روزياتو/ در سالهاي اخير زياد در مورد خطرات ناشي از تبخال تناسلي يا زگيل تناسلي شنيدهايم يا خبرهايي در مورد سرطانزا بودن آنها خواندهايم. اما آيا ميدانيد زگيل تناسلي چيست و چه تبعاتي براي فرد بدنبال دارد؟
زگيل تناسلي (اچ پي وي) چيست؟
زگيل تناسلي يکي از شايعترين بيماريهاي آميزشي در جهان است که به واسطه اِچپيوي (ويروس پاپيلوم انساني) بوجود ميآيد.
راه انتقال اين ويروس پوست و مخاط (پوشش مرطوب اعضاي داخلي بدن) است. مهمترين راه انتقال، تماس جنسي است، به ويژه از راه واژن و مقعد. اما گفته ميشود که انتقال ويروس از راه دهان هم امکانپذير است.
در موارد کمي تماس با پوست اطراف ناحيه تناسلي (بدون دخول) يا تماس اعضاي تناسلي (بدون دخول) ميتواند باعث انتقال بيماري شود.
در نادرترين موارد هم ممکن است اچ پي وي از مادر به جنين منتقل شود.
ويروس اچپيوي با سرطان دهانه رحم مرتبط است. تقريبا در تمام مبتلايان به سرطان دهانه رحم اين ويروس پيدا ميشود. اين ويروس در ابتلا به سرطان مقعد، دهان و گلو و سرطان پروستات هم نقش دارد.
نشانههاي زگيل تناسلي
اکثر افراد مبتلا به اچ پي وي علائمي ندارند. اما اگر نشانهاي هم داشته باشند، اين علائم خفيف هستند همانند درد، خارش و خونريزي و ممکن است فرد از آلوده بودن خود اطلاع نداشته باشد.
علائم ويروس اچ پي وي احتمالا ۲ تا ۳ ماه بعد از ابتلا به عفونت ظاهر ميشود. البته ممکن است اين علائم از ۳ هفته تا چند سال پس از عفونت ديده شوند.
زگيلهاي تناسلي قابل مشاهده تنها در حالتي که عفونت فعال است، ظاهر ميشوند. اما بايد بدانيد هنگامي که زگيل قابل مشاهده نباشد نيز امکان انتقال ويروس وجود دارد.
به صورت کلي، زگيل تناسلي ضايعات گوشتي در اندازههاي متفاوت هستند که ممکن است به صورت منفرد يا تجمعي (به شکل گلکلمي) در ناحيه تناسلي، مقعد يا دهانه رحم پديدار شوند.
انواع مختلف اچ پي وي (ويروس زگيل تناسلي)
زگيل تناسلي ممکن است خودبخود خوب شود يا بدون تغيير باقي بماند. اما احتمال اينکه گسترش پيدا کند و عفوني شود نيز زياد است.
همان طور که گفتيم اچ پي وي دهها نوع مختلف دارد که از ميان آنها بايد به گونههاي ۱۶ و ۱۸ اشاره کرد که بيشترين نقش را در ايجاد سرطان دهانه رحم دارند.
ويروس اچ پي وي به چند نوع پايهدار، خوشهاي يا به صورت نقاط کوچک و برآمده روي واژن تقسيم ميشود و برحسب نوعي که دارد درمان خاص خود را دارد.
شيوع زگيل تناسلي در ايران
زگيل تناسلي ضايعات گوشتي در اندازههاي متفاوت هستند که ممکن است به صورت منفرد يا تجمعي (به شکل گلکلمي) در ناحيه تناسلي، مقعد يا دهانه رحم پديدار شوند.
ويروس اچپيوي به قدري شايع است که ميتوان گفت تقريبا هر مرد يا زني در طول عمر خود با اين ويروس در تماس قرار ميگيرد. دليلش هم اين است که اين ويروس بيش از صد نوع مختلف دارد که فقط ۴۰ نوع آن در ناحيه تناسلي ايجاد بيماري ميکند.
البته بايد بدانيد که زگيل تناسلي با تبخال دستگاه تناسلي فرق دارد. تبخال تناسلي را ويروس همخانواده تبخال صورت ايجاد ميکند. اين در حاليست که ويروس زگيل دستگاه تناسلي، HPV است.
دکتر مينو محرز، رئيس مرکز تحقيقات ايدز در اوايل تابستان امسال (۹۷) در مورد آمار شيوع زگيل تناسلي در ايران گفت اچپيوي (ويروس زگيل تناسلي) در ايران فوقالعاده شيوع پيدا کرده است.
اين در حاليست که ويروس پاپيلوماي انسان (HPV) يکي از علل اصلي سرطانهاي دهانه رحم است و بيش از نود درصد موارد سرطان دهانه رحم به اين ويروس مربوط است.
اچپيوي در آقايان هم ممکن است موجب سرطان شود.
ويروس پاپيلوماي انسان (HPV) يکي از علل اصلي سرطانهاي دهانه رحم است و بيش از نود درصد موارد سرطان دهانه رحم به اين ويروس مربوط است.
آيا زگيل تناسلي درمان قطعي دارد؟
ويروس اچپيوي به هيچ عنوان درمان قاطع ندارد، فقط زگيلهاي تناسلي ناشي از ابتلا به اين ويروس را با ليزر يا محلولهاي مخصوص ميسوزانند. در بسياري از مواقع هم اين زگيل ها خودبخود از بين ميرود. اما مسئله اين است که در نهايت ويروس در بدن ميماند و از بين نميرود، گاهي عود ميکند و منتقل هم ميشود.
خبر خوب در مورد اِچپيوي اين است که بسياري انواع آن بيخطر هستند و تقريبا ۹۰ درصدشان بدون ايجاد هيچ آسيبي خودبخود در طي دو سال از بين ميروند.
اما خبر بد اين است که بسياري موارد اچپيوي بدون علامت هستند و فرد از آلودگي خود بيخبر ميماند. تنها بعضي انواع اچپيوي ايجاد زگيل تناسلي ميکنند.
واکسن اچپيوي چيست و آيا در ايران وجود دارد؟
واکسن ضد ويروس اچ پي وي (گارداسيل)
بايد بدانيد واکسني به نام «گارداسيل» در ايران وجود دارد که ضد ويروس اچ پي وي است که البته قيمت گراني دارد. به طوري که در خردادماه امسال و پيش از افزايش قيمت ارز يک ميليون تومان قيمت داشت.
توصيه ميشود هم خانمها و هم آقايان از واکسن چهارگانه اچپيوي (گارداسيل) استفاده کنند (سه نوبت). اين واکسن از زگيل تناسلي، سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد، سرطان آلت تناسلي زنان و مردان که به ويروس ربط دارند پيشگيري ميکند.
توصيه ميشود تمام مردان و زناني که از نظر جنسي فعال هستند اين واکسن را تزريق کنند.
دکتر مينو محرز، رئيس مرکز تحقيقات ايدز در باره واکسن اچپيوي گفت:
«اين واکسن کاملا موثر است و براي مردان تا ۲۶ سال و براي زنان ۳۵ تا۴۰ سال حتما بايد تزريق شود. اين واکسن به هيچ عنوان عوارض ندارد، فقط فرد بايد بعد از تزريق نيم ساعت در محلي که تزريق صورت گرفته است بنشينند و بعد آنجا را ترک کند.»
سازمان بهداشت جهاني در سال ٢٠٠٦ براي مبارزه با ويروس اچ پي وي فراخوان داد و پس از آن در دوازده سال گذشته واکسيناسيون ضد اچپيوي در هشتاد کشور دنيا به طور مستمر انجام ميشود.
گفته ميشود اگر جامعه جهاني براي مبارزه با اين ويروس سريعتر اقدام به واکسيناسيون نکند، تا سال ٢٠٣٠ مرگ به علت سرطان دهانه رحم پنجاه درصد افزايش خواهد يافت.
در ايران توصيه شده واکسن اچپيوي از دوازده سالگي براي دختران تزريق شود.
