آیا آندومتریوز سبب ناباروری می‌شود؟

ايرنا/ فلوشيپ لاپاراسکوپي پيشرفته و عضو تيم تخصصي مرکز درمان ناباروري ابن‌سينا دربارۀ ارتباط اندومتريوز و ناباروري گفت: يکي از باورهاي غلط دربارۀ اين بيماري اين است که ابتلا به اندومتريوز مساوي است با ناباروري. در حالي که آمارها نشان مي‌دهند که حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد از زنان نابارور مبتلا به اندومتريوز هستند و خطر بروز ناباروري در زنان مبتلا به اندومتريوز حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد است. بنابراين، دست‌کم حدود نيمي از مبتلايان به اندومتريوز مشکل ناباروري ندارند. اندومتريوز يک بيماري زنانه است که طبق آمارهاي جهاني ميزان شيوع آن در سنين باروري حدود ۶ تا ۱۰ درصد است و با توجه به مطالعات مختلف، تخمين زده مي‌شود که در جمعيت زنان ايراني‌ که در سنين باروري قرار دارند، حدود ۲ ميليون نفر به اين بيماري مبتلا باشند. دکتر عاطفه گرگين افزود: البته، نبايد اين موضوع را ناديده گرفت که اگر شدت بيماري بالا يعني درجات ۳ و ۴ باشد، مي‌تواند از راه‌هاي مختلف مانند ايجاد چسبندگي در لوله‌ها، کاهش کيفيت تخمک‌ها و ايجاد التهاب در لگن باعث کاهش توان باروري شود. همچنين در جراحي‌هايي که براي برداشتن ضايعات اطراف تخمدان انجام مي‌شود، احتمال کاهش ذخيرۀ تخمداني وجود دارد. عضو تيم تخصصي مرکز درمان ناباروري ابن‌سينا دربارۀ احتمال عود اين بيماري افزود: بايد توجه کنيم که چون بيماري اندومتريوز زمينۀ ژنتيکي دارد، طبيعي است که احتمال عود آن وجود داشته باشد. وي افزود: مطالعات نشان داده‌اند که خطر عود اين بيماري پس از جراحي حدود ۵ تا ۲۰ درصد در ۵ سال است. البته نوع جراحي هم در احتمال عود اندومتريوز مؤثر است؛ اگر جراحي کامل انجام نشود و فقط به برداشتن کيست يا ضايعات سطحي اکتفا شود، خطر عود اندومتريوز بيشتر مي‌شود. اما اگر جراحي لاپاراسکوپي کامل همراه با برداشتن تمام بافت‌هاي درگير و ضايعات عمقي انجام شود، خطر عود بيماري کاهش خواهد يافت. گرگين دربارۀ ارتباط بيماري اندومتريوز با بدخيمي‌ها گفت: خطر تبديل اندومتريوز به بدخيمي حدود ۱ تا ۲ درصد است. بنابراين وضعيت کيست اندومتريوز تخمدان بايد هر سه ماه يک بار بررسي شود تا مشخص شود آيا تغيير ناگهاني و غيرعادي اندازه و شکل داشته است. اين متخصص زنان با اشاره به نقش تغذيه در کنترل علائم اندومتريوز، توضيح داد: هنوز يک رژيم الگوي غذايي جامع براي درمان اندومتريوز مطرح نشده است و همچنين، مشخص نشده است که چه الگوي تغذيه‌اي باعث افزايش خطر عود بيماري مي‌شود. وي افزود: اما مشخص است که مصرف ويتامين‌ها و مواد غذايي آنتي‌اکسيداني مانند امگا۳، ويتامين‌هاي D، C، E و ميوه‌ها و سبزيجات تازه و پرهيز از مصرف غذاهاي فرآوري‌شده و فست‌فودها مي‌تواند تا حدي به جلوگيري از پيشرفت يا عود بيماري کمک کند. در بارۀ اين بيماري، احتمال درگير شدن دستگاه گوارش و دستگاه ادراري با اين بيماري را بيشتر از ديگر نقاط بدن دانست و گفت: به دليل نزديکي اين اندام‌ها به کانون‌هاي اندومتريوز، احتمال ابتلاي دستگاه گوارش، به‌ويژه روده و نيز مثانه و مجاري ادراري، بيشتر از ديگر نقاط است. احتمال شيوع اندومتريوز در دستگاه گوارش حدود ۱.۲ درصد و احتمال شيوع آن در دستگاه ادراري حدود ۱۲ تا ۳۷ درصد گزارش شده است. گرگين نقش ژنتيک در بروز اين بيماري را بسيار پررنگ دانست و توضيح داد: مطالعات مختلف نشان داده‌اند که شيوع بيماري اندومتريوز در کساني که يکي از اعضاي خانواده‌شان مبتلا به اين بيماري است، ۶ تا ۹ برابر بيشتر از افراد عادي است و حدود دوسوم افرادي که خواهر يا مادر مبتلا به اندومتريوز دارند، به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. وي افزود: همچنين در مطالعاتي که بر روي دوقلوهاي تک‌تخمکي انجام شد، مشخص شد که در صورت ابتلاي يکي از آنها به اندومتريوز، احتمال ابتلاي ديگري ۷۵ تا ۸۸ درصد است. با توجه به اين مطالعات، مي‌توان نقش وراثت و ژنتيک را در بروز بيماري اندومتريوز به‌روشني دريافت. اين فلوشيپ لاپاراسکوپي دربارۀ علائم اين بيماري گفت: شايع‌ترين علائم اندومتريوز عبارت‌اند از دردهاي لگني مزمن، دردهاي شديد قاعدگي، درد حين مقاربت، درد در زمان تخمک‌گذاري، تغيير الگوي قاعدگي، ناباروري و در صورت درگيري دستگاه گوارش و دستگاه ادراري، احساس درد هنگام دفع مدفوع و ادرار. عضو تيم تخصصي مرکز درمان ناباروري ابن‌سينا در ادامه بر لزوم جدي گرفتن دردهاي قاعدگي تأکيد کرد و افزود: متأسفانه اين باور غلط قديمي در ميان زنان ما وجود دارد که قاعدگي دردناک طبيعي است. احتمالاً شنيده‌ايم که مادران، همان‌گونه که از مادران خود شنيده‌اند، به دختران‌شان مي‌گويند که من هم چنين دردهايي داشته‌ام و طبيعي است. وي افزود: اين باور نادرست بايد اصلاح شود و اگر دختر نوجواني در دوران قاعدگي دردهاي شديد داشت، بهتر است والدينش او را پيش متخصص زنان يا متخصص آندومتريوز ببرند تا اگر اين بيماري وجود داشت، زودتر کنترل شود و جلوي گسترش و بروز پيامدهاي جدي آن گرفته شود. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد