یک چاشنی ضروری برای قرنطینه خانگی!

خراسان/ دانستن مزايا و خط قرمز شوخطبعي در روابط زوج ها و اعضاي خانواده ميتواند در اين روزهاي قرنطينه، لحظات شادي را رقم بزند.
يک هفته از اعمال محدوديتهاي جديد کرونايي در کشور گذشته و از امروز به برخي محدوديت ها هم افزوده شده است. قانون منع تردد از ساعت 21 تا 4 صبح، باعث شده اعضاي يک خانواده در اين ساعت، به ناچار و شايد خوشبختانه، کاري به جز صحبت با يکديگر نداشته باشند. در اين بين، بايد توجه داشت که هيجان در زندگي انسانها، نقش ممتازي دارد و اگر نباشد، زندگي خشک و کسل کننده ميشود و انسان بيهيجان، بيشتر شبيه روباتهاي انساننما عمل ميکند. گاهي اتفاقاتي در زندگيمشترک ميافتد که زن و شوهرها از هم دلخور ميشوند يا حتي يک اتفاق بيروني مانند افزايش قيمتها يا مشکلات همين ويروس مزاحم، اعصاب و روانشان را به هم ميريزد. در اين مواقع چه بايد کرد؟ آيا غصه خوردن مشکلي را حل ميکند؟ آيا در زندگي يک زنو شوهر با نااميدي، بيحوصلگي و خشم يکي از آنها، طعم شيريني احساس ميشود؟ اين جاست که شوخ طبعي ميتواند به داد زوج ها و اعضاي يک خانواده برسد؛ رفتاري که کمتر زن و شوهري از اهميت آن آگاه اند.
چرا و چطور شوخطبع شويم؟
غم، شادي و ترس از هيجانهايي هستند که تعلق انسان را به خود و اطرافيان معنا ميبخشند. هيجانها اعم از مثبت مثل شادي و منفي مثل غم، به منزله محرکهايي هستند که منجر به پويايي و عمل آگاهانه ما ميشوند. افراد رشد يافته بهتر ميتوانند هيجانهايشان را مديريت کنند و مانع افراط و تفريط در بروز هيجانهايشان شوند. همين هيجانهاي مثبت و مديريت شده است که برخي افراد را به شخصيتهاي شوخطبع و خوشمشرب تبديل ميکند و اين افراد هستند که جاذبه بيشتر و دافعه کمتري دارند و محبوب اطرافيان ميشوند.
مزاياي شوخطبعي آگاهانه در خانواده
از مهارتهايي که در حوزههاي خانوادگي و اجتماعي، رمز موفقيت محسوب ميشود، مهارت ارتباط موثر است. حتي طبق بعضي پژوهشهاي معتبر گفته ميشود اين مهارت تا حد 96 درصد ميتواند در موفقيت ارتباطمان با ديگران موثر باشد. حال، همه ما آرزوي داشتن و زيستن در خانوادهاي بالنده را داريم که رسيدن به اين آرزو به فراهم شدن آسايش، رفاه و معيشت فراوان بستگي ندارد. يکي از شاخص هاي خانواده بالنده، حاکميت احترام است و وقتي اين احترام واقعي و مستمر به خصوص بين زوجها و اعضاي يک خانواده شکل ميگيرد که دوطرف مجهز به مهارت ارتباط موثر با يکديگر باشند و از گفتمان تحقيرآميز، خشک، بي روح، آمرانه و سرزنش گرانه بپرهيزند. وقتي اين ضعفها در گفتمان بين خانوادگي نباشد، همزباني موثر شکل ميگيرد و در سايه اين همزباني، بهترين نوع ارتباط يعني همدلي رشد ميکند و در سايه همدلي است که خانواده بالنده تشکيل مي شود و همه اعضاي چنين خانوادهاي احساس ارزشمندي ميکنند. پس مهارت گفتوگوي موثر در بين زوجها و به تبع آن بين همه اعضاي خانواده، از شکلگيري خانواده آشفته جلوگيري ميکند و در اين زمينه، شوخ طبعي آگاهانه ميتواند، جايگاه ممتاز خود را در روابط امن زوج ها نشان دهد.
رمز طلايي براي شوخطبع شدن
لازمه اصلي شوخ طبعي، داشتن عزتنفس است. فردي که عزتنفس مناسبي دارد، قبل از هر چيز به خود احترام ميگذارد و در سايه اين احترام به خود است که براي شريک زندگي و اطرافيانش احترام قائل است. فردي که عزتنفس مناسبي دارد با همسرش رابطه حسنهاي دارد بنابراين با وي با ادبيات فاخر حرف ميزند و با شوخ طبعي، سعي در برقراري و پايداري ارتباط موثر دارد. زوجي که عزتنفس دارند، همه رفتارها، گفتارها و تصميمهايشان آگاهانه و زندگيشان هدفمند است و کمتر اعمال ناآگاهانه مرتکب ميشوند بنابراين خانواده موفقتري هم خواهند داشت.
مرزهاي شوخطبعي و ديگر آزاري
در اين بين، نبايد فراموش کنيم که شوخ طبعي حدودي دارد و حد آن، نبود افراط و تفريط در مزاح است. اگر افراط باشد و باعث دلگيري فرد يا افراد شود يا به امنيت خاطر مخاطبان و همسرشان آسيب برساند، نميتواند شوخ طبعي قلمداد شود بلکه نوعي ديگر آزاري است. شوخ طبعي در گفتار و مزاح متناسب با موضوع و شخصيت مخاطب، نوعي احترام و نزديک شدن به مخاطب است و از کسالت و دلگيري همسر و ديگر اعضاي خانواده ميکاهد. شوخطبعي هم تسلط فرد به موضوع و گفتمان را نشان ميدهد و هم از منيت و خشکي و انعطافناپذيري ما جلوگيري ميکند. خنده رو بودن، شوخ طبعي و با روي باز و تبسم با همسر تعامل داشتن، از سردي روابط و طلاق عاطفي پيشگيري ميکند و باعث تشويق دو طرف به گفتوگو با يکديگر ميشود. اگر در خنده و شوخي و مزاح، فردي افراط ميکند و تحت تاثير اين افراط، اطرافيان را آزرده خاطر ميسازد اين رفتار آگاهانه نيست و به نوعي لودگي تن داده است!
شوخ طبعي، عامل اصلي بالندگي
برقراري رابطه موثر و پايدار با اطرافيان و به ويژه همسر، عامل اصلي بالندگي و مهارتي است که به ديگران امنيت ميبخشد و شوخطبعي نشانه هوش مناسب فرد شوخ طبع است که به تاثيرگذاري فرد بر مخاطب و جذب بيشتر او منجر ميشود. شوخ طبعي زوجها به استحکام رابطه آنها و تشويق به همزباني با يکديگر ميانجامد و هرچه همزباني موثرتر باشد، زمينه همدلي بيشتر زوجها را فراهم ميکند. همچنين در خانوادهاي که اعضايش از اين ويژگي برخوردار باشند، قطعا لحظاتي سرشار از شادي رقم خواهد خورد.
نويسنده : عبدالحسين ترابيان| کارشناسارشد روانشناسي