باشگاه خبرنگاران/ روده بزرگ بخشي از لوله گوارش است که از چهار بخش تشکيل شده و مانند هرکدام از اندامها و اعضاي بدن داراي مشکلات و بيماريهاي مخصوص به خود است.
چه مشکلات و بيماريهايي ممکن است براي روده بزرگ يک فرد بوجود آيد؟
روده بزرگ چيست؟
روده بزرگ يا به اصطلاح (Large intestine) بخشي از لوله گوارش پستانداران محسوب ميشود که بين روده باريک و مخرج قرار دارد و توسط دريچه ايلئوسکال به روده کوچک متصل ميشود.
بخش هاي مختلف روده بزرگ
روده بزرگ شامل چهار بخش اصلي است:
کورروده يا سکوم
سکوم که به روده کوچک متصل است و ۶ اينچ (۱۵ سانتي متر) طول دارد، به نوعي بخش حفره مانندي از لوله است که مقادير اندکي از کيموس را تا قبل از رسيدن به کولون در خود ذخيره ميکند. اين بخش بلندترين قسمت روده بزرگ به شمار ميآيد.
پسروده يا کولون
دومين و بزرگترين بخش روده بزرگ کولون ناميده ميشود.
اين بخش بر اساس جهت و شکل به چهار ناحيه تقسيم ميشود:
پسروده صعودي
پسروده عرضي
پسروده نزولي
خمروده (کولون سيگموئيد) يا خاصره لگني
پس از اينکه کيموس سکوم را ترک ميکند، براي دفع به کولون بالا رونده وارد ميشود که در سمت راست شکم قرار دارد.
بخشي از کولون که در جلوي معده و درست زير ديافراگم قرار دارد، کولون عرضي ناميده ميشود.
در سمت چپ شکم، کولون نزولي ديده ميشود، در اين قسمت کولون به سمت وسط تنه خم شده و امتداد مييابد.
اين قسمت به کولون سيگموئيد معروف است و اين پيچش در آخر به کوچکترين بخشهاي روده بزرگ که رکتوم و کانال مقعد است، ختم ميشود.
راستروده يا رکتوم
رکتوم سومين قسمت از روده بزرگ در انسان است.
قبل از اين قسمت خم روده (کولون سيگموئيد) و بعد از اين قسمت مقعد قرار دارد.
نقطه شروع آن در سومين مهره استخوان خاجي (ساکرال) است.
طول اين مجرا ۱۲ سانتي متر است. بخش زيرين راستروده گشاد ميشود و آمپول راست رودهاي نام دارد.
ماهيچههاي اين قسمت از روده بزرگ هم مانند بقيه قسمتهاي روده هستند: الياف طولي در خارج و الياف حلقويي در داخل قرار دارند.
کانال مقعد
ممکن است مشکلاتي در کارکرد اين اندام ايجاد شود.
اين مشکلات عبارتند از:
يبوست
يبوست يک مشکل رايج در روده بزرگ است.
با وجود يبوست دفع مدفوع دشوار ميشود. اين مشکل معمولا ناشي از حرکت آهسته مواد زائد در دستگاه گوارش است. زماني که مواد زائد در روده آهسته حرکت کنند، جذب آب از آنها بيشتر ميشود و مدفوع کم کم سفت و خشک ميشود.
اين بيماري گاهي نيز ناشي از مشکلات عصبي است. مشکلات عصبي موجب ميشوند که رکتوم نياز به دفع مدفوع را احساس نکند.
علاوه بر اين، استرس نيز ميتواند باعث سرکوب دفع شود.
اگر رژيم غذايي فرد داراي فيبر کافي نباشد، حرکت مواد غذايي در روده کند ميشود.
براي اکثر افرادي که از يبوست رنج ميبرند، خوردن فيبر بيشتر و نوشيدن آب زياد ممکن است مشکل را حل کند.
اسهال
هنگامي که مواد در روده بزرگ به سرعت حرکت ميکنند، آب کمتري از آنها جذب ميشود و اسهال رخ ميدهد.
علل اسهال عبارتند از:
رعايت رژيم غذايي حاوي فيبر زياد
عفونت
استرس
ساير بيماريها که سبب ميشوند بدن به دنبال حرکت سريع مواد غذايي در روده و دفع آن از بدن باشد.
آپانديسيت
بيماري آپانديسيت يا التهاب زايده کرمي شکل شيوع فراوان دارد.
علل پيدايش آپانديسيت بسيار مختلف است. يبوست، انگلهاي روده، تورم روده بزرگ، عفونتهاي عمومي از قبيل گريپ، آنژين چرکي و ... ميتوانند ايجاد آپانديسيت نمايند.
نخستين علامت مهم آپانديسيت حاد، احساس درد در اطراف ناف است، اما هنگام لمس و فشار ناحيه راست و زير شکم، دردناک است.
هنگام حمله درد آپانديسيت، جدار سمت راست و زير شکم سخت ميشود.
بيمار حالت تهوع و استفراغ دارد.
تب مختصر است و آزمايش خون از نظر نوع گلبولهاي سفيد، عفونت حاد را نشان ميدهد. اگر آپانديس بيمار برداشته نشود، حمله حاد آپانديسيت گاه به گاه تکرار خواهد شد. علت عود بيماري اغلب يک سرماخوردگي است. حملات بعدي آپانديسيت هميشه سختتر و با عوارض بيشتري توام است، آپانديس متورم ممکن است در مدت کوتاهي چرک کند و قانقرايا شود.
بواسير
بواسير بصورت خارجي يا داخلي است.
اتساع سياهرگهاي اطراف مقعد به شکل يک يا چند دگمه برجسته آبي رنگ، بواسير خارجي نام دارد.
بواسير داخلي در صورتي که سياهرگهاي روده مستقيم متسع گردد، ايجاد ميشود. يبوست مزمن، نشستن دائم و چاقي و آبستني، مهمترين علل پيدايش بواسير هستند و درمان آن از طريق عمل جراحي، صورت ميگيرد.
سرطان روده مستقيم
مهمترين علامت سرطان روده مستقيم، تناوب اسهال و يبوست است. مدفوع گاه با خون همراه است. اگر بيماري زود تشخيص داده شود، با عمل جراحي قابل درمان است.
گاز روده
گاز توليدشده توسط تعامل بين باکتريهاي کومنسال و مواد غذايي هضم نميشود ميتواند شرمآور و بسيار دردناک باشد.
بوي بدي که از گاز روده متساعد ميشود حاصل ترکيب متان، دي اکسيد کربن و سولفيد هيدروژن است.
بعضي از غذاها در بعضي افراد ميتوانند گاز توليد کنند.
براي اين دسته از افراد توصيه ميشود که از خوردن غذاهاي زير اجتناب کنند:
لوبيا
سبوس
کلم
پياز
شير
بروکلي
بدن اين افراد نسبت به هضم اين مواد حساس است و در طي فرايند گوارشي به دليل هضم نشدن آن ها، گاز توليد ميشود.
بيماريهاي جدي
اکثر شرايط ذکر شده در بالا تنها ناراحتيهاي موقت و زودگذر هستند.
در کنار اين شرايط، بيماريهاي جديتري نيز وجود دارد که بايد به سرعت درمان شوند.
اين بيماريها عبارتند از:
ديورتيکولوز
در بيماري ديورتيکولوز ديواره روده بزگ ضعيف و سبب ايجاد بيرون زدگيهايي در غشاي داخلي اين اندام ميشود. افزايش مصرف فيبر ممکن است به درمان اين بيماري کمک کند. در صورت آلوده شدن اين برآمدگيها بايد جراحي انجام شده يا بيمار از آنتي بيوتيک استفاده کند.
کوليت اولسراتيو
کوليت اولسراتيو به معناي التهاب پوشش داخلي روده بزرگ است.
اين بيماري ميتواند باعث درد شکم، کاهش وزن و اسهال شود. مصرف دارو يا جراحي اغلب براي درمان اين اختلال کافي است.
سرطان کولورکتال
دومين سرطان شايع در ايالات متحده بعد از سرطان پوست، سرطان کولورکتال است. علائم عمومي آن عبارتند از:
تغيير در حرکات روده
وجود خون در مدفوع
در بعضي از موارد درد شکمي
کولونوسکوپي معمولي ميتواند اين نوع سرطان را در مراحل اوليه و جايي که جراحي ميتواند موجب بهبودي بيمار شود، تشخيص دهد.
بازار