معروف ترین و خوشمزه ترین غذاهای خطه شمال کشور

لست سکند/ غذاهای شمالی، بسیار پرطرفدار و محبوب هستند. سفر به شمال ایران، بسیار فراتر از تماشای مناظر سرسبز و دریاچههای آرام است؛ این سفر، همراه با غوطهور شدن در طعمها و عطرهای بینظیر غذاهای محلی شمالی است که خاطرهای فراموشنشدنی را از فرهنگ و مهماننوازی مردم این خطه برایتان میسازند. در این مطلب با بهترین غذاهای شمالی آشنا خواهید شد.
پلا کباب
پلا کباب یا کته کباب، یکی از غذاهای اصیل گیلانی و از بهترین غذاهای شمال است که با برنج کتهای خوشعطر و کباب آبدار و لذیذ سرو میشود و در سفر به رشت حتماً باید آن را امتحان کنید. این غذای ساده و در عین حال جذاب، حقیقت غذاهای سنتی شمال ایران را به نمایش میگذارد. در شهر رشت و مناطق اطراف آن، کته کباب که به زبان محلی رشت به آن پلا کباب میگویند، یکی از گزینههای اصلی منوی رستورانهای محلی است و گردشگران بسیاری آن را بهعنوان غذایی معروف و خوشمزه امتحان میکنند. نکته جالب درباره کته کباب این است که نحوه پخت برنج و ادویههای خاص استفادهشده برای مزهدار کردن گوشت، تأثیر زیادی بر طعم نهایی این غذا دارد.
میرزاقاسمی
در بین غذاهای شمالی با بادمجان، میرزاقاسمی یکی از غذاهای سنتی و مشهور است که با طعم دودی بادمجان و عطر سیر، یکی از خاطرهانگیزترین تجربههای غذایی برای مسافران شمال ایران است. این غذا در شهرهایی مثل رشت، بندرانزلی و لاهیجان بسیار محبوب است و معمولاً بهعنوان پیشغذا یا همراه با نان و برنج سرو میشود. مواد اصلی این غذا شامل بادمجان کبابی، تخممرغ، گوجهفرنگی و سیر است که بهشکلی خاص با هم ترکیب میشوند. نکته مهم درباره میرزاقاسمی این است که طعم آن بسته به رستوران یا آشپزی که آن را تهیه میکند، ممکن است متفاوت باشد.
فسنجان گیلانی
فسنجان گیلانی، اصالتش را از طبیعت و محصولات محلی گیلان میگیرد و یکی از مجلسیترین و خوشمزهترین غذاهای شمال ایران است. این خورش محبوب با گردوی تازه و رب انار ترش یا شیرین تهیه میشود و بسته به سلیقه، میتوان در آن از گوشت مرغ یا گوشت قرمز استفاده کرد. طعم بینظیر این خورش، آن را به یکی از اصلیترین غذاهای مجالس و مهمانیها تبدیل کرده است. در گیلان، بهویژه در شهرهای لاهیجان، رودسر و رشت، فسنجان بهعنوان یکی از گزینههای اصلی رستورانهای محلی ارائه میشود.
کباب ترش
کباب ترش، یکی از خاصترین و اصیلترین غذاهای شمال است که شهرت آن از مرزهای استانهای شمالی ایران فراتر رفته است. این کباب که از گوشت گوسفند یا گوساله تهیه میشود، پس از مزهدار شدن با رب انار، سبزیجات معطر محلی و گردو، بهآرامی کباب میشود. طعم ترش و متفاوت این غذا، آن را به یکی از انتخابهای خاص و متفاوت برای مسافران تور استان گیلان تبدیل کرده است.
