عوارضی که هیچ کس قبل ارتودنسی به شما نمیگوید
نمناک/ درمان ارتودنسي به اصلاح نامرتبي هاي دندان از طريق براکت هاي ثابت و يا متحرک مي پردازد . جدا از اثر زيبايي مي توان گفت که اين درمان امکان آسيب رساني و عوارض جانبي را نيز دارد که کاملاً ناخواسته است . عوارض جانبي آن مي تواند در داخل دهان يا بيرون دهان و يا کل بدن اتفاق بيافتد.
اثرات جانبي در داخل دهان شامل موارد زير است :
اثرات روي دندان
اثر روي بافت لثه
اثرات روي بافت نرم
اثرات روي دندان
کلسيم و يا مواد آهکي روي سطح دندان باعث ايجاد لکه هاي سفيد مي شود و يکي از مشکلات رايج داخل دهاني حين ارتودنسي مي باشد . اين مواد آهکي روي سطح دندان به دليل اسيد توليد شده از پلاکت هاي داراي باکتري ايجاد مي شود.
پروسه تشکيل مواد آهکي روي دندان بسيار سريع اتفاق مي افتد و اغلب يک ماه بعد از درمان ارتودنسي مخصوصا ارتودنسي هاي ثابت پديدار مي گردد . بنابراين بسيار مهم است که بهداشت دهاني را به طور عالي در پيش بگيريم . همچنين از مصرف مواد اسيدي مثل نوشيدني هاي کربن دار دوري کنيد.
50 درصد بيمار هايي که از براکت هاي ارتودنسي استفاده مي کنند ، با اين لکه هاي سفيد روي سطح دندان بعد از درمان مواجه مي شوند که معمولاً روي دندان هاي بالايي بيشتر است . اگرچه طول درمان ارتودنسي روي تعداد اين لکه ها تاثيرگذار نخواهد بود.
پوسيدگي هاي دنداني
پوسيدگي هاي دنداني به آساني بر اثر بهداشت ضعيف دندان اتفاق مي افتد که البته گاهي اوقات بر اثر طولاني شدن درمان نيز افزايش پيدا مي کند . پوسيدگي سطح دندان ممکن است بر اثر براکت هاي فلزي يا سراميکي ثابت اتفاق بيافتد که معمولاً روي سطح دندان بيشتر است زيرا با براکت ها تماس دارند.
علت آن هم جابجايي و حرکت دندان ها مي باشد. براکت هاي سراميکي معمولاً روي قسمت هاي پايين تر دندان قرار مي گيرند که پوسيدگي در همان قسمت ها اتفاق خواهد افتاد.
کوتاه شدن ريشه دندان
کوتاه شدن ريشه نيز معمولاً در طول درمان ارتودنسي اتفاق مي افتد. کوتاه شدن ريشه دندان معمولاً در سطح ريشه هاي جلويي و جانبي بيشتر است و دليل واضح و مشخصي ندارد.
بعضي از افراد معتقدند که نيروي بيش از حد بالاي براکت هاي ارتودنسي باعث اين اتفاق مي شود و فعاليت سلول استخواني را افزايش مي دهد که عاملي براي کوتاه شدن ريشه مي باشد.
ساير عوامل مربوط به کوتاه شدن ريشه شامل موارد زير است:
شکل هاي عجيب و غريب ريشه که معمولاً باعث کوتاه شدن آن مي گردند.
دندان هايي که سابقه آسيب ديدگي دارند يا ريشه آن ها مورد درمان قرار گرفته است، بيشتر در معرض اين اتفاق مي باشند.
درمان هاي مربوط به دندان هاي نيش در گذشته.
کش ها يا الاستيک هاي مورد استفاده در حين انجام ارتودنسي در مدت زمان طولاني نيز مي تواند فشار زيادي را به دندان ها وارد کند و خطر کوتاه شدن ريشه را در پي داشته باشد.
عادت هايي مثل دندان قروچه کردن يا جويدن ناخن نيز فشار وارد روي دندان را افزايش مي دهد که عاملي براي کوتاه شدن ريشه است.
بيماراني که بيشتر از 11 سال دارند، معمولاً خطر پوسيدگي ريشه بيشتري دارند.
عواملي که احتمال کوتاه شدن ريشه را افزايش مي دهند:
خانم ها بيشتر از آقايان در معرض کوتاه شدن ريشه هستند.
دوره طولاني ارتودنسي نيز اين مشکل را افزايش مي دهد.
التهاب پالپ دنداني که معمولاً در 90 درصد بيماران ارتودنسي اتفاق مي افتد که در ماه اول درمان بيشتر است و در اين شرايط بيمار درد زيادي را احساس مي کند.
اثرات روي بافت لثه
بهداشت خوب دندان ممکن است که در ارتودنسي کار سختي باشد و باعث بروز پلاک هاي باکتريايي روي لثه شود . اين پلاک ها باعث التهاب لثه مي گردند که معمولاً در بين افرادي که ارتودنسي انجام مي دهند، رايج تر مي باشد.
