کودک خجالتی ام را چطور اجتماعی کنم؟

برترين ها/ خجالت در واقع نوعي ويژگي شخصيتي در کودکان است، نه يک عيب و نقص که نيازي به دعوا و شرمندگي والدين داشته باشد. اين ويژگي با تشويق و حمايت والدين قابل اصلاح است جالب است بدانيد دانشمندان مي‌گويند خجالتي بودن در بعضي فرهنگ‌ها مورد پسند و ستايش مردم است و از راه فرهنگ جامعه به کودکان به ارث مي‌رسد. از نظر علمي احساس خجالت، يک واکنش طبيعي نسبت به افراد يا محيط‌هاي جديد است که در حقيقت ترکيبي از حس ترس و کنجکاوي را در خود دارد. شيرخواران با ديدن غريبه‌ها روي‌شان را برمي‌گردانند. کودکان نوپا به زمين نگاه مي‌کنند و به پدر يا مادرشان مي‌چسبند و حتي ممکن است در اين شرايط به مکيدن انگشت شست بپردازند اما بيشتر بچه‌ها قبل از 3 سالگي به راحتي با همه ارتباط برقرار مي‌کنند و به‌نظر بسيار اجتماعي مي‌آيند اما بعد از اين سن، ترس بيشتر کودکان از غريبه‌ها شروع مي‌شود و آن‌ها حس خجالت و شرمندگي را ياد مي‌گيرند. در اين زمان است که ناگهان کوچولوي اجتماعي و برون‌گراي شما تبديل به يک موجود خجالتي مي‌شود. بايد نگران فرزند خجالتي‌ام باشم؟ وقتي خجالتي بودن بچه‌ها شروع مي‌شود اصلا لازم نيست نگران باشيد؛ در شرايط طبيعي مانند ورود به يک مهدکودک يا محيط جديد، خجالت کشيدن بچه‌ها کاملا طبيعي است زيرا بچه‌ها در اين محيط‌ها با بزرگسالاني مواجه مي‌شوند که تاکنون آن‌ها را نمي‌شناخته‌اند و علاوه بر آن، بايد يک سري از وظايف را نيز انجام دهند. اين موضع حتي براي ما بزرگ‌ترها هم صدق مي‌کند؛‌ وقتي وارد يک جمع غريبه مي‌شويم، ناخودآگاه يک قدم خود را عقب مي‌کشيم. روي کودکان برچسب «خجالتي» نزنيد «ببخشيد، اين پسر من خيلي خجالتي است» يا «دخترم خجالت مي‌کشد، براي همين نمي‌آيد تا با دختر شما بازي کند.» اين‌ها همان جملاتي است که مادر و پدر يک کودک خجالتي معمولا زمان روبه‌رو شدن با ديگران به زبان مي‌آورند غافل از اين‌که اين کار اشتباه است! گفتن اين‌که فرزندتان خجالت مي‌کشد يا خجالتي است، به او اين پيام را مي‌دهد که چيزي غيرطبيعي در وجودش هست و شما از اين بابت شرمنده يا نگران هستيد. همين موضوع موجب مي‌شود تا کودک احساس گناه و تقصير کند. اين احساس گناه به جاي آن‌که کودک را در رويارويي با حس خجالت، توانمند کند، بدتر او را گوشه‌گير و ساکت مي‌کند. اگر مي‌خواهيد فرزندتان هنگام روبه‌رو شدن با فاميل‌هاي نسبتا دور، کمتر ترسيده و خجالت بکشد، بهترين راه آن است که به کودک توضيح دهيد بايد انتظار چه چيزي را داشته باشد مثلا بگوييد:«عمه شيرين دوست دارد تو را ببوسد، تو هم عمه را ببوس.» اگر به کودک بگوييد: «خجالت نکش!» او حتما بيشتر خجالت خواهد کشيد! چقدر بايد صبر کنيد؟ اولين قدم براي کمک به کوچولوي خجالتي‌تان اين است که او را به زور مجبور به کاري نکنيد و براي آشنا شدن او با محيط و افراد زمان کافي را اختصاص دهيد. برخلاف ما بزرگسالان، آشنا شدن بچه‌ها با محيط جديد و کنار آمدن با وظايف جديد، ممکن است خيلي طول بکشد مثلا اگر کودک‌تان را در يک مهد کودک يا پيش‌دبستاني ثبت‌نام کرده‌ايد، کاملا طبيعي است که يک ماه طول بکشد تا او با بچه‌هاي ديگر و مربي خودش آشنا شود. فرزند شما حتي ممکن است فقط با نشستن روي يک صندلي در يک نقطه