پارسي طب/ بديهي است که اضافه وزن به دليل خوردن بيش از حد نياز يا کاهش ميزان فعاليت بدني ايجاد ميشود. اما به نظر ميرسد که بعضي افراد، حتي هنگامي که ميزان خوردن و فعاليت بدنيشان تغيير نميکند، باز هم اضافه وزن پيدا ميکنند. در واقع، در اينجا به اين دلايل ميپردازيم:
1.خواب ناکافي و بيموقع: بديهي است که اگر به موقع نخوابيد، احتمال اينکه ديروقت غذا بخوريد بيشتر است. اما کم خوابيدن مشکل ديگري هم ايجاد ميکند: تغييرات بيوشيميايي بدن حاصل از کمخوابي ممکن است سبب احساس گرسنگي بيشتر و ديرتر سير شدن شود.
2.استرس: کورتيزول يا همان «هورمون استرس»، هنگام استرس در بدن بيشتر ترشح ميشود. اين هورمون باعث افزايش اشتها ميشود. علاوه بر اين، تمايل به استفاده از غذاهاي آسانپز در هنگام استرس شانس چاق شدن را افزايش ميدهد.
3.داروهاي ضدافسردگي: يکي از عوارض جانبي بسياري از داروهاي ضدافسردگي، اضافه وزن است. البته هيچگاه بدون مشورت با پزشک مصرف هيچ دارويي را قطع نکنيد. اما براي تغيير دارو يا تغيير روش درمان با پزشک خود مشورت کنيد. البته در بعضي افراد هنگامي که داروي ضدافسردگي اثر ميگذارد و احساس بهبودي دارند، اشتهاي بيشتري نيز دارند، در نتيجه بيشتر ميخورند و چاق ميشوند. البته گاهي خودِ افسردگي نيز به خودي خود ميتواند سبب اضافه وزن شود.
4.استروئيدها: داروهاي استروئيدي مانند پريدنيسون سبب جمع شدن آب اضافي در بدن و يا افزايش اشتها ميشوند و به همين دليل يکي از داروهايي هستند که سبب اضافه وزن ميشوند. ميزان اضافه وزن در اثر اين داروها بستگي به دوز و مدت زمان مصرف آنها دارد. اين داروها ممکن است بطور موقت سبب تغيير الگوي تجمع چربي در بدن شوند، در اين حالت تجمع چربي در ناحيهي صورت، گردن، و پشت افزايش مييابد.
5.داروهاي ديگر: بعضي از داروها مانند داروهاي مربوط به اختلالات رواني، شيزوفرني، اختلال دوقطبي، صرع، ميگرن، ديابت و فشارخونممکن است سبب اضافه وزن شوند. در مورد تغيير داروها ميتوانيد با پزشکتان مشورت کنيد.
6.کم کاري تيروئيد:نشانههاي کمکاري تيروئيد خستگي مفرط، احساس سرما، و اضافه وزن است. پايين بودن بيش از حد سطح هورمون تيروئيد، سبب کند شدن متابوليسم و افزايش شانس ابتلا به چاقي ميشود. خوشبختانه کم کاري تيروئيد با دارو قابل درمان است.
7.سندروم تخمدان پليکيستيک: يک بيماري هورموني است که زنان در سنين باروري بيشتر به آن مبتلا ميشوند. زنان مبتلا به اين بيماري اغلب تعداد زيادي کيست در تخمدان دارند. اين بيماري به دليل برهم خوردن تعادل هورموني ايجاد ميشود که عوارض آن افزايش موهاي زائد بدن، آکنه، مقاومت به انسولين و در نتيجه اضافه وزن و چاقي است. در اين حالت چاقي بيشتر در ناحيهي شکم است و خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي را افزايش ميدهد.
8.ترک سيگار: کساني که سيگار را ترک ميکنند ممکن است کمي وزنشان اضافه شود. بيشتر اين افراد حدود 4 تا 5 کيلو وزن اضافه ميکنند.
با ترک سيگار و حذف نيکوتين در بدن ، دلايل متفاوتي سبب اضافه وزن ميشوند براي مثال ممکن است :
• اشتهاي فرد بيشتر شود، که البته پس از گذشت چند هفته از بين ميرود.
• متابوليسم بدن کاهش يابد.
• به دليل اينکه مزهي غذاها را بيشتر حس ميشود، فرد از خوردن لذت ميبرد و در نتيجه بيشتر ميخورد.
• فرد با ترک سيگار نوشيدنيهاي الکلي يا هله هولههاي شيرين بيشتري در مقايسه با پيش از ترک سيگار بخورد.