چلو ماهی سفید
چلو ماهی سفید، یکی از غذاهای دریایی شمال ایران و بهویژه استان مازندران است که در شهرهایی مانند ساری، بابلسر و نوشهر طرفدار دارد. ماهی سفید دریای خزر بهدلیل گوشت لطیف و طعم بینظیرش یکی از بهترین انتخابها در بین غذاهای شمال و غذاهای محلی مازندران است. این ماهی معمولاً به دو روش سرخشده یا کبابی تهیه میشود و با برنج کتهای معطر شمالی سرو میشود. یکی از ویژگیهای مهم چلو ماهی سفید، استفاده از ادویههای خاص و تازه شمالی برای طعمدار کردن ماهی است.
خورش سیرقلیه
خورش سیرقلیه یکی از غذاهای خوشطعم شمالی است که در اغلب شهرهای گیلان مانند رشت، لاهیجان و صومعهسرا تهیه میشود. این خورش با استفاده از گوشت مرغ، اردک، غاز یا قرقاول، لپه، برگ سیر، آب نارنج و گاهی با تخممرغ پخته میشود و طعمی نسبتاً ترش دارد. سیرقلیه یکی از غذاهای محلی گیلان است که در بسیاری از مهمانیها و مجالس جشن و شادی بهعنوان غذای اصلی سرو میشود. استفاده از سیر فراوان در این خورش، طعمی خاص و مزهای تند را ایجاد میکند که طرفداران زیادی در میان مردم محلی دارد.
باقالیپلو با گوشت
باقالیپلو با گوشت، یکی از غذاهای مجلسی شمال است که در استانهای گیلان و مازندران بهویژه در شهرهای بابل، ساری و آمل رایج است. این غذا، با برنج خوشعطر و باقالی تازه یا خشکشده تهیه میشود و با گوشت گوسفندی که بهخوبی پخته شده، مخلوط میشود. در مواردی، از گوشت مرغ برای این غذا استفاده میکنند. ترکیب باقالی، برنج معطرشده و سبزیجات، طعمی منحصربهفرد را ایجاد میکند.
آش ترش
آش ترش یکی از آشهای محبوب گیلانی است که در شهرهایی مانند رشت، لاهیجان و صومعهسرا در فصلهای پاییز و زمستان بهویژه در روزهای سرد سال سرو میشود. این آش، همانطور که از نامش پیداست، طعمی ترش و دلچسب دارد و از سبزیجات مختلف، حبوبات و ترشیجات شمالی تهیه میشود. یکی از ویژگیهای خاص آش ترش این است که از سبزیجات معطر شمالی مانند شوید و تره در پخت آن استفاده میشود که طعمی خاص و بینظیر به آن میدهد.
واویشکا
واویشکا، یکی از غذاهای سنتی و اصیل گیلانی است که با استفاده از گوشت چرخکرده، بادمجان و سبزیجات محلی تهیه میشود. این غذا که در شهرهایی همچون رشت، انزلی و لاهیجان بهوفور پیدا میشود، ترکیبی از طعمهای متفاوت و متعادل دارد و معمولاً بهعنوان یک غذای اصلی در سفر به شهرهای استان گیلان پیشنهاد میشود. در تهیه واویشکا، از گوشت چرخکرده، بادمجان سرخشده، گوجهفرنگی و ادویههای خاص شمالی استفاده میشود که این ترکیب، طعمی غنی و خوشمزه را به وجود میآورد.
ترشتره
ترشتره، یکی از غذاهای شمال است که بهویژه در شهرهای رشت، لاهیجان و انزلی طرفداران فراوانی دارد. این خورش خوشمزه با استفاده از خرما یا رب انار، سبزیجات تازه و ترش، بهویژه سیر، تره و دیگر سبزیجات معطر تهیه میشود. ترشتره، طعمی ترش و کمی شیرین دارد که بهواسطه استفاده از ترشیهای محلی مانند سیر و انار، بسیار خاص و متمایز میشود. این غذا بهطور معمول با برنج کتهای گیلانی سرو میشود و در بسیاری از رستورانها و خانههای محلی گیلان بهعنوان غذای اصلی ارائه میشود.
چکدرمه
در بین غذاهای شمال، چکدرمه یکی از غذاهای سنتی و اصیل ترکمنهای استان گلستان، بهویژه در شهرهایی مانند گنبد کاووس و بندر ترکمن است. این غذای لذیذ که در دسته پلوها قرار میگیرد، با ترکیبی از گوشت که معمولاً گوشت گوسفندی است، برنج، پیاز، گوجهفرنگی و ادویههای معطر تهیه میشود. پخت چکدرمه بهصورت سنتی در دیگهای چدنی بهنام «قازان» انجام میشود که به طعم و عطر خاص آن میافزاید. این غذا در مراسم و جشنهای محلی ترکمنها جایگاه ویژهای دارد و نمادی از فرهنگ و مهماننوازی آنها محسوب میشود.
باقلاقاتوق
باقلاقاتوق، یکی از غذاهای محبوب و اصیل گیلانی است که در شهرهایی مانند رشت و لاهیجان بهوفور تهیه میشود. این خورش خوشطعم با استفاده از باقلای محلی بهنام «پاچ باقلا»، سیر، شوید خشک و تخممرغ تهیه میشود و معمولاً با برنج کته سرو میشود. ازآنجاییکه باقلاقاتوق بسیار پرطرفدار است و مواد اولیه ساده و در دسترسی دارد، در بسیاری از خانههای گیلانی پخته میشود و در منوی اغلب رستورانهای محلی وجود دارد. این غذا بهویژه برای گیاهخواران گزینهای مناسب است؛ زیرا در تهیه آن از گوشت استفاده نمیشود. گردشگرانی که به گیلان سفر میکنند، میتوانند از طعم منحصربهفرد باقلاقاتوق در رستورانهای محلی مثل بهترین رستورانهای رامسر لذت ببرند. قیمت این غذا معمولاً مناسب است و میتواند گزینهای عالی برای آشنایی با فرهنگ غذایی گیلان باشد.
ناردونی
ناردونی یا خورش انار، یکی از غذاهای شمالی با مرغ است که در شهرهایی مانند بابل و ساری، بسیار پرطرفدار است. این خورش با ترکیبی از دانههای انار ترش یا شیرین، رب انار، گردو و گوشت مرغ تهیه میشود و طعمی ملس و دلچسب دارد. ناردونی بهطور معمول در فصل پاییز و همزمان با برداشت انار در سفرههای مازندرانیها حضور دارد و در منوی بسیاری از رستورانهای محلی قرار میگیرد.
این غذا بهدلیل استفاده از انار و گردو، سرشار از مواد مغذی است و میتواند گزینهای سالم و مقوی برای وعدههای غذایی باشد. گردشگرانی که به مازندران سفر میکنند، میتوانند از طعم بینظیر ناردونی در رستورانهای داخل شهر لذت ببرند. قیمت این غذا بهدلیل استفاده از مواد اولیه خاص، ممکن است کمی بیشتر از سایر خورشها باشد؛ اما طعم منحصربهفرد آن ارزش امتحان کردن را دارد.
شامی رودباری
شامی رودباری، یکی از غذاهای شمال در شهرستان رودبار در استان گیلان است که با ترکیبی از گوشت چرخکرده، سبزیجات معطر محلی و گردو تهیه میشود. این شامی خوشطعم، بهصورت سرخشده و معمولاً در کنار نان یا برنج سرو میشود. شامی رودباری در بسیاری از رستورانهای رودبار و حتی رشت دیده میشود و بهدلیل طعم منحصربهفرد و استفاده از گردو، طرفداران زیادی دارد. همچنین این غذا بهدلیل استفاده از گوشت و گردو، منبع خوبی از پروتئین و چربیهای سالم است و میتواند گزینهای مناسب برای یک وعده غذایی مقوی باشد. گردشگرانی که قصد سفر به رودبار را دارند، میتوانند شامی رودباری را در رستورانهای محلی داخلی شهر و حتی رستورانهای بینراهی امتحان کنند و از طعم لذیذ آن لذت ببرند.
نخودپلو گرگانی
نخودپلو گرگانی، یکی از غذاهای سنتی استان گلستان، بهویژه شهر گرگان است که با ترکیبی از برنج، نخود، گوشت که معمولاً گوشت گوسفندی یا مرغ است، کشمش و ادویههای معطر تهیه میشود. این پلوی خوشطعم در مراسم و جشنهای محلی سرو میشود و نمادی از فرهنگ غذایی مردم گرگان است. نخودپلو بهدلیل ترکیب مواد مغذی مانند نخود و گوشت، غذایی کامل محسوب میشود و میتواند بعد از گشتوگذار در جاهای دیدنی گرگان، گزینهای مناسب برای وعدههای ناهار یا شام باشد. قیمت نخودپلو گرگانی اقتصادی است و برای افرادی که بهدنبال چشیدن طعمهای محلی و سنتی هستند، انتخابی ایدئال محسوب میشود.
کال کباب
کال کباب یکی از غذاهای شمالی و غذایی اصیل و خاص گیلان است که در هر لقمهاش میتوانید عطر و طعم طبیعت شمال را حس کنید. این غذا که بیشتر بهعنوان پیشغذا شناخته میشود، قدمتی طولانی در فرهنگ غذایی گیلانیها دارد. داستان کال کباب از آنجایی جذاب میشود که بدانید ابتدا توسط خانوادههای روستایی تهیه میشد که بهسادگی مواد اولیه مانند بادمجان، گردو و سبزیهای معطر را از باغها و مزارع خود جمعآوری میکردند. بادمجانها را روی شعله زغال کباب میکردند تا عطر دودی خاصی پیدا کند و سپس آن را با سیر تازه، رب انار و گردوی کوبیده مخلوط میکردند. امروزه کال کباب را همچنان در رستورانهای سنتی گیلان یا هنگام سفر به ماسوله میبینید که در خانههای محلی هم سرو میشود.
بافت لطیف بادمجان، ترشی دلچسب رب انار و عطر سبزیهای محلی مثل چوچاق و خالواش، این پیشغذا را به انتخابی بینظیر برای گردشگران تبدیل کرده است. کال کباب بهصورت سنتی با نان محلی یا گاهی بهعنوان دیپ در کنار سبزیجات تازه سرو میشود. در سفرتان به شهرهای شمالی حتماً زمانی را به تجربه طعم این غذای خاص اختصاص دهید؛ چراکه در هر لقمه، میتوانید داستانی از گذشته و فرهنگ مردم این دیار را بچشید.
شامی کباب گیلانی
شامی کباب گیلانی علاوهبر اینکه یک غذای شمالی است، نمادی از صبر و دقت در آشپزی محلی گیلانیهاست. این غذا، ریشه در فرهنگ خانوادگی گیلان دارد؛ زمانی که مادران و مادربزرگها برای جشنها و مهمانیهای خاص، وقت زیادی را صرف آمادهسازی این غذا میکردند. تفاوت شامی گیلانی با انواع دیگر شامی، در مواد اولیه و عطر خاص آن است. گوشت تازه گوسفندی با لپه، سبزیجات محلی و گردو ترکیب میشود و بهدقت در قالبهایی کوچک شکل داده میشود. سپس این شامیها در روغن محلی سرخ میشوند تا پوستهای طلایی و بافتی نرم و دلپذیر پیدا کنند.
از جذابیتهای شامی گیلانی بهعنوان یکی از بهترین غذاهای شمالی، تفاوت طعم آن در هر شهر گیلان است. بهعنوان مثال، شامی رودباری که در رودبار تهیه میشود، بهدلیل استفاده از گردوی بیشتر، طعمی غنیتر دارد. این غذا در رستورانهای محلی گیلان معمولاً با برنج سرو میشود و در کنار آن سبزیهای تازه یا ماست محلی و سیبزمینی قرار میگیرد. امتحان کردن طعم شامی کباب گیلانی هم لذت غذایی دارد، هم سفری در دل فرهنگ و سنتهای شمال ایران است.
