پسرم فیلمهای خونآشامی میبیند، چه کنم؟
خراسان/ مادري هستم که سواد آن چناني ندارم. نگران پسر 20 سالهام هستم. پسر خوبي است و اهل کار اما هر شب تا ديروقت، فيلم خارجي ميبيند. يک بار از او پرسيدم اينها چيست که تو را از خواب و زندگي انداخته؟ گفت که فيلم خونآشامي است، تو هم بيا ببين! ولي من 56 ساله هستم و حوصله اين چيزها را ندارم. نگران پسرم باشم يا نه؟
دسترسي آسان و متنوع به انواع منابع با فرمتهاي مختلف اعم از فيلم، بازي، وبسايت و همينطور برقراري ارتباط صوتي و تصويري آسان بين افراد، ميتواند مانند شمشير دو لبهاي براي فرزندان و عزيزانمان عمل کند. نحوه استفاده يا سوء استفاده از اين منابع يکي از دغدغههاي جدي والدين و خانوادههاست به خصوص پس از شيوع پاندمي کرونا اين موضوع رايجتر هم شده است. بيشک ديدن فيلمهايي با محتواي غيرمعمول يا انجام بازيهاي خشن رايانهاي بر روحيه فرزند شما تاثير خواهد داشت. موضوع وقتي نگرانکننده ميشود که فرزند شما رفتار اعتيادگونه به اين کار پيدا کند، با اين علايم که وقت زيادي را صرف ديدن آن ها کند، گفتهها و رفتارهاي غير معمول پيدا کند و امور روزمره و معمول خود را به تعويق بيندازد يا تعطيل کند مثلا کمتر سرکار برود يا کلا نرود. افت تحصيلي، عصبي و زود رنج شدن، ميل به تنهايي و انزوا و ... از ديگر علايم نگران کننده اين ماجراست.
3 دليل احتمالي فرزندتان براي ديدن چنين فيلمهايي
يادآوري مي شود معمولا نوجوانان در ديدن و بازي کردن انواع محتواها ممکن است هر از گاهي تغييراتي بدهند مثلا امروز به انواع فيلمها يا بازيهاي ژانر وحشت و قتل عام علاقه دارند و چند ماه بعد محتواي ديگري را انتخاب مي کنند. اما چه کاري از دست والدين بر ميآيد؟ دانستن اين که چرا فرزندان ما به سمت چنين پديدههايي کشانده ميشوند، خود مسير درمان و مديريت ماجرا را به ما نشان خواهد داد.
1- بنبست لذت: اگر دقت کنيد اين موضوع معمولا در خانوادههايي بسيار شايعتر و جديتر است که روابط قوم و خويشي و بين اعضا به شدت مختل و گاه حذف شده است. لذت ديدن و ملاقات و بازي با همسن و سالان و فاميل و همسايه جاي خود را به لذت بردن از دنياي مجازي داده است.
2- فرار از واقعيت با پناه بردن به فضايمجازي: شيوههاي کاهش ناکامي و درد در دنياي جديد تغيير کرده است که يکي از آنها لذت حضور در دنيايمجازي است، براي مثال يکي از علايم بارز افسردگي يا اضطراب بالا ميل افراطي فرد به دنياي مجازي با انواع محتواست؛ حال بازي باشد يا فيلم و سريال.
3- همرنگي با جمع: فرزند شما از بسياري جوانان ديگر مبتلا به اين اعتياد تقليد مي کند، گاه صرف اين که موضوعي شايع است و همه به آن مشغول .
اما شما بايد چه کنيد؟
بر اساس دلايل طرح شده، هرچه فرصتها و امکانات بيشتري در اختيار نوجوان يا جوان ما قرار گيرد تا لذت هاي دنياي واقعي را بچشد، بيشک احتمال رجوع به دنياي مجازي کاهش مييابد؛ از تغيير سبک ارتباطي نظام خانواده بگيريد تا تغيير در نوع تفريحات سالم و طبيعت محور. فرزندان ما نياز به بودن با ما دارند ولي وقتي به دلايل بي شمار اين فرصت کم وگاه حذف ميشود، انتظار نداشته باشيد به دنياي مجازي پناه نبرند که متاسفانه گاه اين مجاز را با انواع روانگردان هم خلق مي کنند. همچنين داشتن زندگي با برنامه و درخواست مسئوليت از نوجوان حتي اگر قدري با چالش روبهرو شود، توصيه ميشود، نه رها کردن وي با اين توجيه که درست بشو نيست.
نويسنده : رضا زيبايي | روانشناس عمومي و استاد دانشگاه