داد زدن بر سر کودک چه بلایی به سرش می آورد؟
نمناک/ اگر پدر و يا مادر هستيد، مي دانيد که گاهي اوقات احساساتتان بر شما غلبه مي کنند و ممکن است عصبانيت خود را بر سر کودکتان خالي کنيد . اين وضعيت براي هر پدر و مادري حتما رخ داده و کاملا طبيعي است. خبر خوب اين است که والدين مي توانند نحوه صحبت کردن خود با فرزندان را تغيير دهند و به جاي فرياد زدن ، محترمانه با آن ها گفتگو کنند .فرياد کشيدن و داد زدن سر کودک بر روي مغز و احساسات او تاثير منفي ميگذارد و باعث ميشود اعتماد کودک نسبت به شما از بين برود اما اين تنها عارضه ي رفتار رايج والدين امروزي نيست بلکه کودکان با همين صداي بلند فرياد آنها دچار مشکلات روحي و جسمي جدي مي شوند که در اين بخش به طور کامل گفته شده است. چرا والدين بر سر کودکان داد مي زنند ؟ پاسخ مختصر و مفيد اين سوال اين است که غرق شدن در عصبانيت باعث مي شود که والدين صداي خود را بر روي فرزندانشان بلند کنند اما بايد به اين نکته توجه کرد که فرياد زدن و خشونت به ندرت مشکل را حل مي کند. فرياد زدن ممکن است کودک را ساکت کند و آن ها را براي مدت کوتاهي مطيع کند اما باعث نمي شود که آن ها رفتار و نگرش خود را عوض کنن و به عبارت ديگر، اين امر باعث مي شود که آن ها از شما بترسند تا اين که عواقب عملکرد خود را درک کنند . کودکان براي يادگيري ، به والدين خود اعتماد مي کنند . اگر عصبانيت و پرخاشگري بخشي از آنچه کودک در خانواده خود عادي مي داند باشد ، در رفتار آن ها هم منعکس مي شود . نويسنده و مربي والدين، لورا مارخام، براي والدين اين پيام را دارد که:شغل شماره يک شما به عنوان پدر و مادر پس از اطمينان از امنيت فرزندانتان، مديريت کردن احساسات خودتان است . هرکسي که تا به حال بر سر فرزندش داد زده باشد مي داند که بلند کردن صدا بر روي کودکان نه تنها پيام والدين را شفاف تر و واضح تر نمي کند، بلکه باعث مي شود که همراهي کودکان و نظم و انضباط دادن به آن ها به مراتب سخت تر هم بشود زيرا هربار که والدين بر سر کودکاش فرياد مي زنند، پذيرش کودک پايين تر و پايين تر مي آيد . داد زدن سر کودکان تحقيقات اخير صورت گرفته از يک منبع معتبر نشان مي دهد که فرياد زدن باعث پرخاشگر شدن کودکان ازنظر جسمي و کلامي مي شود و مهم نيست که والدين به چه دليلي بر سر کودکشان فرياد مي زنند، اين فرياد زدن به هر دليلي که باشد، بيان خشم است و اين امر باعث ترسيدن کودکان و ايجاد احساس نا امني در آن ها مي شود و از طرف ديگر، آرامش، اطمينان بخش است و باعث مي شود کودکان حتي در صورت انجام کار ناشايست، از والدين خود حس دوست داشته شدن و پذيرش دريافت کنند . همانطور که فرياد زدن بر سر کودکان اشتباه است ، فرياد زدن هايي که همراه با توهين هاي کلامي و تنبيه هستند هم به عنوان سو استفاده عاطفي شناخته مي شوند و اثرات طولاني مدت مثل:اضطراب، عزت نفس پايين و افزايش پرخاشگري را به دنبال دارند و همچنين باعث مي شود که آن ها مستعد انجام رفتار هاي ناشايست مانند قلدري کردن شوند زيرا درک آن ها از رفتار هاي درست و غلط بسيار نا چيز است . اکنون به برخي از عواقب فرياد زدن بر سر کودکان خواهيم پرداخت : 1. اعتماد به نفس پايين اعتماد به نفس ارتباط زيادي با نحوه رشد کودک دارد. اعتماد به نفس به معني دوست داشتن خود ، اعتقاد داشتن به توانايي هاي شخصي، با ارزش دانستن خود ، احترام به خود و ويژگي هايي از اين دست مي باشد و وقتي يک کودک به خودباوري برسد ، قادر به ايجاد دنياي بسيار غني در اطراف خود مي شود ، در حالي که تجربه مدوام فرياد زدن والدين بر سر کودک باعث پايين آمدن بي حد و حصر اعتماد به نفس کودک مي شود. اين امر باعث ميشود انتخاب و اقدامات خود را زير سوال ببرد و در اعمال خود با اطمينان برخورد نکند و همچنين مي تواند منجر به اضطراب و نياز مداوم به تاييد شدن توسط ديگران شود. کودک هرچقدر بيشتر اين شرايط منفي را تجربه کند، اوضاع برايش دشوار تر مي شود . 2. رفتار خشونت آميز فرياد زدن مي تواند تاثيرات متنوع و گستره اي بر کودکان مختلف داشته باشد که همچنين به شرايط اجتماعي کودک هم بستگي دارد. رفتار پرخاشگرانه يکي از اين نتايج است. ناراحتي و بي قراري و انجام اعمال بدون فکر در بعضي از اين کودکان ديده مي شود. اين ويژگي ها تاثيرات زيادي در روابط اين کودکان با هم سن و سالان خود مي گذارند و هر حادثه کوچک مي تواند منجر به طغيان هايي شود که کنترل آن ها دشوار است . 3. ترس ترس مداوم از والدين، يکي ديگر از اثرات متدوالي است که در اثر فرياد زدن و ناسزا گويي در کودکان پديدار مي شود که چنين ترسي مي تواند کودک را بسيار ساکت کند طوري که او قادر به بيان صريح اعتقادات و احساسات خود نباشد. رابطه دوستانه اي هم که کودک بايد با والدين خود داشته باشد تحت تاثير قرار مي گيرد. آن ها احساس مي کنند که دائما مورد قضاوت قرار مي گيرند و تمايل دارند احساسات واقعي خود را از ترس تعرض پنهان کنند . 4. شرايط جسمي و روحي اگر چه در وهله اول ممکن است کمي دور از ذهن به نظر برسد، اما شرايط پزشکي مانند ناتواني جسمي که مي تواند به طور مستقيم با استرس روبه رو شده توسط کودک در ارتباط باشد رخ دهد. اين امر همچنين مي تواند باعث ايجاد افسردگي و گوشه گيري در کودک شود که اين شرايط بر رشد او نيز تاثير مي گذارد. بسياري از عادات کودکان به عنوان نتيجه مستقيم از محيطي که در آن قرار دارند ايجاد مي شوند و يک محيط سرکوبگر مي تواند محدوديت هاي جدي را به دنبال داشته باشد . فرياد زدن بر سر کودک:سواستفاده عاطفي؟ همه موارد فوق تاثيراتي هستند که فرياد زدن بر روي کودک مي گذارد. آيا مي توانيم فرياد زدن را نوعي سواستفاده عاطفي بدانيم؟ کارشناسان فرياد زدن بر سر کودکان را با سواستفاده جسمي يا در برخي موارد حتي بدتر از سواستفاده جسمي برابر مي دانند و آن ها همچنين ادعا مي کنند که فرياد زدن فقط بالا بردن سطح صداي فرد نيست، بلکه چنانچه نمناک اشاره کرده است تاثير کلمات و زبان بدن مي تواند باعث ايجاد دلهره و تاثيرات مخربي در کودک شود . گزينه هاي پيشنهادي عمل فرياد زدن ناشي از اگاهي نداشتن از هرگونه رفتار جايگزين در همان وضعيت توسط والدين است اما رفتار هايي وجود دارند که به