با اينکه واکسن اچپيوي در ايران در دسترس است اما جزء برنامه واکسيناسيون سراسري نيست اما دختران نوجوان ميتوانند از پزشک بخواهند که براي آنها اين واکسن را تجويز کند و به اين ترتيب احتمال ابتلا به سرطان گردن رحم به ميزان قابل توجهي کاهش پيدا کند.
آمار دقيقي از شيوع اين بيماري در کشورمان وجود ندارد. اما به گفته دکتر محرز «چندي پيش مطالعهاي در باره کارگران جنسي در يکي از مناطق تهران انجام شد که ۳۱ درصد زنان به اچپيوي مبتلا بودند.»
اچپيوي پسران را هم مي تواند مبتلا کند اما عوارض آن کمتر از دختران است.
از شيوع اين ويروس به خصوص در مورد آقايان در ايران آماري وجود ندارد. بيشتر تحقيقات انجام شده در باره رابطه ويروس با سرطان دهانه رحم بوده است. اما تحقيقات موجود رقمي بين ۵ تا ۱۳ درصد جمعيت زنان را به اين ويروس آلوده ميدانند که با متوسط شيوع جهاني (۹ تا ۱۳ درصد) مطابقت دارد. با اينحال برخي تحقيقات به اين نتيجه رسيدهاند که شيوع در ايران پايينتر از متوسط در خاورميانه و دنياست.
رابطه ويروس اچپيوي و تست پاپ اسمير
در خانمي که به اِچپيوي آلوده شده بهتر است هر شش ماه يکبار پاپ اسمير انجام داد.
در کساني که به اين ويروس آلوده شدهاند به ويژه خانمها آزمايش موسوم به پاپ اسمير بايد بسيار جدي گرفته شود. تست HPV را ميتوان همراه پاپ اسمير انجام داد.
سرطان دهانه رحم مهمترين خطري است که زنان آلوده به ويروس اِچپيوي را تهديد ميکند. پاپ اسمير که بدون درد و خونريزي است باعث ميشود سرطان دهانه رحم در مراحل اوليه شناسايي شود که در اين موارد به راحتي قابل درمان است.
در ايران معمولا پاپ اسمير را بعد از ازدواج از سن ۲۱ سالگي، سالي يک بار انجام ميدهند و اگر سه سال اين تست منفي بود بعد هر دو تا سه سال يکبار انجام ميدهند.
در راهنماي باليني سلامت وزارت بهداشت به تمام زنان توصيه شده از سن ۳۰ سال به بعد هر پنج سال يکبار تست پاپ اسمير بدهند و اگر ۱۵ سال متوالي نتيجه تست منفي بود ميتوان تا ۶۰ سالگي هر ۱۰ سال يکبار اين تست را انجام داد.
به گفتهي پژوهشگران دانشگاه کوئين مري لندن، دختران جواني که واکسن را تزريق کردهاند، فقط سه بار، سي، چهل، و ۵۵ سالگي نياز به پاپ اسمير دارند.
زنان به طور معمول بايد در طول عمر خود دوازده بار پاپ اسمير انجام دهند. اما زناني که واکسن اچ پي وي زدهاند بسيار کمتر احتمال دارد به سرطان گردن رحم مبتلا شوند و به همين دليل نياز به اين همه پاپ اسمير ندارند.
بر اساس جديدترين اخبار مربوط به اچ پي وي، گفته ميشود در بريتانيا قرار است در سال جاري ميلادي (۲۰۱۹) واکسن جديد اچ پي وي به بازار وارد شود که در ۹۰ درصد موارد از آلودگي به اين ويروس جلوگيري ميکند در حالي که در واکسن فعلي اين ميزان هفتاد درصد است.
در خانمي که به اِچپيوي آلوده شده بهتر است هر شش ماه يکبار پاپ اسمير انجام داد.
چگونه ميتوان از زگيل تناسلي پيشگيري کرد؟
براي پيشگيري از اين بيماري، شستشوي مناسب نواحي تناسلي پيش و بعد از رابطه جنسي با آب و صابون، استفاده از کاندوم از ابتداي رابطه جنسي و پرهيز از داشتن شرکاي جنسي متعدد بسيار مهم است.
بازار