نازک شدن لثه نيز بر اثر حرکت دندان ها در ارتودنسي يک اتفاق غير قابل کنترل مي باشد . ورم لثه هم در صورت رعايت ضعيف بهداشت رخ خواهد داد.
کوتاه شدن استخوان لثه
در بعضي از موارد کوتاه شدن استخوان لثه رخ مي دهد که اغلب نادر و بسيار ناچيز است.
بيماراني که به بيماري هاي لثه مبتلا هستند، قبل از شروع درمان ارتودنسي بايد بهداشت دهاني خود را رعايت کنند تا از مشکلات اضافه در بافت لثه جلوگيري شود.
اثرات ارتودنسي روي بافت نرم دهان شامل لب بالا و لب پايين، قسمت داخلي گونه، سقف دهان، زبان و کف دهان مي باشد که ممکن است به دليل بلند بودن براکت هاي ارتودنسي، مشکلاتي براي اين قسمت ها به وجود بيايد.
بافت نرم معمولاً به دليل قرار دادن اجزاي ارتودنسي داخل دهان موجب آلرژي مي شود زيرا اجزاي ارتودنسي حاوي نيکل و آهن هستند که براي دهان قابل هضم نمي باشند.
غلظت نيکل براکت ها تقريباً 5 الي 12 بار بالاتر از حد طبيعي است که باعث ايجاد آلرژي خواهد شد . اگر قبلا به نيکل آلرژي داشته ايد، حتماً اين مورد را به پزشک اطلاع رساني کنيد.
آلرژي بافت نرم دهاني
اين نوع آلرژي اغلب در دندان هاي پيشين اتفاق مي افتد که اغلب به دليل دستکش هاي استفاده شده توسط دندانپزشک مي باشد.
اثرات ارتودنسي در بيرون از دهان
اثرات جانبي درمان ارتودنسي در بيرون از دهان معمولاً رايج نيست اما بعضي از احتمالات وجود دارد که شامل موارد زير مي باشد:
واکنش هاي آلرژيک در اطراف دهان :
آلرژي به دستگاه هاي ارتودنسي حاوي نيکل که يکي از رايج ترين انواع مشکلات بيرون از دهاني مي باشد و بيماراني که به دستکش هاي لاتکس حساسيت داشته باشند، معمولاً بيشتر در معرض اين عارضه قرار مي گيرند.
اثر سيستماتيک :
اثر سيستماتيک بعد از ارتودنسي نيز بسيار نادر است اما در بعضي از موارد نادر ممکن است عفونت هايي در طول اين درمان رخ دهد که معمولاً به دليل استريل نشدن کامل لوازم دندانپزشکي مي باشد.
ساير عوارض مربوط به ارتودنسي
معمولاً قرار دادن براکت ها در داخل دهان باعث ايجاد ناراحتي هايي در فرد مي شود که کاملاً طبيعي است زيرا اين براکت ها سعي دارند تا ريشه دندان شما را به جاي صحيح ببرند که بدون درد نخواهد بود.
گاهي اوقات درد دهاني با سردرد نيز همراه مي شود که مي توان براي تحمل آن از مسکن استفاده کرد.
همچنين ممکن است که فک شما بر اثر استفاده از براکت درد بگيرد.
سخت غذا خوردن و جويدن سخت غذا ها يکي از بزرگ ترين شکايت هاي بيماران ارتودنسي مي باشد، مخصوصا اگر غذا سفت باشد.
اکنون زمان آن است که رژيم غذايي استفاده کنيد که به براکت هاي شما آسيب نرساند و همچنين خوردن آن نيز راحت باشد و در کوتاه مدت بايد مصرف غذاهاي جامد و بيش از حد سفت را کنار بگذاريد.
بازگشت دوباره دندان ها به حالت قبلي يکي ديگر از عوارض ارتودنسي محسوب مي شود که البته نمي توان اين مورد را به طور قطع به عنوان يک عارضه جانبي نام برد اما ممکن است که دندان ها به موقعيت قبلي خود برگردند.
البته اين موضوع زماني اتفاق مي افتد که بيمار بعد از ارتودنسي از ريتينر يا نگهدارنده به طور منظم استفاده نکند که باعث مي شود جايگاه دندان ها تثبيت نشود زيرا دندان ها تمايل دارند که به حالت قبلي خود برگردند. پس بهتر است که از اين نگهدارنده ها تا زماني که پزشک توصيه مي کرده، استفاده کنيد.
نتيجه گيري
اگرچه که براي درمان ارتودنسي عوارض جانبي وجود دارد اما اين عوارض هرگز آنچنان جدي نيستند و بنابراين مي توانيد از فوايد خوب آن نيز بهره ببريد.