سوء استفاده از تصاویر بانوان محجبه برای تبلیغات نامتعارف
باشگاه خبرنگاران/ ابزارهاي ارتباط جمعي مجازي همه روزه چالشها و فرصتهايي ايجاد ميکنند که مواجهه با اين چالشها و پديدهها دقت نظر، بهرهمندي از سواد رسانهاي و عکس العمل مناسب را ميطلبد.
يکي از جديدترين اين پديدهها ايجاد امواجي با صفحات جعلي و پر شمار در اينستاگرام براي مصادره به مطلوب برخي مفاهيم است. بعيد به نظر ميرسد که حتي يک نفر از کاربران اين ابزار ارتباطي در ايران حدود يک سال پيش از شهادت سردار قاسم سليماني با صفحاتي که به نام بانوان محجبه فضاي اين اپليکشين را به شدت تحت تأثير قرار داده بودند مواجه نشده باشند.
صفحاتي خصوصي با تصوير يک خانم آراسته به چادر و غالباً خوش سيما به عنوان پروفايل که پرتعداد و بيوقفه ذيل مطالب مختلف و پر بازديد اينستاگرامي عبارت "براي ازدواج موقت پيام بديد" را به عنوان نظر ثبت ميکردند.
در بخش بي و اين افراد هم يک شماره با عنوان "کد من" ثبت شده بود و جملات ديگري که قصد معرفي صاحب صفحه به کاربران را بر عهده داشت به شکل زنندهاي مخاطب جوان را براي ازدواج موقت به ثبت نام در سايتي که آدرس آن ذکر نشده بود تشويق ميکرد.
رشد قارچگونه اين صفحات و گسترش اين دست نظرات شنيع معمولاً با ايجاد تصور دعوت يک خانم چادري به ازدواج موقت خشم و توهين شمار قابل توجهي از کاربران به احکام ديني، بانوان محجبه و پوشش چادر را به همراه داشت.
در حالي که قدري تأمل مشخص ميکرد عکس پروفايلهاي اين صفحات بدون اينکه روح صاحبانشان از ماجرا مطلع باشد از صفحات بانوان محجبه عراقي، به خصوص چهرههاي شناخته شده فرهنگي اين کشور مثل خبرنگاران، به سرقت ميرود تا با بهرهگيري از عدم شناخت مخاطب ايراني نسبت به هويت حقيقي آنها به جاي دختران ايراني جا زده شوند. به طوري که عکس يک خانم محجبه با تعداد بيشمار و مختلفي اسم، در پروفايل صفحات متعددي با اين خط و مشي قرار ميگرفت.
با شهادت سردار قاسم سليماني، اما به ناگاه حضور اين صفحات کم رنگ و کم رنگتر شد. تا جايي که امروز به سختي ميتوان رد حتي يکي از آنها را گرفت. اما در عوض صفحات جديدي جاي خاليشان را پر کردند که با پروفايل يک خانم چادر پوش بدون توليد محتوا، با يک متن مشترک تصاوير تکراري و خاصي از خانمهاي محجبه ايراني، غالباً خانواده شهدا، به اشتراک ميگذارند.
در نگاه اول ممکن است نفس وجود اين صفحات به جواناني که با تمسک به هر حربهاي به دنبال جلب نظر و پسند مخاطب هستند ربط داده شود، اما بررسي دقيقتر اين صفحات، اسامي انتخابي براي صاحبانشان، تعداد مشخص دنبال کنندههاي معمولاً حدود ۲۰ هزار نفر، تعداد پستهاي به اشتراک گذاشته شده، عکسهاي کاملاً مشابه و متنهاي يکسان در ذيل هر کدام، تجاوز نکردن عمر اين صفحات از هفت ماه، عبارات نوشته شده در بخش بي و و اصرار بر استفاده از لفظ مقدس حسين، دين، شهيد و چادر توسط تمامي اين صفحات باعث خطور ايده کنترل مشترک اين صفحات به ذهن ميشود.
به خصوص که تصاوير پروفايل اين صفحات هم جعلي و مربوط به صفحات بانوان محجبه و اين بار نيز غالباً خوش چهرهاي است که از صفحات عمومي برداشته شدهاند و اگرچه اداره کنندگان هرکدام از اين صفحات حرفه و پيشهاي، چون عکاس، خبرنگار و فعال اجتماعي را به خود نسبت دادهاند، اما هيچ اثر و سند از خود، فعاليتها و هويتشان ديده نميشود.
به جاي تمام اين موارد عباراتي از قبيل تبليغات، تبليغات ارزان، تبليغات دايرکت زينت بخش بي وي تمام اين صفحات است و يک بررسي اجمالي ثابت ميکند حتي معدود صفحاتي از اين دست که از ذکر اين عبارت پرهيز داشتهاند هم به کار تبليغات مشغول هستند.
همين مسأله ممکن است پيش از هر چيز اين احتمال را مطرح کند که اداره کنندگان اين صفحات با انتشار بياجازه تصاوير دختران يا همسران شهداي شناخته شده در نزد مردم يا شخصيتهاي محجبه فرهنگي اجتماعي محبوب، در صدد جلب توجه براي گرفتن نظر و پسند مخاطب و در نهايت کسب درآمد و انجام تبليغات هستند، اما حجم گسترده فعاليت اين صفحات درست با افول صفحاتي که تلاش در ايجاد ارتباط ميان ازدواج موقت و بانوان محجبه داشت، اشتراکات فراوان رباتوار آنها و افراط در استفاده از عناصر مقدس و شعائر ديني اين مسأله را پيچيدهتر و قابل تأملتر ميکند.
در هر صورت اين پديده در بهترين حالت يک سو استفاده رندانه از اعتقادات ديني مردم و علاقه به خانواده شهداست و يا به شکلي جديتر شبيه طرح نسبت دادن ازدواج موقت به بانوان محجبه به خصوص چادريها اهداف جديتر را دنبال ميکند که لوث کردن اعتقادات و ايجاد بدبيني در مردم نسبت به متدينين ميتواند در رأس تمام آنها قرار داشته باشد و از اين حيث اين پديده نياز به رصد و پيگيريهاي جديتر مسئولان مربوطه براي شناسايي و مقابله با صحنهگردانان اصلي اين ماجرا را دارد.