افکارنيوز/ يکي از مسائلي که بعضي اوقات پدر و مادرها را در پرورش کودکان مستاصل مي کند، سوال هاي عجيب و گاهي سخت کودکان از آنهاست. شايد پدر و مادرها پاسخ صحيح پرسش هاي آنها را بدانند اما نکته مهم اين است که چطور آن را به کودکان تفهيم کنند تا حس کنجکاوي شان برطرف شود و در عين حال پاسخ را هم به نحوي دريافت کرده باشند. در اينجا قرار است به پرسش هايي که کودکان از والدين شان مي پرسند، پرداخته و بهترين شيوه پاسخ دهي به آنها ارائه شود. حيدر حسيني، روانشناس و مشاور در مورد سوالي که کودکان درباره خدا مي پرسند توضيح مي دهد.
مرحله رشد کودک را درک کنيد!
براي پاسخ به سوال هاي کودک والدين او بايد ابتدا اين دانش را به دست آورند که سطح تفکر و شناخت کودک در چه مرحله اي قرار دارد. براي کودکان چهار مرحله شناختي مي توان در نظر گرفت که به ترتيب حسي ـ حرکتي، پيش عملياتي، عملياتي و انتزاعي است که با توجه به هر مرحله پاسخ مقتضي بايد ارائه شود، بنابراين بسيار مهم است که والدين اول بفهمند که کودک در چه سطحي از تفکر به سر مي برد و دوم اينکه بدانند کودک چرا اين سوال را مي پرسد؛ آيا اين را از کسي شنيده، در تلويزيون آن را ديده يا خودش به اين سوال رسيده است. به اين ترتيب بايد ديد کودک در اين سن دنبال چه مي گردد. ترکيب فهميدن علت سوال و حوزه شناختي کودک به دادن پاسخ مناسب کمک مي کند. نکته مهم ديگر آن است که والدين حتماً بايد با توجه به باورهاي مذهبي اين پاسخ ها را بدهند.
تا ۲ سالگي سوالي ندارد
اولين مرحله شناختي که مي توان براي کودک در نظر گرفت مرحله حسي ـ حرکتي است. اين مرحله معمولاً تا ۲ سالگي را شامل مي شود و کودک در حد حس کردن اشيا و حرکت کردن پيش مي رود و در مورد مفاهيم مختلف معمولاً سوالي ندارد.
در ۳ شکل
کودکان در مرحله پيش عملياتي خدا را ۳ منبع بيشتر نمي بينند؛ يکي اينکه خدا را در نقش خالق مي بينند که همه چيز را به وجود آورده است يا خدا را در نقش يک موجود همه توان و قدرتمند مي بينند که جايگزين پدر مي شود يا اينکه خدا را به عنوان حافظ و منبع امنيت محسوب مي کنند که در اينجا ممکن است خدا جايگزين مادر شود.
کنجکاوي اش را بيشتر تحريک نکنيد
معمولاً کنجاوي بچه ها از توان مفهوم سازي شان جلوتر است، بنابراين نبايد پاسخي به کودک داده شود که کنجکاوي اش را بيشتر تحريک کند. در زمينه هاي قابل دسترس مي توان کنجکاوي کودک را بيشتر تحريک کند. در زمينه هاي قابل دسترس مي توان کنجکاوي کودک را بيشتر کرد اما در زمينه هايي که مفاهيم فلسفي وجود دارد، بهتر است پاسخي داده شود که محرک کنجکاوي نشود. سعي نکنيد از همان ابتدا يک جواب کامل به او بدهيد بلکه با توجه به سنش جوابي که در حد رفع نيازش بايد کمک مي کند.
با آنها مي شود از فلسفه حرف زد
در مرحله تفکر انتزاعي يعني با فرزندي که در مرحله راهنمايي و دبيرستان است، مي توان راجع به مفاهيم فلسفي صحبت کرد. اينکه چند نظريه وجود دارد و برخي خدا را به گونه اي ديگر از برخي ديگر مي بينند. در سنين بالاتر استفاده از کتاب مي تواند کمک کند.
۲ تا ۶ ساله ها بيشترين سوالات را دارند
در مرحله پيش عملياتي که ۲ تا ۶ سالگي را شامل مي شود کودک براساس مسائل عيني که مي بيند، ممکن است سوال هايي بپرسد. در اين مواقع بهتر است به کودکان پاسخ هاي ساده، قابل لمس و عيني داده شود يعني مثلاً اگر مي پرسد خدا چيست؟ بهتر است که به کودک جواب ساده اي بدهيد. مثلاً «کسي است که همه دنيا را او ساخته است، آسمان ها و زمين مال اوست، ما را او به دنيا آورده» و چيزهايي شبيه اينکه قابل لمس باشد. مي توان تصويري از بهشت به کودک ارائه داد و به ندرت تصويري از جهنم هم مي توان به کودک ارائه داد. وقتي کودک سوال مي کند آيا خدا يک سوپرمن است والدين مي توانند در پاسخ بگويند که از آن هم قوي تر است يعني مي توان قدرت خدا را بيشتر از هر چيزي در ذهن کودک کرد.