جاي به کار گيري از خشونت بايد توسط والدين تمرين شوند . شرايط دشوار مي تواند به طرز نامطلوبي منجر به خشونت شوند و بنابرين، والديني که با اين وضعيت رو به رو مي شوند ، مي تواند با آگاهي پيدا کردن از عواقب خشونت، اين شرايط را کنترل کنند و سعي در مهار کردن خشونت و عصبانيت خود کنند و به جاي فرياد زدن، والدين مي توانند با کلمات دقيق به کودک خود در جهت تصحيح رفتار شان هشدار دهند که اين امر مستلزم صبور بودن در شرايط دشوار اس و همچنين مهم است که والدين اجازه دهند کودکشان کودکي کند. بعضي اوقات، حتي اگر آن ها رفتار اشتباهي داشتند، والدين بايد آرام باشند و از اين گذشته، والدين نبايد انتظار داشته باشند که فرزندشان خيلي زود بزرگ شود و عاقلانه رفتار کند و به عبارت ديگر، انتظارات والدين از کودکان بايد واقع بينانه باشد . اشتباه رايج داد زدن سر کودک والدين همچنين مي توانند به جاي فرياد زدن بر سر کودکشان ، احساسات خود را براي او توضيح دهند. به کودک بگويند که کاري که انجام داده اشتباه است و همچنين گفتن پيامد هاي بدي که ممکن است اقدامات کودکان به دنبال داشته باشد، بهتر از تهديد کردن است و بنابر اين گزينه هاي مختلفي وجود دارند که والدين مي توانند به جاي فرياد زدن بر سر کودکان، آن ها را انتخاب کنند. راه حل هاي مشاوران براي توقف داد زدن سر کودکان 1. آرام کردن خودن در زمان عصبانيت قبل از انجام هر کاري در هنگام عصبانيت بهتر است که فرد از محيطي که در آن قرار دارد فاصله بگيرد و چند دقيقه اي صبر کند تا عصبانيتش فروکش کند که اين امر همچنين به کودکان در کنترل کردن احساسات خود در مسيري درست کمک خواهد کرد. 2. صحبت کردن در مورد احساسات عصبانيت يک احساس طبيعي است که هرکسي ممکن است آن را تجربه کند. فرد با اذعان به همه احساسات، از شادي و هيجان گرفته تا غم، عصبانيت، حسادت و نا اميدي، به فرزند خود مي آموزد که همه اين احساسات بخشي از کارنامه انساني آدم ها هستند. صحبت کردن فرد در مورد احساسات خود باعث ترغيب کودک به انجام همان کاري مي شود که والدين از او انتظار دارند و اين کار به کودک کمک مي کند تا يک نگرش محترمانه نسبت به خود و ديگران داشته باشد و روابط سالمي در زندگي خود ايجاد کند . 3. صحبت کردن با آرامش، اما محکم بعضي اوقات کودکان رفتاري ناشايست انجام مي دهند که اين بخشي از روند بزرگ شدن آنهاست. والدين بايد با آن ها محکم صحبت کنند اما طوري که عزت نفس شان خدشه دار نشود اما بفهمند که عملي که انجام داده اند غير قابل تحمل بوده است . به جاي صحبت کردن با آن ها از بالا و يا از فاصله دور بهتر است که والدين در کنارشان باشند و با رفتاري احترام آميز مسئله را بين خودشان حل کنند . 