيشتر با خودش و اطرافيانش لجبازي ميکند. خودم اعتقاد دارم که گذشته جليل است که او را نجات ميدهد. او عقبهاي دارد که برايش يک پشتوانه است.
اين نقش براي خودتان چه جايگاهي دارد؟ به هر حال، شما به عنوان يک بازيگر پيشکسوت داراي کارنامه پربار و قابلاعتنايي هستيد.
من نقشم را در سريال «صاحبدلان» بسيار دوست داشتم و برايش زحمت کشيدم. هميشه در پذيرش نقشها معيارهايي براي خودم دارم. وقتي فيلمنامه را خواندم احساس کردم نقش جليل جاويديان از آن نقشهايي است که خنثي نيست و واقعا جاي کار دارد.
سالها از پخش اوليه «صاحبدلان» ميگذرد و اين سريال نه تنها همچنان ارزش تماشا دارد که در قياس با بسياري از مجموعههاي امروزي يک سروگردن بالاتر است. دليل جذابيت و ماندگاري «صاحبدلان» را در چه ميبينيد؟
هر ساله چند سريال به مناسبت ماه رمضان توليد و پخش ميشوند که خيلي از آنها هيچ ارتباطي به اين ماه ندارد. ماه رمضان مشخصات و مختصات خودش را دارد و سريالي که قرار است مختص اين ماه ساخته شود، بايد بخشي از اين نشانهها را در خود داشته باشد. به نظرم صاحبدلان از جمله معدود سريالهايي بود که مخصوص ماه رمضان ساخته شد و به همين دليل هم مورد استقبال چند نسل از بينندگان تلويزيون قرار گرفت.
ماه رمضان مشخصات و مختصات خودش را دارد و سريالي که قرار است مختص اين ماه ساخته شود، بايد بخشي از اين نشانهها را در خود داشته باشد
سريال «صاحبدلان» به روش اصولي و نه به شکل شعارزده به قرآن و قصص آن پرداخت. جذابيت يک سريال تلويزيوني اول از همه به قصهاش وابسته است. قصه فيلم يا سريالي که قرار است به مناسبت ماه رمضان ساخته و پخش شود بايد نشانههاي قرآني و متناسب با حالوهواي اين ماه را در خود داشته باشد، آن هم به شکلي که براي مخاطب جذاب به نظر برسد. نکته ديگر که حتما بايد مدنظر قرار گيرد شناخت درست مخاطب و دغدغههايش است. هر نسلي از مخاطب، نيازها و سلايق مخصوص به خود را دارد و نميتوانيم همان مدلي که براي بينندگان دو، سه دهه قبل سريال ميساختيم براي نسل امروز هم بسازيم. بسياري از سريالهايي که در سالهاي اخير در ماه رمضان به نمايش درآمده هيچ ارتباطي به اين ماه نداشتهاند.
در سالهاي اخير چه در سينما و چه تلويزيون خيلي کمکار شدهايد. علت اين کمکاري چيست؟
خيلي از فيلمنامهها نميتوانند نظرم را جلب کنند. به نظرم قصهها تکراري و شبيه به هم هستند. نقشهايي که پيشنهاد ميشوند هم از جذابيت لازم برخوردار نيستند و جاي کار چنداني ندارند. در اين شرايط ترجيح ميدهم اصلا کار نکنم.
واکنش مردم نسبت به صاحبدلان و نقش شما در اين سريال چگونه بود؟ آيا در بازپخشهاي سريال هم واکنش و بازخوردي گرفتيد؟
«صاحبدلان» از آن سريالهايي بود که واقعا مخاطبان خاص خودش را داشت و بسياري از مردم به تماشاي آن مينشستند. هنوز هم که تکرار اين سريال پخش ميشود خيليها در کوچه و خيابان درباره آن با من صحبت ميکنند. انگار سريال «صاحبدلان» و موضوعش قرار نيست براي مردم تکراري شود.