بوتاکس و پیامدهای خطرناک پس از تزریق آن

مجله پزشکي دکتر سلام/ بوتاکس چه تاثيرات منفي روي پوست ما مي تواند بگذارد و چه تغييراتي در آن ايجاد مي کند عوارض پس از تزريق ان چگونه اند و آيا مي تواند وارد خون ما شود؟علائم خطرناک و آسيب هاي احتمالي پس از تزريق آن کدامند؟ بوتاکس، سمي کشنده است که تاکنون به سلامت بشر خدمت‌هاي بسياري کرده است. اين ماده که از نوعي باکتري به‌نام «کلستريديوم بوتولينوم» به‌دست مي‌آيد اوايل براي بهبود انحراف چشم بيماران به‌کار گرفته مي‌شد. از همان زمان متخصصان متوجه شدند بيماراني که براي اصلاح انحراف چشم از اين باکتري استفاده کردند چروک‌هاي ظريف اطراف چشم آنها همزمان با رفع انحراف چشم‌شان کم مي‌شود. به اين ترتيب بود که بوتاکس جاي خود را ميان عمل‌هاي زيبايي باز کرد و استفاده از آن در سراسر جهان باب شد، اما استفاده از اين ماده آن‌طور که به‌نظر مي‌رسد بي‌خطر نبوده و استفاده از آن براي همه افراد و تمامي ‌نواحي صورت مجاز نيست. دکتر خليل صداقت‌پيشه، متخصص پوست، مو و زيبايي در ادامه به شما مي‌گويد که تزريق بوتاکس چه زماني دردسرساز خواهد شد. تزريق بوتاکس، فقط در نواحي خاص بوتاکس سمي است که عضله را از کنترل خارج مي‌کند و قدرت انقباض و انبساط را از آن مي‌گيرد. درواقع اين ويژگي نوعي عارضه محسوب مي‌شود اما علم پزشکي از آن به‌نفع انسان استفاده کرده است. حال اگر اين سم در نواحي نامناسب يا بيش از اندازه مورداستفاده قرار گيرد، مي‌تواند باعث عوارضي جدي همچون اختلال در تنفس و حتي مرگ شود که تنها چاره پيشگيري از اين عوارض مراجعه به متخصص متبحر و حاذق است. تزريق بوتاکس در تمام نقاط صورت و بدن امکان‌پذير نيست. براي مثال اگر در اطراف لب تزريق شود احتمال اينکه فرد در صحبت کردن، خنديدن و جويدن غذا با مشکل مواجه شود وجود دارد يا اگر در ناحيه گردن استفاده شود، قدرت بلع را مختل مي‌کند. تزريق در ناحيه پيشاني يا زير پلک نيز اگر به‌طور صحيح انجام نشود، مي‌تواند افتادگي پلک يا دوبيني و مشکل در بستن پلک موقع خواب ايجاد کند. عدم تقارن از ديگر عوارض تزريق بوتاکس با شيوه نادرست است که مي‌تواند براثر تزريق دوزهاي متفاوت در دو طرف صورت ايجاد شود. البته اگر فرد فقط در قدرت عضله يا عصب يک طرف صورت مشکل داشته باشد تزريق بايد در دو طرف با دوزهاي متفاوت انجام شود يا اينکه نقطه مقابل دست نخورده باقي بماند. سردرد و علائم سرماخوردگي طبيعي است هما‌ن‌طور که ذکر شد اولين نکته در تزريق بوتاکس، آگاهي از محل صحيح تزريق و دوز مناسب براي هر محل است. اگر ميزان اين دوز کمتر از حد لازم باشد عضله از کار نمي‌افتد. اگر هم بيش از حد باشد عارضه ايجاد مي‌کند. گاهي اوقات پس از تزريق به‌طور موقت علائم سرماخوردگي يا سردرد ايجاد مي‌شود. البته برعکس آن نيز وجود دارد و بعضي سردردهاي عصبي و ميگرني با تزريق بوتاکس بهبود پيدا مي‌کنند. بوتاکسي که براي موارد ديگر مثل کاهش تعريق کف دست، زير بغل و… تزريق مي‌شود هم اگر با رعايت استانداردهاي لازم نباشد و توسط فرد متخصص انجام نشود احتمال بروز عارضه را دارد. براي مثال اگر در کف دست بيش از حد بوتاکس زده شود يا در ناحيه اشتباه تزريق شود، قدرت فرد در به‌دست گرفتن اشيا مختل خواهد شد. بوتاکس ايراني قابل اعتماد است از آنجايي که اين ماده سمي است بايد براي استفاده انسان، تغييراتي روي آن انجام شود تا به بدن آسيب نرساند. اين روند، محاسبات و فناوري پيچيده‌اي دارد و شرکت توليدکننده بايد درمورد آن اطلاعات کافي داشته باشد. همچنين محصولات توليدي بايد مورد تاييد مراکز علمي دنيا قرار بگيرند. متاسفانه قيمت بالا و تجارت پرسود بوتاکس باعث شده بعضي توليدکننده‌ها بدون رعايت استانداردهاي لازم اين محصول را توليد و به بازار عرضه کنند. احتمال ايجاد عارضه براثر چنين بوتاکس‌هايي بالاست، بنابراين حتما بايد از بوتاکس‌هاي شناخته شده و مطمئن استفاده کرد. در اين زمينه، انگليس اولين توليدکننده بوتاکس است. بعد از آن هم بوتاکس‌هاي کره‌اي و ايراني به بازار آمدند. اين محصولات داراي مجوز از وزارت بهداشت هستند و سال‌هاست مورد استفاده قرار مي‌گيرند. تمام عوارض موقتي هستند اغلب عوارض ايجاد شده توسط بوتاکس موقتي هستند چراکه درمان با اين دارو موقت است و بايد هر 4 تا 6ماه تکرار شود، بنابراين اگر فرد براثر تزريق در محل اشتباه دچار افتادگي پلک و… شده باشد بايد صبر کند تا اثر دارو از بين برود. اما اگر اشتباهي در شيوه تزريق نباشد و فقط مقدار کمي از دارو به عضلات مجاور نشت کرده باشد، علائم حاصل از آن ظرف يک تا دو هفته برطرف مي‌شوند. بوتاکس تقريبا عارضه دائمي و طولاني‌مدت ندارد، مگر اينکه استاندارد‌هاي لازم را نداشته باشد و ايجاد حساسيت‌هاي شديد کند. در اين صورت آثار آلرژيک ممکن است مدت طولاني‌تري در بدن باقي بماند. چه کساني نبايد بوتاکس تزريق کنند؟ گروهي از افراد مجاز به مصرف بوتاکس نيستند ازجمله مبتلايان به اختلالات سيستم عضلاني يا سيستم عصبي، کساني که عفونت فعال در ناحيه تزريق دارند، افرادي که دچار تبخال در ناحيه هستند، خانم‌هاي باردار و شيرده همچنين کساني که سيستم دفاعي بدن‌شان ضعيف است. در بيماراني که از دوزهاي بالاي داروي ضدانعقاد استفاده مي‌کنند نيز نبايد بوتاکس تزريق شود زيرا هرگونه برخورد سوزن با پوست‌شان باعث خونريزي و کبودي مي‌شود. اما آنهايي که از دوز کمتري استفاده مي‌کنند، مشکلي براي تزريق بوتاکس ندارند. در انتخاب پزشک دقت کنيد براي تزريق بوتاکس در مرحله اول مي‌توان به متخصص پوست مراجعه کرد. جراحان پلاستيک، متخصصان گوش و حلق و بيني، جراحان فک و صورت و چشم‌پزشکان نيز مجاز به تزريق بوتاکس هستند. بايد توجه داشت که جراح پوست، متخصص ليزر، متخصص زيبايي و متخصص کاشت مو درواقع همان متخصصان پوست هستند که دوره‌هاي جراحي، ليزر يا کاشت مو را گذرانده‌اند. متاسفانه ذکر اين عناوين به تنهايي، مردم را گيج کرده و به اشتباه مي‌اندازد چراکه بعضي افراد سودجو بدون تخصص از آنها استفاده مي‌کنند. 10 سوال رايج درباره بوتاکس 1. آيا تزريق بوتاکس محدوديت سني دارد؟ نه با اين حال تزريق آن در سنين پايين معمول نيست مگر اينکه فرد بعد از بلوغ چين‌هاي قابل‌توجهي پيدا کند. 2. آيا چين‌هاي عميق را هم مي‌توان با کمک بوتاکس برطرف کرد؟ اين چين‌ها ممکن است فقط با تزريق بوتاکس رفع نشوند. در اين موارد بايد مدتي بعد از تزريق، فرد مجدد نزد پزشک برود تا در صورت لزوم از راهکارهاي درماني ديگر استفاده کند. 3. آيا ممکن است بوتاکس حين تزريق وارد رگ و جريان خون شده و عوارض سيستميک ايجاد کند؟ بله. به‌همين دليل پزشک بايد مراقب باشد که بوتاکس فقط داخل عضله تزريق شود. البته اگر هم اين ماده وارد جريان خون شود ممکن است علائم ظاهري شديدي ايجاد نکند زيرا مقدار آن خيلي کم است. با اين حال اگر از طريق خون به مناطق حساس بدن منتقل شود، مشکل‌زا خواهد بود. 4. آيا استفاده طولاني‌مدت از بوتاکس باعث کاهش اثر آن يا فلج دائمي عضله مي‌شود؟ عضله هيچ‌وقت به‌صورت دائم براثر بوتاکس فلج نمي‌شود. فقط ممکن است بعد از چندين بار تزريق، نسبت به بوتاکس مقاوم‌تر شود. در اين صورت بوتاکس اثرگذاري کمتر و کوتاه‌تري خواهد داشت. 5. آيا ماساژ و دستکاري محل تزريق مجاز است؟ نه. اين کار ممکن است باعث انتقال بوتاکس به عضلات مجاور شده و مشکل ايجاد کند. 6. چرا بعضي‌ها بعد از تزريق بوتاکس دچار کبودي و ورم مي‌شوند؟ در اغلب موارد، کبودي و ورم اتفاق نمي‌افتد. فقط گاهي اوقات ممکن است به علت پاره شدن يک رگ کوچک حين تزريق مقداري کبودي ايجاد شود که آن هم بعد از 2 تا 3 روز از بين مي‌رود. 7. آيا مخلوط کردن ژل و بوتاکس و تزريق آنها به‌صورت همزمان صحيح است؟ نه. اين دو ماده داراي خاصيت و مواد متفاوت هستند و بهتر است جداگانه تزريق شوند. 8. عفونت به چه علت ايجاد شده و چگونه درمان مي‌شود؟ هرگونه تزريق اگر از راه غير استريليزه انجام شود، مي‌تواند عفونت ايجاد کند. ازجمله علائم اين عارضه مي‌توان به داغ شدن محل، آبسه و ترشح از آن اشاره کرد. درمان عفونت با آنتي‌بيوتيک انجام مي‌شود. اگر هم آبسه ايجاد شده باشد بايد تخليه شود. توجه داشته باشيد که اگر اين وضعيت بدون درمان باقي بماند ممکن است جاي زخم دائمي روي پوست ايجاد کند. 9. آيا تزريق بوتاکس در ناحيه زير بغل براي رفع تعريق مشکلي در دفع مواد زايد بدن ايجاد مي‌کند؟ نه. افرادي که دچار تعريق بيش از حد هستند معمولا از دو طريق عرق مي‌کنند، بنابراين با تزريق بوتاکس تنها راه غيرعادي تعريق را محدود مي‌کنند و راه ديگر باقي مي‌ماند. از طرف ديگر، تاثير بوتاکس موقتي است و تعريق براي هميشه قطع نمي‌شود. 10. آيا راهي براي تشخيص حساسيت به بوتاکس قبل از تزريق وجود دارد؟ تست بوتاکس قبل از تزريق امکان‌پذير اما اين کار معمول نيست، مگر اينکه فرد سابقه حساسيت داشته باشد و موضوع را با پزشک خود درميان بگذارد. ازجمله علائم حساسيت به بوتاکس مي‌توان به خارش، سوزش، کهير و در موارد شديد تنگي نفس، آسم و… اشاره کرد. احتمال ورود بوتاکس به خون وجود دارد؟ بله. به‌همين دليل پزشک بايد مراقب باشد که بوتاکس فقط داخل عضله تزريق شود. البته اگر هم اين ماده وارد جريان خون شود ممکن است علائم ظاهري شديدي ايجاد نکند زيرا مقدار آن خيلي کم است. با کانال تلگرامي آخرين خبر همراه شويد telegram.me/akharinkhabar