4. صحبت کردن از عواقب کار کودکان به جاي تهديد کردن به گفته ي باربارا کلوروسو، نويسنده کتاب " بچه ها ارزشش را دارند!" با استفاده از تهديد و مجازات احساس عصبانيت، نارضايتي و درگيري بيشتر خواهد شد و همچنين تهديد و مجازات در دراز مدت، مانع از رشد نظم و انضباط دروني کودک مي شود . پيشنهاداتي براي کنترل کردن عصبانيت والدين براي جلوگيري از خشونت و داد زدن بر سر کودکان تهديد و مجازات باعث تحقير و ايجاد شرم در کودک مي شود و احساس امنيت را از او مي گيرد. از طرفي ديگر، عواقبي که منجر به يک رفتار خاص مي شود اما با اخطار عادلانه همراه است مانند ( گرفتن اسباب بازي پس از توضيح اينکه اسباب بازي ها براي بازي هستند، نه براي ضربه زدن به کودکان کمک مي کنند تا انتخاب هاي بهتري داشته باشند . کلمه اي در مورد نياز هاي اساسي رفع نياز هاي اساسي، مانند خواب و گرسنگي، فرزندان را خوشحال مي کند و باعث مي شود رفتار بهتري داشته باشند و همچنين، ايجاد نظم و ترتيب به آن ها کمک مي کند تا کمتر اضطراب داشته باشند و خطر عمل کردن را کاهش مي دهد. اگر فرياد زديد چه بايد بکنيد مهم نيست استراتژي پيشگيري از فرياد زدن فرد چقد خوب است، همه ي آدم ها گاهي اوقات صداي خود را بالا مي برند اما اينکه فرد بعد از داد زدن معذرت خواهي کند درس مهمي به کودک مي دهد و آن اين است که:همه آدما اشتباه ميکنند و بايد عذرخواهي کنند . اگر کودک فرياد زد، بهتر است والدين به آن ها مرز ها را يادآوري کنند و بياموزند که فرياد زدن روش قابل قبولي براي برقراري ارتباط نيست و آن ها بايد بدانند که والدين فقط در صورت احترام گذاشتن کودکان، آماده گوش دادن به حرف هاي آن ها هستند. همچنين والدين مي توانند از همين روش براي آرام کردن خود هنگام عصبانيت استفاده کنند که با اين کار به کودک خود در ايجاد عادات صحيح کمک مي کنند. اين کار به کودکان ياد مي دهد که از اشتباه خود و ديگران درس بگيرند و بياموزند که بخشش ابزاري مهم براي برقراري ارتباط سالم در يک خانواده است. اگر تا کنون با فرياد زدن بر سر کودکان خود آنها را وادار به انجام رفتار درست کرديد، احتمالا تاثيرات آن را خواهيد ديد: اين کودکان براي فهماندن منظور خود به ديگران فرياد مي زنند. آن ها به جاي صحبت توام با احترام با والدين خود، سر آن ها فرياد مي کشند. رابطه والدين و کودکان با هم بي ثبات و ناپايدار است، به صورتي که نمي تواند به روشي سالم با هم ارتباط برقرار کنند . ممکن است اين کودکان از والدين خود فاصله بگيرند و بيشتر تحت تاثير هم سن و سالان خود باشند تا پدر و مادرشان . والدين مي توانند با گفت و گوي صادقانه و بدون ابراز خشونت با فرزند خود همه ي اين موارد را تغيير دهند و بايد خانه خود را به يک محيط آرام تبديل کنند تا افراد خانواده با احترام با يکديگر برخورد کرده و احساسات يکديگر را بدون سرزنش يا قضاوت تصديق کنند و والديني که در گذشته مرتکب اشتباه شده اند، نبايد تسليم شوند که اين يک راه راحت و بي دردسر نيست، اما ارزشش را دارد . کنترل داد زدن پيش از اين هم در بخش سلامت روان در نمناک توضيح داديم که اگر پدر و يا مادر، افرادي شديدا عصبي باشند و هميشه عصبانيت خود را بر سر فرزندان خود خالي کنند و نتوانند عصبا نيت شان را کنترل کنند؛ تشخيص اينکه مشکل عصبي دارند، اولين قدم براي يادگيري مديرت آن است . اين به پدر و مادر کمک مي کند که احساس بهتري نسبت به خودشان داشته باشند و ارتباط آرام و بهتري با فرزندان خود برقرار کنند .