رمزگشایی از خوابآلودگی بهاری
خراسان/ براي اينکه از بيحالي و خمودگي در اولين فصل سال نجات پيدا کنيم، چه کارهايي بايد انجام دهيم؟
حتما شما هم در اين روزهاي بهاري نسبت به بقيه روزهاي سال حس خواب آلودگي بيشتري داريد. شايد علتش مطبوع بودن و پاکيزگي هوا و دماي متعادل بهاري باشد که لذت استراحت و آرامشدادن به بدن را دوچندان ميکند اما مشکل خوابآلودگي بهاري براي برخي افراد جديتر است به نوعي که اين افراد با تغيير فصل و آمدن بهار، انرژي بدنشان را از دست مي دهند و با تغييرات خلقي مواجه ميشوند و تغيير فصلي را با کسالت، خوابآلودگي شديد و حتي افسردگي فصلي تجربه ميکنند. امروز ميخواهيم علت اين خواب آلودگي را به شما بگوييم و راهکارهاي غلبه بر اين حس و حال خمودگي در بهار را به شما آموزش دهيم.
علت پرخوابى در بهار چيست؟
يکي از مهمترين دلايل خواب آلودگي در بهار تغيير آب و هوا، افزايش رطوبت و گرده افشاني گياهان است که باعث ميشود بيشتر افراد احساس خوابآلودگي، رخوت و سستي کنند. پس اگر شما هم در اين فصل حس خواب آلودگي ميکنيد نگران نباشيد اين اتفاق کاملا طبيعي است. البته تغيير ريتم خواب و بيداري در اين فصل ميتواند به دليل تغييرات هورموني ناشي از طولاني شدن روز هم باشد.
تغيير فصل مىتواند با تغييرات خلقى همراه باشد؟
در فصل بهار ساعت زيستي بدن افراد که با ساعتهاي طولاني شب تنظيم شده، نميتواند با طولانيشدن روز هماهنگ شود و انرژي آن به سرعت تحليل ميرود؛ بنابراين اين عده به اختلال خواب از نوع پرخوابي مبتلا ميشوند. افزايش طول روز در بهار باعث خوابآلودگي و کاهش تمرکز بسياري از افراد خواهد شد. خيليها از خواب کافي محروم ميشوند و احساس خستگي و کسالت ميکنند. خوابآلودگي ميتواند به علت تنظيم نبودن ساعت زيستي بدن هم باشد. کمبود جريان خون و انرژي کافي در مغز و اندامها باعث خوابآلودگي در بهار ميشود. معمولا در فصل زمستان جريان خون در سطح بدن کمتر است؛ بنابراين بيشتر جريان خون در مغز و اندامهاست و مواد مغذي و اکسيژن را به جاهايي ميبرد که مورد نياز است. در بهار مويرگها گشاد ميشود، جريان خون در سطح بدن بيشتر است و خون کمتري به اندامها و مغز ميرسد. علاوه بر اين در بهار سوختوساز بدن بيشتر مي شود و مصرف اکسيژن بالا ميرود که باعث کاهش ذخيره اکسيژن مغز ميشود.
چه تغييرات خلقى در بهار قابل انتظار خواهد بود؟
همانطور که گفته شد در صورتي که بدن فرد نتواند با تغييرات فصلي همراه شود، انرژياش بهسرعت تحليل ميرود و حتي با وجود خواب و استراحت طولاني کسل ميماند. با اين حال علايم خستگي بهار ميتواند در افراد مختلف به شکلهاي گوناگون ظاهر شود. رايجترين علايم آن شامل سرگيجه و سردرد، افسردگيهاي کوتاه مدت، کاهش اشتها، ضعيفشدن حافظه، بيقراري و اضطراب، کاهش تفکر و کاهش انرژي است.
چه کساني بيشتر درگير تغييرات خلقي ميشوند؟
اين تغييرات، سالمندان، افرادي را که مشکل قلبيعروقي مغزي دارند، افراد دچار خستگي مزمن، افرادي که کار فکري زياد و تحرک بدني کم دارند بيشتر از ديگران تحت تاثير قرار ميدهد. هر چند در بيشتر موارد با گذشت فصل اين عارضه از بين ميرود اما در برخي موارد ميتواند جزو دسته اختلالات خلقي از نوع افسردگي فصلي باشد که نياز به درمان ويژه دارد.
راهکارهاى مقابله با پرخوابى در فصل بهار چيست؟
براي اين که از کسالت و خواب آلودگي بهاري نجات پيدا کنيد، بهتر است توصيههايي را که در ادامه مطرح ميشود در زندگي به کار ببنديد.
1- داشتن خواب کافي و منظم شبانه و نه بيش از حد چراکه هر قدر فرد بيشتر بخوابد، بيشتر احساس کسالت و خواب آلودگي ميکند.
2- گرفتن دوش آب گرم قبل از خواب براي شل شدن عضلات و خواب عميق و راحت و دوش آب ولرم پس از خواب براي رفع خواب آلودگي و کسالت
3- شستن دست و صورت بعد از بيدار شدن از خواب با آب سرد
4- استراحت ۱۵ تا۳۰ دقيقهاي ميان روز
5- تحرک بدني کافي و پيادهروي
6- مصرف حداقل چربي، لبنيات و شيرينيجات
7- مصرف بيشتر ميوه، آبميوه و سبزيجات تازه و غذاهاي داراي آهن
8- پرورش گل و گياه در يک باغچه کوچک و همزيستي با گياهان
9- ماساژ و حمام آفتاب هم ميتواند به تنظيم مجدد ريتم شبانهروزي بدن کمک کند
آيا پرخوابي بهاري بايد درمان شود؟
احتمالا بعد از خواندن توضيحات مطرح شده، اين سوال برايتان پيش آمده که آيا پرخوابى بهارى و تغييرات خلقى در اين فصل به درمان خاصى نياز دارد؟ غالبا خوابآلودگي در بهار طبيعي است و معمولا خود به خود از بين ميرود و با راهکارهايي که نوشتيم ميتوان از تغييرات خلقي تا حد زيادي جلوگيري کرد. با اين حال، در صورت شديد بودن يا ادامه يافتن علايم و افت کيفيت زندگي، حتما بايد فرد براي بررسي اختلال افسردگي به روان پزشک مراجعه کند.
نويسنده: الهه رعيتنواز| روان پزشک