دنیا از نگاه کودکان چگونه است؟

هنر زندگي/ شناخت دنياي کودکان به ما اين امکان را مي دهد تا بهتر بتوانيم با آن ها ارتباط برقرار کنيم. بسياري از ما تصور مي کنيم کودکان درکي از دنياي پيرامون خود ندارند. واقعيت اين است که کودک هر چند به چيستي ها، چرايي ها، و چگونگي ها به اندازه بزرگسالان مسلط نباشد اما بينش خاص خود را به دنيا دارد. ممکن است کودک متوجه تفاوت نگاه ديگران با خودش نباشد اما اين به معناي عدم درک جهان نيست بلکه فقط دنيا را از زاويه ديد خود ادراک مي کند. در ادامه به بررسي تفاوت هاي دنياي کودکان با بزرگسالان خواهيم پرداخت تفاوت دنياي کودکان با بزرگسالان بسياري از افراد براي درک دنياي کودکان ، آن‌ را با دنياي خودشان قياس مي کنند. براي درک اين موضوع، توجه به تفاوت دنياي بزرگسالان با کودکان نقش مهمي دارد. بزرگسالان با توجه به مراحلي از زندگي و وقايعي که از کودکي پشت سر گذاشته‌اند درک متفاوتي از دنيا دارند. گاهي به اشتباه اين طور تعبير مي شود که کودک بينش خاصي به محيط اطراف خود ندارد در حالي که صرفا ممکن است بينش او توسط بزرگسالان قابل درک نباشد. روانشناسي کودک به طور اختصاصي براي درک اين تفاوت ها تلاش کرده است. در ادامه به توانايي ها و تفاوت هاي دنياي کودکان پرداخته ايم. 1- نگاه کودک به رويدادها کودک نه تنها بر خلاف تصور والدين قادر به درک محيط اطراف خود است بلکه نسبت به رويدادهاي اطراف خود نگاه تحليلي نيز دارد. تشبيه کردن پديده ها به يکديگر به درک کودک از مشاهدات جديد کمک مي کند. به طور مثال کودک طلوع خورشيد را به بيدار شدن خورشيد در صبح تشبيه مي کند که باعث کمک به تحليل او در رابطه بين صبح، خورشيد، و بيدار شدن مي شود. در اين تشبيه کودک مي داند که خورشيد واقعا شخصيتي نيست که مثل انسان ها بتواند بخوابد و از خواب بيدار شود. 2- شناسايي افراد و ارتباط با آن ها کودک با تحليل رفتارها و ويژگي هاي ديگران آن ها را مي شناسد و به ياد مي آورد. يکي از مواردي که همواره به مادران توصيه مي شود اين است که حتي اگر شير خود را به کودک نمي دهند او را در آغوش بگيرند. اين کار براي شناسايي مادر از طريق گرماي بدن و نوازش و حس مهرباني که منتقل مي کند اهميت بسيار زيادي دارد. همين تحليلي که کودک از رفتار و ويژگي هاي ديگران دارد به او در برقراري ارتباط با آن ها کمک مي کند. به طور مثال به مادر که ويژگي مهرباني را از او مي شناسد مي تواند بيشتر از ديگران اعتماد کند. 3- ادراک جهان از زاويه ديد خود کودک تصور مي کند که جهان از نگاه او تفسير و معنا مي شود و نمي تواند زاويه ديد ديگران را درک کند. براي کودک مهم نيست که وقتي اشياء از زاويه ديد او خارج مي شوند چه بر سر آن ها مي آيد و فقط زاويه ديد خود را درک مي کند. اگر دو طرف صفحه اي دو نقاشي متفاوت مثلا از يک منظره و يک حيوان باشد و بعد از نشان دادن دو طرف صفحه سمت منظره را به روي کودک بگيريم و از او بپرسيم کسي که در سمت ديگر ايستاده چه مي بيند احتمالا پاسخ کودک حيوان نيست. کودک نمي تواند درک کند که ديگران زاويه ديد متفاوتي نسبت به او دارند و دنيا را فقط از ديد خود ادراک مي کند. 4- نقش تعاملات در نگاه کودک شيوه اي که سه عامل ذهن، جسم و محيط کودک با هم تعامل مي کنند در شکل دهي دنياي کودکان مؤثر است. کودکي که در محيطي با زبان فارسي رشد کرده حتي تفکرش نيز به زبان فارسي مي شود. به عبارتي زبان مادري زباني است که حتي با وجود دانستن چند زبان ديگر به آن زبان فکر مي کنيم. 5- پرسش هاي کودکانه راهي به سوي دنياي کودکان کودک ممکن است سؤالات زيادي درباره اينکه يک پديده چيست، چگونه کار مي کند، يا چرا آنطور مي شود، بپرسد. اين سؤالات کودکانه ممکن است براي ما بسيار ساده به نظر برسد اما غالبا براي کمک به تکميل تفسير کودک از جهان پيراموني پرسيده مي شوند. کودکي که مي پرسد باران چطور مي بارد شايد نه براي دانستن چگونگي بارش باران بلکه براي تکميل تصويري که در ذهن خود از باران ساخته است اين کار را مي کند. معمولا والدين درباره پرسش هايي که کودکان درباره مسائل جنسي مي پرسند، نمي دانند چه پاسخي بايد بدهند.  6- تعميم دادن در نگاه به ساير پديده ها کودک در نگاه به پديده هاي جديد از دانسته هاي خود از وقايع پيشين کمک مي گيرد و همان منطق را تعميم مي دهد. کودکي که با مادربزرگ خود زندگي مي کند تصور مي کند که همه کودکان با مادربزرگ ها زندگي مي کنند و تا زماني که با مثال نقضي مواجه نشود نمي تواند تصور کند که کودکان ديگر با مادربزرگ خود زندگي نمي کنند. 7- تمرکز بينايي کودک نوزادان بيشترين تمرکز را بر صورت افراد دارند و به صورت هاي نزديک تر که معمولا والدين هستند توجه بيشتري نشان مي دهند. تا سن يک سالگي اين تمرکز به مرور به سمت اشياء و دست ها معطوف مي شود. دستاني که چيزي را گرفته اند يا به همراه دارند براي کودکان جذاب تر است و بيشتر در مرکز توجه آن ها قرار مي گيرند. لازم به ذکر است بينايي نوزاد تا مدتي مانند بزرگسالان نيست، و حداکثر تا سه سالگي کامل مي شود. تأثير آموزش والدين در شکل دهي دنياي کودکان والدين کودک آموزش هايي را به او منتقل مي کنند که اين آموزش ها در نگاه کودک به دنيا مؤثر است. اين آموزش ها بينش کودک به دنيا را شکل مي دهند. به طور مثال وقتي والدين قصد دارند نام اشياء را به کودک آموزش دهند آن شيء را در مرکز توجه بينايي کودک مي گيرند. در واقع کودک هر چيزي را که در مرکز توجه باشد و بزرگتر به نظر برسد با محرک هاي ديگر مثل صدا (نام شيء) مرتبط مي کند. شيوه تربيتي والدين در پرورش استعدادها و شخصيت کودک تاثير دارد. مشاوره کودک به والدين کمک مي کند تا بتوانند ارتباط بهتري با کودکشان برقرار کنند. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد