هدایت تحصیلی یا تحمیلی؛ نقش والدین در انتخاب رشته فرزندانشان چیست؟

افراد متعددي هستند که بنابردلايلي از جمله بازار شغلي، درآمدزايي، فشار خانواده‌ها و ... نتوانسته اند، رشته مورد علاقه خود را انتخاب کنند؛ خانواده‌هاي زيادي هستند که بدون توجه به علاقه و استعداد فرزندانشان، او را مجبور به ادامه تحصيلي در رشته ديگري مي‌کنند.

«چون پدرت دکتر است تو هم بايد دکتر شوي، چون پسرعمه ات در مهندسي کامپيوتر موفق بوده است تو هم بايد مهندسي کامپيوتر بخواني و ...،» جمله‌هاي مشابه به اين را خانواده‌هاي زيادي به فرزندانشان گفته اند، خانواده‌هايي که حتي خودشان براي فرزندانشان انتخاب مي‌کنند که در علوم انساني، رياضي و يا هنر ادامه تحصيل بدهند.

اما آيا اين تصميم گيري براي آينده يک فرد که مي‌تواند مهم‌ترين دوران زندگي اش باشد، درست است؟ اين تصميم گيري مي‌تواند آينده يک فرد را به راحتي مختل کند. متاسفانه اين روز‌ها با توجه به شرايط اقتصادي، خانواده ها اصرار بر انتخاب رشته‌هايي دارند که درآمد بالا و بازار شغلي خوبي دارند، برخي خانواده‌ هم به شغل‌هاي دولتي تمايل بيشتري دارند، اين موضوع مي‌تواند سبب سردرگمي دانش آموزان براي انتخاب رشته تحصيلي باشد.

اين موضوع سبب مي‌شود که ظرفيتي براي رشته‌هاي پزشکي و رشته‌هاي مهندسي که طرفداران بيشتري دارند، باقي نماند و دانش آموزان سال‌ها براي ورود به دانشگاه پشت در‌هاي دانشگاه بمانند، درحاليکه شايد اگر رشته مورد علاقه خودشان را انتخاب مي‌کردند شرايط براي آن‌ها بهتر بود.

والدين فقط در انتخاب رشته به فرزندشان کمک کنند

پوريا پژوهانفر، کارشناس و مشاور تحصيلي در گفت‌وگويي اظهار کرد: يکي از دلايلي که خانواده‌ها در انتخاب رشته فرزندان دخالت مي‌کنند، مي‌خواهند زندگي نزيسته خود را به فرزندشان تحميل کند.

او ادامه داد: والدين بايد اجازه دهند که فرزندشان با خيال راحت و قلبي آسوده، رشته مورد نظرش را انتخاب کند، والدين مي‌توانند در انتخاب رشته به فرزندشان کمک کند.

پژوهانفر تصريح کرد: دانش آموزاني هستند که در بهترين دانشگاه و بهترين رشته درس مي‌خوانند اما چون به انتخاب خودشان نبوده است، دچار افسردگي شده اند، با وجود اينکه شايد اگر خودش انتخاب مي‌کرد، آينده درخشاني داشت.

اين مشاور تحصيلي افزود: دانش آموزي که رشته خوبي را قبول مي‌شود، شغل مناسبي هم پيدا مي‌کند اما اگر به همان رشته علاقه نداشته باشد با بي ميلي به شغل خود ادامه مي‌دهد.

دانشگاه تنها راه موفقيت در زندگي نيست

همچنين رضا مهدي، معاون دانشجويي و فرهنگي دانشگاه فني و حرفه‌اي کشور درباره واکنش داوطلبان و خانواده‌ها به رتبه کنکور بعد از اعلام نتايج اوليه کنکور اظهار کرد: تمامي داوطلبان و خانواده‌ها بايد بدانند که کنکور و دانشگاه تنها راه موفقيت در زندگي نيست.

او افزود: همه رشته‌ها و دانشگاه‌ها مي‌توانند عامل موفقيت دانشجويان در سراسر کشور باشند به شرط اينکه داوطلبان آن را با علاقه دنبال کنند.

مهدي تصريح کرد: فشار خانواده به خصوص پدر و مادر بايد از روي دانش آموز کنکوري برداشته شود، يعني خانواده‌ها نبايد انتظار داشته باشند که فرزندانشان در راهي قدم بگذراند که خود تا بحال آن را تجربه نکرده اند. لازم است تا خانواده‌ها انتظار منطقي از قبولي فرزندانشان در دانشگاه داشته باشند.

معاون دانشجويي و فرهنگي دانشگاه فني و حرفه‌اي کشور ادامه داد: برخي از خانواده‌ها در رشته‌هاي سطح يک مانند پزشکي، وکالت، مهندسي و ... تحصيل نکرده اند، اما انتظار دارند که فرزندانشان اين موفقيت را به تنهايي طي کنند، در صورتي که چنين چيزي محال است.

مهدي گفت: خانواده‌ها نبايد اين نکته را فراموش کنند که هوش فرزندشان شبيه آنهاست؛ بنابراين از خانواده‌ها تقاضا داريم که فشار بيش از حد را از روي دانش آموز کم کنند؛ چرا که استعداد و توان داوطلبان به محل زندگي، محل بزرگ شدن، ارتباطات مختلف خانوادگي و ... بستگي دارد، به همين علت نبايد فشار زيادي به آن‌ها وارد شود.

معاون دانشجويي و فرهنگي دانشگاه فني و حرفه‌اي کشور اضافه کرد: اگر خانواده‌ها اين نکات را رعايت کنند، بخش اعظمي از استرس و فشار زندگي از روي دانش آموزان برداشته مي‌شود و آنها مي‌توانند به راحتي با توان بالا و کسب رتبه خوب، بهترين نتيجه را بگيرند. تحقيقات نشان داده که بسياري از موفقيت‌هاي داوطلبان در آينده، به تلاش‌هاي آنها بستگي دارد.

مهدي تاکيد کرد: دانش آموزان کنکوري بايد بعد از اعلام نتايج اوليه کنکور يعني در زمان انتخاب رشته، رشته‌هايي را انتخاب کنند که قادرند آن را ادامه دهند.

معاون دانشجويي و فرهنگي دانشگاه فني و حرفه‌اي کشور بيان کرد: تلاش، کليدي‌ترين معيار براي موفقيت افراد در همه مسير‌هاي زندگي است که داوطلبان بايد به آن توجه داشته باشند. 

او گفت: هر فردي موجود مستقلي است که بايد از توانايي‌ها و مهارت‌هاي خود در جهت بهتر شدن زندگي اش استفاده کند، به همين علت مقايسه کردن داوطلبان کنکوري با يکديگر اصلا کار درستي نيست و خانواده‌ها بايد به استرس و اضطراب‌هاي پس از کنکور پايان دهند.