آدم ها با پسرفت چطور از خود محافظت می کنند؟
حامي هنر زندگي/ مکانيسم دفاعي پسرفت چيست و چه کارکردي دارد؟ پسرفت يا واپس روي که در اصطلاح تخصصي regression نام دارد، به معناي بازگشت به مراحل ابتداييتر رشد، براي فرار از احساس تنش و اضطراب موجود در وضعيت فعلي است. در اين شرايط فرد اغلب رفتارهايي از خود نشان ميدهد که نسبت به سن خود و همسالانش ناپخته محسوب ميشود. در ادامه اين مقاله در مورد مکانيسم دفاعي پسرفت توضيحات جامعتري را ارائه کردهايم. پس تا انتهاي مطلب همراه ما باشيد.
مکانيسم دفاعي پسرفت ؛ آشنايي با مکانيسم هاي دفاعي
مکانيسمهاي دفاعي مفاهيمي هستند که اولين بار در نظريه روان کاوي فرويد مطرح شدند. فرويد بر اين باور بود که ذهن ناخودآگاه از طريق راهبردهاي مختلف از انسان در برابر تنشها و اضطرابهاي گوناگون محافظت ميکند.
مکانيسمهاي دفاعي در حقيقت انواع مختلفي از اين راهبردها هستند که اجازه نميدهند اميال، خواستهها و احساسات آزار دهنده به حوزه خودآگاهي راه پيدا کنند. ساز و کارهاي دفاعي انواع مختلف و گوناگوني دارند که از جمله آنها ميتوان به مکانيسم پسرفت يا regression اشاره کرد.
مکانيسم دفاعي پسرفت چيست؟
مکانيسم دفاعي پسرفت يا واپس روي که در اصطلاح تخصصي با نام regression از آن ياد مي شود به معناي بازگشت به مراحل ابتداييتر رشد است. اين بازگشت در حقيقت نوعي فرار ناخودآگاه محسوب ميشود که فرد را از مواجهه با موقعيت تنش زا و اضطراب آور فعلي دور نگه ميدارد و باعث ميشود که او به دوران بدون استرس گذشته پناه ببرد. مکانيسم پسرفت هم در کودکان و هم در بزرگسالان ديده ميشود و در نتيجه به بازه سني خاصي محدود نخواهد بود.
مثال هايي از مکانيسم دفاعي پسرفت
همه افراد تا به حال با نمونههايي از مکانيسم دفاعي پسرفت در رفتار خود يا ديگران مواجه شدهاند. براي مثال اگر دقت کنيد اکثر کودکان زماني که خواهر يا برادر کوچکتر آنها به دنيا ميآيد، مقداري تنش و اضطراب را تجربه ميکنند. آنها در حقيقت نگران از دست دادن توجه و محبت والدين خود هستند، با اين حال اين نگراني خود را به طور ناخودآگاه با انجام دادن رفتارهاي نامناسب ابراز ميکنند. در واقع بچهها در اين شرايط اغلب براي مدتي به مراحل ابتداييتر رشد خود باز ميگردند. مثلا ممکن است آموزشهاي مرتبط با دستشويي را ناديده بگيرند، از شما درخواست دادن شيشه شير کنند يا بخواهند همانند نوزاد دائما آنها را در آغوش بگيريد.
همه اين رفتارها نشان ميدهد که فرزند شما به طور موقتي به کمک مکانيسم دفاعي پسرفت ميخواهد خود را آرام نگه دارد. در اين موقعيت اطمينان بخشي به کودک در مورد حفظ محبت و خودداري از بدرفتاري به او کمک ميکند تا از اين مکانيسم دفاعي دست بردارد و بتواند به شيوهاي سالمتر و پختهتر با چالش جديدي که در زندگياش ايجاد شده مواجه گردد. با شرکت در جلسات روان درماني ميتوانيد براي تغيير هرکدام از اين رفتارها قدم برداريد.
ارتباط مکانيسم دفاعي پسرفت و تثبيت
مکانيسم دفاعي پسرفت و تثبيت ارتباط زيادي با يکديگر دارند. به طوري که پسرفت در بسياري از موارد مقدمه تثبيت محسوب ميشود. به عبارت ديگر اگر فرد پس از بازگشت به مراحل ابتداييتر رشد نتواند تعارضات دروني خود را حل کند و با تنشهاي موجود کنار نيايد، دچار واکنش دفاعي تثبيت ميشود. يعني انرژي رواني او در يک مرحله خاص از متمرکز شده و فرد نميتواند بلوغ و پختگي بيشتر را تجربه نمايد.
سخن آخر
همانند همه مکانيسمهاي دفاعي استفاده از ساز و کار پسرفت در حالت عادي ميتواند به فرد در کنار آمدن با موقعيتهاي تنش زا کمک کند. با اين حال استفاده افراطي از آن براي سلامت روان ضرر دارد و ميتواند زمينه ساز بروز انواع مشکلات روان رنجوري و اختلالات روان شناختي شود. در اين شرايط براي بهبود اوضاع لازم است به يک روانشناس متخصص در حيطه روانکاوي يا روان تحليل گري مراجعه کنيد. درمانگر در طول جلسات درماني به شما کمک ميکند تا در مورد رفتارهاي ناخودآگاهتان بينش بيشتري کسب کنيد و به اين ترتيب بتوانيد از راههاي سالمتر با تعارضات و اضطرابهاي موجود در زندگي کنار بياييد.
سوالات متداول
- آيا مکانيسم دفاعي پسرفت و واپس روي يکي هستند؟
بله، هردوي اينها ترجمه اصطلاح تخصصي regression بوده و به معناي بازگشت به مراحل ابتداييتر رشد هستند.
- آيا تمايل به خوابيدن در موقعيت هاي استرس زا واکنش دفاعي پسرفت محسوب ميشود؟
بله، طبق نظر متخصصان انجام رفتارهايي نظير پناه بردن به رخت خواب، غذا خوردن يا خوابيدن در موقعيتهاي پر تنش نشانههايي از به کار بردن ناخودآگاه مکانيسم دفاعي واپس روي هستند.