فرم سر نوزادم نگرانم کرده است!
نمناک/ خيلي از نوزادان تازه متولد شده سرشان صاف است. اما آيا اين مسئله مي تواند باعث نگراني شود؟ تشخيص علل صافي غيرطبيعي و ناصاف بودن فرم جمجمه او براي درمان آن لازم است. تشخيص طبيعي يا غيرطبيعي بودن شکل گيري سطوح سر با پزشک متخصص است. برخي از برجستگي هاي سر نوزادان به شکل کشيده و خربزه اي است که نام هاي متفاوتي دارد. اين برجستگي ها به نوع زايمان مادر بستگي دارد و با گذشت زمان برطرف مي شود. در ادامه اين بخش از بارداري و نوزاد قصد داريم نکات مهمي در مورد فرم سر نوزاد مطرح کنيم که براي مادران جوان و کم تجربه بسيار کاربردي خواهد بود.
چه چيزي باعث صاف يا ناصاف شدن فرم سر نوزاد مي شود ؟
گاهي اوقات سر کودکان هنگام زايمان و گذشتن از رحم بد شکل ميگرد يا بعداز تولد نوزادان فشاري به سر بدليل خواباندن آنها به کمر وارد مي شود که شکل سر را تغيير ميدهد. به قسمت نرم سر کودکان (ملاج )جايي که جمجمه هنوز رشد نکرده توجه کنيد، اين بخش باعث مي شود سر نسبتا بزرگ نوزاد از دريچه تنگ رحم عبور کند.
جمجمه نوزاد بسيار نرم است تا مغز بتواند در طول يک سال نخست زندگي رشد کند. بنابراين اگر سر نوزاد مدت طولاني در يک موقعيت خاص باقي بماند، ممکن است صاف شود. سندرم سر تخت زماني بروز مي يابد که جمجمه نرم نوزاد به دليل وارد شدن فشار مکرر به يک بخش از سر در يک ناحيه صاف شود.
در مورد فرم سر نوزاد چه چيزي طبيعي و چه چيزي غير طبيعي است ؟
پزشک کودک هر دو يا چهارماه در اولين سال تولد شکل و فرم بخش نرم سر را چک مي کنند اگر از بالا به سرتوجه کنيد متوجه خواهيد شد از اين منظر پشت سر کودک نسبت به جاها ي ديگر پهن تراست و گوش ها در قسمت پهن به سمت جلو آمده اند. بسياري از نوزادان به دليل خوابيدن مداوم در يک موقعيت دچار عارضه صاف شدن سر نوزاد مي شوند. اين عارضه در ميان نوزادان نارسي که جمجمه شان بسيار نرم و شکل پذير است، شيوع بالاتري دارد. اصلي ترين علامت سندرم تخت شدن سر نوزاد، صاف شدن پشت يا کنار سر است.
آيا فرم سر نوزاد شما نگران کننده است ؟
شکل سر نوزادان بخودي خود مقداري تغيير مي کند، علل بسياري براي صاف شدن سر نوزاد وجود دارد. جمجمه نوزاد بسيار نرم است و فشارهايي که از طرف سطوح معمولي مانند تخت يا صندلي ماشين به آن وارد مي شود، ممکن است باعث تغيير شکل آن شود. تخت بودن سر به فشاري که به پشت سر مي آيد بستگي داردکه روي رشد، آسيب مغز تاثير ندارد. به خاطر داشته باشيد اگر مدت هاست که از بدشکلي سر کودکتان ناراحت هستيد حتما به پزشک مراجعه کرده و راه حلي براي آن بدست آوريد.
رعايت حالت مناسب سر هنگام خواب
شکل سر کودک احتمالا خودبه خود تغيير مي کند اما تغييردادن موقعيت سرکودک ناهمواري سر را کاهش ميدهد. مثلا وقتي کودک درگهواره خوابيده است هرچند ساعت يکبار سرش را بطرف ديگر بچرخانيد، يا يک روز کودک را به يک طرف و روز ديگر به طرف ديگر بخوابانيد در واقع نبايد کودک طولاني مدت دريک جهت باشد، وقتي مي خواهيد کودک راشير دهيد هم اين اصل را رعايت کنيد، دقت کنيد که اگر کودک خوابيد و سرش را تغيير داد دوباره آن را تنظيم کنيد.
در آغوش گرفتن نتيجه مثبت دارد
درآغوش گرفتن کودک زماني که بيدار است فشار ناشي از خوابيدن در گهواره ، تخت را کاهش ميدهد.
روي شکم خواباندن نوزاد راه ديگري است
گاهي اوقات کودک را روي شکم بخوابانيد تا بازي کند، البته قبل از آن از نرم بودن سطح مطمئن شويد. خلاقيت خود را بکار گيريد و جاي کودک را تغيير دهيد بگذاريد کودک باتمام نقاط منزل آشنا شود، هرگز زير سر کودک بالشت نگذاريد.
کلاه مخصوص براي درمان صافي و ناصافي فرم سر نوزاد
اگر مشکل فرم سر نوزاد تا 4 ماهگي درمان نشود پزشک براي آنها کلاه مخصوصي تجويز مي کند و همه جاي سر بجز قسمت پهن را مي پوشاند.
کلاه قالب گيري درسن 4 تا 6 ماه موثرتر است زيرا دراين سن جمجمه نرم وقابل انعطاف است درطول درمان اين کلاه 23 ساعت در روز بايد سر کودک باشد که ممکن است چند ماه طول بکشد. اين کلاه طبق دستور پزشک بايد سر شود تا شکل سر تغيير کند؛ توجه داشته باشيد که درمان با کلاه بعد از يک سال موثرنيست چون سرسفت مي شود.
تحقيقات نشان دادن تغيير دادن وضعيت کودک هم به اندازه کلاه موثر است.
دلايل ديگر مشکل در فرم سر نوزاد
گاهي اوقات مشکلات اساسي عضلاني مثل کجي گردن مادر زادي باعث مي شود سر کودک به يک طرف بچرخد درچنين مواردي ورزش درماني به کشش ماهيچه ها کمک مي کند.
در موارد نادري دو يا بيشتر استخوان ها در سر نوزاد نا بهنگام ترکيب مي شود، اين سختي به برخي ديگر از بخش هاي سر فشار وارد مي کنند به اين شرايط craniosynostosis گفته مي شود که در نوزادي درمان مي شود، به اين ترتيب که استخوان باعمل جراحي جدا مي شود.
در خيلي از موارد نامناسب بودن فرم سر خود به خود خوب مي شود اما اگر خيلي نگران هستيد به پزشک مراجعه کنيد.