آسیبِ جدی داروهای مکمل و گیاهی به کبد
فراديد/ مطالعهاي که در استراليا انجام شده است نشان ميدهد تعداد بيماراني که به دليل مصرف داروهاي مکمل و گياهي دچار آسيبهاي شديد کبد شده و نيازمند بستري شدن در بيمارستان شدهاند، رو به افزايش است. آسيب وارد شده به کبد در برخي از بيماران به حدي شديد است که آنها را نيازمند پيوند کبد کرده است. اين مکملها ادعا ميکنند که ميتوانند باعث رشد ماهيچهها شوند و وزن را کاهش دهند.
طي مطالعهاي که به هدايت دکتر اميلي نش از بيمارستان سلطنتي پرنس آلفرد، انجام شد، تاريخچه بستري شدنِ ۱۸۴ بزرگسال که مابين سالهاي ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ به دليل آسيبهاي وارد شده به کبد در اين بيمارستان بستري شده بودند، به دقت بررسي شد.
او و نويسندگان همکارش طي اين مطالعه دريافتند که تعداد افرادي که به دليل مصرف مکملهاي غذايي و گياهي دچار آسيبديدگي کبد شده بودند از ۲ بيمار در بين ۱۱ بيمار (۱۵ درصد) در مابين سالهاي ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ به ۱۰ بيمار از بينِ ۱۹ بيمار (۴۱درصد) در مابين سالهاي ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ افزايش يافته است.
صدمه به کبد به دليل اوردوز داروي پاراسِماتول، داروي رايجي که براي درمان درد و تب استفاده ميشود و همينطور، آنتيبيوتيکها، بسيار رايج است و نويسندگان دريافتند که ۱۱۵ بيمار طي همين مدت زمان به دليل مصرف اين داروها دچار آسيبديدگي شديد کبد شده بودند.
از ۶۹ نفري که آسيبديدگي کبدشان ارتباطي به داروي پاراسِماتول نداشت، ۱۹ مورد به دليل مصرف انواعي از آنتيبيوتيکها و ۱۵ مورد به دليل مصرف داروهاي مکمل و گياهي و مابقي به دليل مصرف داروهاي ضدسرطان و ضد سل به عارضه کبدي دچار شده بودند.
يکي از نويسندگان همکار اين پژوهش، دکتر کِن ليو، متخصص هپاتيت، ميگويد طي اين پژوهش به اين نتيجه رسيديم که تعداد افرادي که به دليل مصرف داروهايي که معمولاً براي کبد مضر نيست، دچار عارضه کبدي شده و نيازمند پيوند کبد هستند، رو به افزايش است.
او ميگويد: «مشاهده اوليه من نشان داد که تعداد بيماران مرد و زني که به ترتيب به دليل مصرف مکملهاي بدنسازي و داروهاي کاهش وزن دچار آسيب به کبد شده و در بيمارستان بستري ميشوند، رو به افزايش است.»
«بنابراين تصميم گرفتم که مطالعهاي روي اين موضوع انجام دهم تا ببينم آيا حدس اوليه من که اين داروها به کبد آسيب وارد ميکنند، درست است يا نه.»
ليو و همکارانش در اين پژوهش تأکيد ميکنند که بايد نظارتهاي دقيقتر و منظمتري درباره مصرف مکملهاي دارويي، ساير جايگزينهاي دارويي و درمانهاي طبيعي وجود داشته باشد.
آنها همچنين متوجه شدند که تقريباً نيمي از افرادي که به دليل مصرف مکملهاي دارويي دچار آسيبِ شديد کبدي شده بودند، پيشينه غيراروپايي داشتند. آنها نتيجهگيري کردند که آموزشهاي صحيح درباره خطرات مصرف مکملهاي دارويي بايد به افراد از فرهنگهاي ديگر داده شود.
دکتر کِن هاروي، پزشک عمومي و رئيس يک مرکز تحقيقاتي به نام «فرندز آف ساينس» ميگويد: «نکته اينجاست که در پژوهش دکتر ليو و همکارانش فقط شديدترين صدمات ناشي از مصرف مکمل ها مورد توجه قرار گرفته است که يعني ميزان افرادي که به دليل استفاده از اين نوع مکملها به درجاتي به کبد خود آسيب وارد ميکنند، ميتواند بسيار بيشتر باشد.»
طبق مصوبه يک اداره کالاهاي درماني استراليا (TGA) که يکي از نهادهاي تنظيمکننده داروست، کارخانههاي توليدکننده مکملهاي پزشکي از سال ۲۰۱۸ ديگر مجاز نيستند تا فهرستي از «موارد استعمال داروهاي مکمل» را به دلخواه استفاده کنند. آنها بايد از ميان فهرستي که TGA براي داروها در نظر ميگيرد، دست به انتخاب بزنند.
هاروي ميگويد: «بااينحال صنعت داروهاي مکمل و طبيعي اجازه يافت تا فهرست خودش را توليد کند. اين باعث شد که ۸۶درصد از موارد استعمال اين نوع داروها به جاي شواهد «علمي» توسط شواهد «سنتي» توجيه شود. اين باعث شد که داروهاي مکمل بهطور کلي نياز به تأييد عملي نداشته باشند. پس شگفتآور نيست که تعداد داروهايي که ادعا ميکردند ريشه در سنت دارند و حاوي مواد اوليه گياهي هستند، افزايش يافت.»
اکنون کارشناسان ميگويند داروهاي مکمل بايد قيد کنند که موارد استعمال آنها بر اساس باورهاي سنتي روي بسته درج شده است و شواهدي که کارايي اين داروها را در علم نوين تأييد کند، وجود ندارد.