رفتار درست با شیطنت های بچه یک ساله
نمناک/ زماني که کودک يک ساله شما چيزي را روي زمين مي ريزد، تلويزيون را روشن يا خاموش مي کند يا چيزي را مي خواهد که باب ميل شما نيست طبيعي است که از او نااميد مي شويد. همچنين ممکن است احساس کنيد که کودک تان به طور عمدي اين اعمال را انجام مي دهد اما در واقع اين نوع رفتار بخشي عادي از پيشرفت آن هاست. دانستن اين که علت رفتار کودک چيست مي تواند به پاسخ بهتر شما کمک بزرگي کند.
آنچه که بايد درباره رفتار کودک يک ساله بدانيد:
کارشناسان رشد و بالندگي کودک اظهار مي دارند که کودکان 12 ماهه قادر به کنترل عصبانيت يا انتقام جويي نيستند و آن ها به اندازه کافي کنترل اين قضيه را ندارند تا کاري که شما آن را نهي کرده ايد انجام ندهند در برابر آن مقاومت نکنند. (اکثر کودکان تا سن 3 تا 4 سالگي قادر به تسلط اين کار نيستند). در اين سن کودکان با کاوش و آزمايش سعي در شناخت دنياي خود دارند. آن ها مي خواهند نتيجه کاري که انجام مي دهند را ببينيد، با اين عمل در واقع آن ها چيزهايي مانند علت و معلول را مي آموزند. بنابراين به جاي اين که عصباني شويد و به اين فکر کنيد که فرزند شما رفتار ناپسندي دارد، مي توانيد با دانستن اين که رفتار آن ها نشانه رشد شناختي آن هاست خوشحال شويد. پس زماني که کودک اعمالي مانند فشار دادن دکمه هاي کنترل براي روشن يا خاموش کردن تلويزيون يا راديو را تکرار مي کند بدانيد که آن ها در حال يادگيري هستند.
در اين مواقع شما چکاري مي توانيد انجام دهيد؟
بدين منظور در ادامه اين بخش خانواده پلاس نمناک چند راهکار معرفي شده است که مي توانيد از طريق آن ها به حمايت از رشد مثبت کودک خود کمک کنيد:
1. موقعيت هاي بي خطري را براي بازي و زمان کنجکاوي کودک فراهم کنيد:
براي دور نگه داشتن کودک از هر گونه خطر لازم است خانه را ايمن کنيد، مکاني امن را فراهم کنيد تا کودک بتواند به جستجو وآزمايش بپردازد. کتاب، پازل و اسباب بازي هاي او را در قفسه هاي کم ارتفاع قرار دهيد تا بتواند به آن ها دسترسي پيدا کند. اسباب بازي هايي را براي او خريداري کنيد تا ضمن بازي، امکان يادگيري اندازه، شکل و رنگ آن ها را نيز داشته باشد. هنگامي که کودک يک عمل يا مهارت جديد را ياد مي گيرد، خوشحال باشيد و با ديد مثبت بنگريد.
2. عمل و عکس العمل اقدامات او را توضيح دهيد:
کاوش هاي کودک فرصت بسيار خوبي براي مکالمه با او در مورد عمل و عکس العمل کارهايش است. قبل از انتخاب چيزي يا انجام کاري توسط کودک او را از عواقب کارش آگاه کنيد، ابتدا براي او توضيح دهيد که اگر سيمي را بکشد چه اتفاقي خواهد افتاد و به جاي آن، او را به بازي با اسباب بازي هايش تشويق کنيد. هرچه بيشتر اين کار را انجام دهيد، بهتر مي تواند به آنچه که برايش امنيت دارد جلب شود.
3. مراقب کلمه "نه " باشيد:
کودکان در سنين 6 تا 18 ماهگي شروع به فهميدن کلمه ي "نه" مي کنند و حتي ممکن است شروع به گفتن"نه ،نه" به خودشان کنند. اگر شما هنگام فرياد زدن بگوييد "نه"، باعث مي شود آن ها فکر کنند همه چيز از حد خارج است. گزينه بهتر آن است که سعي در منحرف کردن آن ها داشته باشيد.
