کرونا/ چرا افراد واکسینه شده، حتی اگر کرونا بگیرند، خیلی شرایط بهتری دارند؟
آخرين خبر/محمد رشيديان استاديار دانشگاه هاروارد در رشته توئيتي ساز و کار واکسن و روش مقابله بدن با بيماري ويروسي را به زبان ساده توضيح داد که در ادامه آورده شده است:
ويروس دلتا چه طور ميتواند از سد واکسن کرونا بگذرد؟ چرا اگر واکسن زده باشيم، حتي اگر کرونا بگيريم، خيلي شرايط بهتري داريم؟ سعي ميکنم خلاصه و به زبان نسبتا ساده توضيح دهم:
سه نوع سلول ايمني نقش جدي در ايجاد ايمني بعد از واکسن دارند: دندريتيک (D)، بي (B) و تي(T). وظيفه سلولهاي D پردازش واکسن و آموزش سلولهاي B و T است. اين آموزش تقريبا دو هفته زمان ميبرد. سلولهاي B و T کارشان حفاظت نهايي است اما از دو طريق کاملا متفاوت:
روش سلولهاي B براي حفاظت از بدن توليد آنتيبادي است. آنتيباديها مولکولهايي هستند که خيلي دقيق به ويروس ميچسبند، ويروس را خنثي ميکنند و مانع آلوده شدن سلولهاي بدن ميشوند. عکس زير نشان ميدهد که آنتيبادي چطورمانع برهمکنش ويروس و سلولهاي بدن مي شود.
وقتي ويروس وارد بدن فرد واکسينه شده ميشود، آنتيباديها سريعا ويروس را خنثي ميکنند و به اين ترتيب مانع تکثير ويروس در بدن ميشوند.اما دلتا چرا ميتواند از سد واکسن بگذرد؟ به دو دليل:
1. اول اينکه واکسنهايي که در دسترس هستند بر اساس ساختار ژنتيکي ويروس اوليهاي که تقريبا ۲ سال پيش در چين پخش شد ساخته شدهاند و دلتا نسبت به ويروس اوليه تغييراتي دارد، بنابراين آنتيبادي که در نتيجه واکسن توليد ميشود قدرت خنثيسازياش در مقابل دلتا اندکي کاهش پيدا کرده است.
2. اما دليل مهمتر آنکه قدرت و سرعت تکثير دلتا خيلي بيشتر از ويروس اوليه، و البته تمامي گونههاي فعلي ويروس کرونا است. دلتا تقريبا دو برابر سريعتر از ويروس اوليه کرونا تکثير ميشود. وقتي ويروس وارد بدن شد، بلافاصله مسابقه بين ويروس و آنتي بادي شروع ميشود:
آنتيبادي سعي ميکند ويروس را خنثي کند و ويروس سعي ميکند سلولها را آلوده کند و سپس در درون سلول تکثير شود. قابليت بالاي دلتا در تکثير سريع باعث ميشود که در بعضي افراد واکسينه شده بتواند اين مسابقه را ببرد و افراد آلوده شوند.
اما بعد از اينکه ويروس از سد آنتيبادي گذشت و سلول آلوده شد چه ميشود؟ از اينجا به بعد سلولهاي T نقش پررنگي در کنترل بيماري دارند. سلولهاي T، که قبلا توسط سلولهاي D آموزش ديدهاند، سلولهاي آلوده را شناسايي ميکنند و با سرعت بسيار بالايي شروع به کشتن سلولهاي آلوده ميکنند.
در واقع کسي که واکسن زده باشد، حتي اگر ويروس از سد آنتيبادي بگذرد، سلولهاي آموزش ديده T او را از وارد شدن به فاز بيماري شديد نجات ميدهند. اگر واکسن نزده باشيد هم در نهايت اين سلولهاي T هستند که سلولهاي آلوده را ميکشند و به اين ترتيب شما را نجات ميدهند.
اما آموزش سلولهاي T تقريبا دو هفته زمان ميبرد، به اين دليل است که در هر بيماري ويروسي، مثل کرونا يا آنفولانزا، حداقل دو تا سه هفته زمان ميبرد تا خوب شويم.
در واقع سلولهاي B نقش مهمي در جلوگيري از آلوده شدن و پيشگيري از بيماري خفيف را دارند و سلولهاي T نقش مهمي در جلوگيري از بيماري با علائم متوسط و شديد را دارند. پس اگر واکسن زده باشيم، حتي اگر بيمار شويم، سلولهاي T آموزش ديده جلوي وارد شدن بيماري به فاز شديد را ميگيرند.