گمج کباب
گمج کباب، یکی از خاصترین خوراکهای گیلانی، نام خود را از ظرف قدیمی سفالی بهنام «گمج» گرفته است. این غذا که نمادی از اصالت و سنت آشپزی گیلان است، در گذشته در خانههای روستایی و خانوادههای بزرگ تهیه میشد. گمج، ظرفی سفالی است که بهطور سنتی برای پخت آرام و یکنواخت خورشها از آن استفاده میشود. این روش پخت باعث میشود که عطر و طعم مواد اولیه، بهویژه گوشت گوسفندی و گردو، بهخوبی حفظ شود و غذایی غنی و دلپذیر به دست آید.
گمج کباب، ترکیبی از گوشت، گردو، سبزیهای محلی مانند چوچاق و خالواش و رب انار است که بهآرامی در گمج پخته میشوند. نتیجه این روش پخت، غذایی با طعمی عمیق و بافتی نرم و آبدار است. گمج کباب معمولاً در رستورانهای روستایی و سنتی گیلان سرو میشود و همراه با برنج شمالی، زیتونپرورده و ماست محلی است. هنگام سفر به شهرهایی مثل ماسوله یا فومن، از چشیدن طعم این غذای اصیل غافل نشوید. خوردن گمج کباب در دل طبیعت سرسبز گیلان، تجربهای است که هرگز فراموش نخواهید کرد.
دلمه برگ مو
دلمه برگ مو، یکی از غذاهای محبوبی است که در شمال ایران، بهویژه گیلان و مازندران، بهعنوان غذای مجلسی تهیه میشود. این غذای شمالی که ریشه در فرهنگ عثمانی دارد، در ایران بهویژه در مناطق شمالی، با طعمی بومی و متفاوت سرو میشود. برگهای تازه مو که در فصل بهار از تاکستانها چیده میشوند، با ترکیبی از برنج، گوشت چرخکرده، سبزیهای معطر و ادویههای خاص پر میشوند. آنچه دلمه برگ مو شمالی را منحصربهفرد میکند، استفاده از رب انار یا آبغوره هنگام پخت آن است که طعمی ترش و ملایم به این غذا میدهد.
در برخی از مناطق، کشمش یا گردو هم به این غذا اضافه میکنند تا طعم شیرینی ملایمی ایجاد شود. این غذا معمولاً بهآرامی پخته میشود تا برگها نرم شوند و مواد داخلی کاملاً جا بیفتند. دلمه برگ مو که نمادی از هنر و دقت در آشپزی است، اغلب در کنار ماست محلی یا نان سرو میشود. در سفرتان به شمال ایران، حتماً این غذای بینظیر را امتحان کنید؛ چرا ه دلمه برگ مو، ترکیبی از طعمهای متنوع است.
مرغ شکمپر گیلانی
مرغ شکمپر گیلانی، یک شاهکار آشپزی در بین غذاهای شمال است که علاوهبر طعم بینظیر، روایتگر مهارت و هنر زنان گیلانی است. این غذا بهطور ویژه در مراسم و جشنهای خاص تهیه میشده و هر خانهای دستور پخت خاص خود را داشته است. مرغ کامل با ترکیبی از سبزیجات محلی مانند چوچاق و خالواش، گردو، سیر، زرشک و ادویههای معطر پر شده و سپس بهآرامی پخته یا سرخ میشود. یکی از ویژگیهای جالب این غذا، تنوع در روشهای پخت آن است.
در برخی از مناطق گیلان، مرغ را در فر میپزند تا پوستهای طلایی و برشته پیدا کند؛ درحالیکه در مناطق دیگر، مرغ در تابهای گود با روغن محلی سرخ میشود. طعم نهایی این غذا نتیجه هماهنگی کامل مواد داخلی با گوشت لطیف مرغ است. اگر به رشت، لاهیجان یا فومن سفر میکنید، حتماً این غذای خاص را در رستورانهای محلی سفارش دهید. هر لقمه از مرغ شکمپر گیلانی شما را به دنیایی از عطرها و طعمهای ناب شمال ایران میبرد که هرگز فراموش نخواهید کرد.