4. کلمه "نظم " به معناي آموختن است، نه مجازات :
آگاه باشيد که کودک در اين سن شروع به آموختن کلمه ي ``نه`` مي کند، سعي کنيد زماني که منظورش را داريد از اين کلمه استفاده کنيد و انتظار داشته باشيد کودک هر چند وقت يکبار شما را از طريق آن به چالش بکشد. به عنوان مثال، هنگام در خطر بودن و امنيت او از کلمه ``نه`` استفاده کنيد. دراين لحظه به او کمک مي کنيد تا مفهوم را سريع تر درک کند. تربيت فرزند در موقعيت هاي مختلف به طور متفاوتي اعمال مي شود. در موقعيت هايي که کودک کار اشتباهي مي کند به او توجه نکنيد زماني که او کار خوبي انجام مي دهد هم اين کار را انجام دهيد يا شروع به بردن او به مکان هاي مقدس و عبادتگاه ها کنيد به اين ترتيب، او در مورد احترام و نحوه آرام شدن در سنين پايين آموزيده مي شود.
آيا تا به حال تعجب کرده ايد که چگونه بعضي از والدين کودکان خود را در مساجد و عبادت گاه ها آرام نگه مي دارند؟به اين دليل که کودک آن مکان را جدي گرفته و آن را به عنوان زمان سرگرمي قلمداد نمي کند. سعي کنيد چيزهاي مخل کننده مانند خوردن غذا و ميان وعده، رنگ آميزي کتاب، اسباب بازي يا موارد مشابه را به همراه کودک نياوريد. بگذاريد کودک ديگران را آرام ببيند و ياد بگيرد که ساکت باشد.
در اين سن ، کودکان تازه شروع به درک دستورات شما مي کنند و اين امر را با علت و معلوم مي آموزند و تصور مي کنند :``اگر من اين کار را کنم، اين اتفاق مي افتد.`` بنابراين اگر کودک قصد انجام کار اشتباهي داشت بگوييد بجاي گفتن 'نه! '، اوضاع را تغيير دهيد. يکي از روش هاي تربيت کودکان يک ساله آموختن قوانين با روش هاي ساده مي باشد بدين معنا که شما مي توانيد بايد ها و نبايد هاي زيادي را به ذهن کودک تان وارد کنيد. اين کار را هوشمندانه انجام دهيد، مثلا اگر ظرف غذا را پرت کرد به آرامي و با لحن شيرين به او بگوييد اين کار اشتباه است و من را ناراحت مي کند. استراتژي خارج از ديد، خارج از ذهن نيز در اين سن به خوبي عمل مي کند. در تربيت کودکان يک ساله زماني که مفهوم و درک کلمه نظم براي کودک دشوار است او را از خانه بيرون برده و چيزهايي را که کودک نبايد داشته باشد از چشمش دور کنيد مثلا اگر براي يک جسم شکستني گريه مي کند او را به حياط خانه برده و به او گل ها را نشان دهيد. بايد بدانيد که کودک در ماه هاي آتي اعمالي مانند کشيدن مو را انجام مي دهد و اين کار را زماني که او واقعا سعي در نشان دادن احساسات شما دارد انجام خواهد داد. وقتي اين لحظه ها فرا مي رسند، به او بگوييد:نه !
البته با يک لحن شيرين و سعي کنيد اين عمل را با بوسه بر روي دست او جبران کنيد. بهتر است در اين سن ذهن کودک را منحرف کنيد تا اين که سعي کنيد از روشي مانند اتلاف وقت استفاده کنيد. اتلاف وقت زماني است که شما کودک را به مدت چند دقيقه از وضعيت حال خارج کرده ايد. اين روش معمولاً مؤثر نيست زيرا :
کودک در اين سن هيچ تصوري از آن چه مي خواهيد به انجام برسند ندارد.
آن ها به خاطر نمي آورند که در وهله اول چه اشتباهي انجام داده اند.
ناديده گرفتن رفتار بد کودک در اين سن و زماني که شما مي دانيد که کودک متوجه آن مي شود در واقع به عنوان نوعي درمان و از روش هاي تربيت کودکان يک ساله توصيه شده است.
وقتي کودک مي داند شما او را از آسيب ها حفظ مي کنيد و او را حمايت کرده ايد بسيار خوشحال خواهد شد.
بطور صادقانه و با عشق به کودک بگوييد چه چيزي را مي تواند و نمي تواند داشته باشد مثلا :نمي تواني با اين وسيله بازي کني زيرا صدمه مي بيني و چون من شما را خيلي دوست دارم، تحمل آسيب ديدن شما را ندارم. حتي اگر کودک به حرفتان گوش نداد، تکرار به او کمک خواهد کرد تا آن چه که مي گوييد را دريابد و مرزها را درک کند.
به جاي آن که از رفتار فرزندتان عصباني شويد، اين واقعيت را بپذيريد که او در حال آموختن چيزهاي جديدي درباره دنياي خود است. بدانيد که مهارت هاي خود کنترلي آن ها در حال رشد و توسعه هستند و از اين واقعيت که آن ها هنوز قادر به مقاومت نهي شما نيستند احساس راحتي کنيد.