مدام فکر میکنم که ناقل کرونا هستم!
خراسان/ جواني 27 سالهام و متاهل. پدر هستم و يک پسر 2 ساله هم دارم. اين روزها، استرس زيادي به خاطر کرونا دارم و مدام فکر ميکنم که ناقل هستم و به زودي ميميرم. اضطراب مرگ، دست از سرم برنميدارد. چه کنم؟ رفتارهاي وسواسي که به دو دسته ذهني و عيني تقسيم ميشوند، ريشه در چند موضوع دارند که با آگاهي از آنها ميتوان نسبت به کاهش رفتار وسواسي اميدوار بود. اطلاعات غلطتان را اصلاح کنيد يک مثال غير کرونايي بزنيم و برويم سراغ اچ آي وي، بعضي افراد حاضر نيستند با فرد HIV مثبت دست دهند و روبوسي کنند، يا در کنار وي بنشينند و چاي بنوشند. بيشک وحشت شان از انتقال بيماري، اين افراد را به شدت از انجام چنين کارهايي پرهيز ميدهد ولي واقع امر اين است که اگر راههاي اثبات شده انتقال ويروس HIV را بدانند، هيچ نگراني نخواهند داشت. تمام کارهايي که گفته شده کاملا بيخطر است و هرگز ويروس ياد شده از طريق دست دادن و هواي بازدم ناقل منتقل نخواهد شد که دليل آن برميگردد به کارکرد زيستي خود اين ويروس که با ديگر انواع ويروسها متفاوت است. برگرديم سر کرونا که شيوه هاي انتقال بيشتري دارد. کارکرد زيستي کوويد 19 و ميزان بيماريزايي آن در فرد رابطه مستقيم با توان زيستي و رواني سيستم ايمني افراد دارد بنابراين بعضي از افراد ناقل ميشوند ولي بيمار به معناي رايج اين روزها نميشوند. اين قسمت پيامکتان که ميترسم ناقل باشم و به زودي بميرم، تصور اشتباهي است. دانستن اين اطلاعات صحيح ، از ميزان تنش شما هموطن گرامي خواهد کاست. پس تلاش کنيد با مطالعه و آگاهي از نتيجه آزمايش ها و تجربيات علمي و پژوهشي منتشر شده از منابع کاملا معتبر، نگرانيهاي افراطي و بيمورد خود در خصوص انتقال يا شدت بيماري را کاهش دهيد و به شدت از وبگردي و خواندن و شنيدن اطلاعات زرد و نمايشي در شبکههاي اجتماعي در اين خصوص پرهيز کنيد که وسواسهاي شما را افزايش خواهد داد. شايد دچار تنش حل نشده هستيد مطابق بسياري از نظريههاي روان شناسي ريشه وسواس، اضطراب است. به زبان ساده، داشتن نگراني مفرط از بيمار شدن ديگران و خود که يک رفتار وسواسي است، از ناتواني شما در مديريت اضطرابتان است. اين که نکند عوامل مختلف محيطي از جمله آلودگي باعث آسيب به ديگران يا خودم شود. حال وجود چنين زمينه قبلي اگر با تنشهاي جديد کوويد 19 هم ترکيب شود، احتمالا فرد هر لحظه خود را در معرض بيماري صعبالعلاج و مرگ ميداند که بايد حق داد شرايط واقعا غيرقابل تحملي را براي وي ايجاد ميکند. درمان چنين شرايط ترکيبي بر ميگردد به کاهش ميزان تنش و اضطراب حل نشده که دارودرماني و به ويژه روان درماني چاره کار است. دقت کنيد که يک فرد فاقد چنين اختلال اضطرابي هم نسبت به آلودگي با کوويد 19 نگران ميشود ولي نه به شدت فردي که مثال زده شد، فرق است بين نگراني از آلودگي و بيمار شدن با هر لحظه باور داشتن به مرگ خود و عزيران خود. طبيعي است که نگران باشيد بنابراين و بيشک در شرايط کنوني، بيشتر ما به نسبتهاي متفاوت ولي طبيعي دچار اضطراب و نگراني آلوده شدن هستيم و اين امري کاملا طبيعي است. البته جالب است تعدادي هم اصلا چنين تنشي را ندارند که دليل آن دو عامل، يکي ناآگاهي از نحوه انتقال و ديگري اعتقاد به باورهاي غلط خود در باره بيمار نشدن و ... است که برميگردد به برخي نگرشهاي فرهنگي و حتي اجتماعي خاص. نگرشهايي که اين روزها جان بسياري را گرفته است. نويسنده : رضا زيبايي | روانشناس عمومي و استاد دانشگاه