خاص کلاس آرامش يابد! اگر شما کودک را به زور مجبور کنيد تا خجالتش را کنار بگذارد، ممکن است نتيجه عکس بگيريد و او بيشتر به درون خودش پناه ببرد همچنين اگر او را مجبور کنيد تا فورا و همان روزهاي اول با بچه‌هاي ديگر گروه آشنا شود، اوضاع از اين هم بدتر خواهد شد و ممکن است کودک در کسب مهارت‌هاي اجتماعي دچار مشکل شود. مشکل خجالت کودکان تنها با يک روند آرام و طولاني حل مي‌شود و هيچ راه حل يک شبه‌اي براي آن وجود ندارد. در مهماني با کودک‌تان چه کنيد؟ بچه‌هاي خجالتي، مطمئنا دوست ندارند مرکز توجهات يک جمع باشند. بنابر اين شما نبايد کاري کنيد که ناگهان همه متوجه کودک‌تان بشوند. اين‌که از پسرتان بخواهيد جلوي يک جمع که براي نخستين بار آن‌ها را مي‌بيند، سنتور بزند يا براي آن‌ها شعر بخواند، کار نادرستي است. کودکان فقط براي کساني اين کار را مي‌کنند که به آن‌ها اعتماد داشته باشند. اين‌که شما به‌طور غيرمنتظره و بدون اطلاع قبلي به فرزندتان، از او چنين کارهايي را بخواهيد، باعث سرخوردگي کودک مي‌شود به‌ويژه در دوران پيش‌دبستاني که زمان ساخته شدن اعتماد به نفس کودک است. بد نيست بدانيد سخنراني و اجرا در جمع ترس شماره يک بزرگسالان است، چه برسد به بچه‌ها! عشق‌تان را ابراز کنيد کودک خجالتي شما بايد اطمينان داشته باشد که شما او را همان‌طور که هست، دوست داريد. او راه و روش خودش را براي روبه‌رويي با موقعيت‌هاي جديد دارد و دوست دارد اول مشاهده کند و بعد وارد بازي شود. شما بايد به اين ويژگي‌ها احترام بگذاريد. همين که فرزندتان را در آغوش بگيريد، نشان مي‌دهد او با همان ويژگي‌هايش شايسته دوست داشتن شما‌ست. محبت شما به فرزندتان به او اعتماد به نفس مي‌دهد. چگونه شروع کنيم؟ مربي‌هاي کودک جمله مشهوري دارند که مي‌گويد: «هر چه کودک کوچک‌تر، گروه دوستي هم کوچک‌تر!» اين يک قانون ساده است که به شما هم در حل مشکل خجالت فرزندتان کمک مي‌کند. اگر مي‌خواهيد عادت‌هاي اجتماعي فرزندتان را تقويت کنيد، اين کار را بايد از اجتماعات کوچک شروع کنيد. براي شروع، معرفي يک دوست جديد هم‌سن و سال به‌عنوان همبازي به فرزندتان کفايت مي‌کند. بهتر است دوست کودک‌تان را به خانه‌تان دعوت کنيد به اين ترتيب تعداد چيزهاي جديدي که فرزندتان يکباره با آن‌ها روبه‌رو مي‌شود، کم خواهد شد و او آسان‌تر با شرايط کنار خواهد آمد. بعد از چند هفته مي‌توانيد اجازه دهيد تا فرزندتان به خانه دوستش برود. وقتي کودک چند ماهي را با همبازي جديد گذراند و به او عادت کرد، مي‌توانيد عضو جديدي را وارد گروه کنيد و از والدين اين کودک هم بخواهيد تا اجازه دهند بچه‌ها به نوبت در منزل هر کدام از اعضاي گروه با هم بازي کنند به اين ترتيب گروه دوستان کم‌کم بزرگ‌تر مي‌شود و در عين حال شما قادر به کنترل اوضاع هستيد. خجالت آن‌قدرها هم بد نيست! در پايان به ياد داشته باشيد که خجالتي بودن هميشه هم ويژگي بد و نامطلوبي نيست؛ اين ويژگي به همراه خود صفات ديگري را هم مي‌آورد که مثبت و مطلوب هستند مثلا احتياط بيشتر، مشاهده دقيق‌تر و گوش دادن بهتر به گفته‌هاي اطرافيان. حتي گفته مي‌شود کودکاني که خجالتي هستند، در آينده گوش شنواي بهتر و دوستان وفادارتري خواهند شد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد