برای تقویت استخوان‌ها چه بخوریم؟

مجله سلامت/ سلامت استخوان براي همه سنين، به ‌ويژه براي سالمندان که شکستگي استخوان مي‌تواند تهديدي براي زندگي‌اشان باشد، يک نگراني جدي محسوب مي‌شود. سلامت استخوان اغلب برحسب تراکم تعريف مي‌شود، زيرا هر چقدر استخوان‌ها متراکم‌تر باشد حاکي از قوت استخوان‌هاست. بالطبع احتمال شکستگي استخوان‌هاي قوي‌تر در سنين بالا کمتر خواهد بود. تراکم استخوان در اوايل دهه‌۳۰ زندگي هر فرد به اوج خود مي‌رسد و سپس شروع به کم شدن مي‌کند. سرعت اين کاهش به سلامت، تغذيه، سبک زندگي و فاکتور‌هاي ژنتيکي متفاوت، وابسته است. براي مثال، يائسگي به کاهش سريع تراکم استخوان منجر مي‌شود، بنابراين يائسگي زودرس مساويست با کاهش تراکم استخوان بيشتر و سريع‌تر. بلند کردن اجسام سنگين استخوان‌ها را قوي‌تر و منجر به عدم کاهش تراکم استخوان نسبت به کساني که اجسام سنگين بلند نمي‌کنند، مي‌شود. رژيم غذايي چگونه استخوان‌ها را تحت تاثير قرار مي‌دهد؟ با وجود اينکه محققان از گذشته به تاثير رژيم غذايي بر سلامت استخوان باور داشتند، اما اطلاعات در مورد مواد غذايي کاملاً مفيد همچنان مجهول است. از ديرباز لبنيات به عنوان منبع کلسيم براي بهبود سلامت استخوان شناخته مي‌شد، اما مطالعات اخير حاکي از آن است که مصرف لبنيات براي محافظت در برابر شکستگي استخوان آن‌گونه که هميشه طرفداران لبنيات مي‌گفتند، نيست. ميوه‌ها و سبزيجات اغلب براي سلامت استخوان چندان مهم نيستند، اما در مطالعه‌اي جديد نشان داده شد که آن‌ها در حقيقت نقشي کليدي براي محافظت در مقابل برخي اثرات مضر رژيم‌هاي غذايي غربي ناسالم روي استخوان‌ها ايفا مي‌کنند. چگونگي تاثير يون هيدروژن بر سلامت استخوان‌ها ؟ بدن ما خون را با دقت در يک تعادل نزديک اسيد – بازي نگه مي‌دارد. اگر فرد ترکيبات اسيدي زيادي مصرف ‌کند، بدن با ترکيبات موجود در خون مي‌تواند اسيد را از خون جذب و يون هيدروژن را به مقدار طبيعي‌ آن برگرداند و تعادل ‌بخشد. همچنين از کليه‌ها براي دفع برخي از ترکيبات اسيدي به‌منظور بازگرداندن يون هيدروژن به سطح قليايي‌تر استفاده ‌کند. استخوان‌ها به‌عنوان منبعي از ترکيبات قليايي به کار گرفته مي‌شوند که مي‌توانند در تعادل بخشيدن به اسيد موجود در خون نيز استفاده شوند. اگر مقدار زيادي اسيد بافر بي‌کربونات، خون و کليه‌ها را در بر‌گيرد ممکن است بدن براي حفظ تعادل اسيد با ترکيبات شيميايي، موجب شکستن استخوان شود.‌ بنابراين اعتقاد بر اينکه کمبود يون هيدروژن مي‌تواند کشنده باشد، کوته بينانه به نظر مي‌رسد. بدن يک استخوان کوچک را در کوتاه مدت قرباني مي‌کند تا مطمئن شود که ما در آينده زنده مي‌مانيم. در صورت پيروي از يک رژيم غذايي صحيح، موجب بازسازي استخوان‌ها شده و هيج آسيبي به آن‌ها وارد نمي‌شود. اما با پيروي از رژيم غذايي نادرست و جريان مداوم اسيد در بدن، قرباني شدن استخوان‌ها براي حفظ يون هيدروژن خون همچنان ادامه مي‌يابد. نتايج مطالعات منتشر شده از سوي جمعي از محققان تعجب آنها را برانگيخت زيرا ترکيبات قليايي پتاسيم در ميوه و سبزيجات مي‌تواند به نبرد با برخي از اين اسيدها برود و منجر به مقاومت استخواني شود و حتي موجب بهبود سلامت آنها در مراحل بعدي زندگي ‌شود. دست‌آوردهاي محققان چه بود؟ جهت مطالعه اهميت ترکيبات قليايي برنامه غذايي بر سلامت استخوان، تيم مطالعاتي اطلاعات گوناگوني جمع‌آوري کردند که نشان داد چگونه ترکيبات قليايي پتاسيم سيترات و پتاسيم بي کربنات در مقايسه با دارونماها روي سلامت استخوان تاثير گذار بودند. آنها از نشانگر شکست استخوان در خون و ادرار استفاده کردند، همچنين مطالعات مستقيم تراکم استخوان تاکيد مي‌کند که سلامت استخوان تحت تاثير اين ترکيبات قرار مي‌گيرد. درحالي که برخي از نتايج مطالعات نشان داد که گنجاندن پتاسيم سيترات يا پتاسيم بي کربنات در برنامه غذايي چه از طريق مکمل‌ها و چه از طريق ميوه‌ها و سبزيجات قطعا شکستن استخوان‌ها را کاهش مي‌دهد.