مهارت زندگی/ ده دلیل برای این که همزمان چند کار انجام ندهیم

جام جم/ 1ـ هيچ‌کس نمي‌تواند چندوظيفه‌اي باشد آنچه را ​شما چند وظيفه‌اي مي‌دانيد در واقع تغيير وظيفه است. بنابرگفته روانشناسان وقتي پاي توجه به کار و توليد در ميان است، مغز ما محدود عمل مي‌کند. فضاي مغز را مانند نمودار دايره‌اي تصور کنيد. هرگاه مشغول انجام کاري هستيم بخش زيادي از اين دايره اشغال مي‌شود و تنها جا براي رفتارهاي خودکار مانند قدم زدن​ يا جويدن آدامس باقي مي‌ماند. جابه جايي ميان چند کار فقط به پايين آمدن مقدار توليد و هدر رفتن وقت منجر مي‌شود. زيرا توجه‌تان روي چند کار پراکنده شده و نمي‌توانيد هرکار را کامل و بدون نقص به پايان برسانيد. 2ـ سرعت‌تان کم مي‌‌شود برخلاف عقايد عموم، چند وظيفه‌اي بودن هرگز موجب صرفه‌جويي در وقت نمي‌شود. در واقع باعث مي‌شود براي به پايان رساندن دو کار با هم، زمان بيشتري صرف کنيد. با انجام آزمايش ساده زير مي‌توانيد به صحت اين گفته پي ببريد: روي يک خط، ابتدا چند حرف لاتين بنويسيد. A B C D E F G H I J​ وروي خط بعدي به تعداد حروف لاتين، عدد بنويسيد. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 مدت زماني را که براي نوشتن حروف و اعداد صرف کرديد، جايي يادداشت کنيد. اکنون اين دوکار را با هم تلفيق کرده و انجام دهيد. يعني به صورت زير: A 1 B 2 C 3 D 4 E 5 F 6 G 7 H 8 I 9 J 10 مدت زمان انجام اين کار را نيز يادداشت و با قبلي مقايسه کنيد. معمولا براي نوشتن ترکيب اعداد و حروف به زماني دو برابر نياز داريد. پس مي‌توان گفت خوب بودن چند وظيفه‌اي، دروغي بيش نيست؛ در حقيقت با دسته‌بندي کارها و انجام دادن آنها، در وقت صرفه‌جويي مي‌شود و وقتي شما يک کار را شروع مي‌کنيد بايد روي همان کار باقي بمانيد تا به سرانجام برسد. 3ـ احتمال خطا بالا مي‌رود کارشناسان تخمين مي‌زنند که رفت و آمد بين وظايف گوناگون مي‌تواند 40 درصد از توليد را کاهش و در عين حال ميزان اشتباه و خطا را تا حد بسيار بالايي افزايش دهد؛ بخصوص​اگر آن کارها به فکر و انديشه هم نياز داشته باشند. از آنجا که مغز انسان دو بخش دارد، مي‌تواند دو کار پيچيده را بدون دردسر زياد انجام دهد، زيرا مسئوليت‌هاي اين دو بخش به يک اندازه تقسيم شده‌اند ـ در اين باره مي‌توان به راه رفتن و در عين حال صحبت کردن با فردي اشاره کرد ـ اما وقتي وظيفه‌اي سوم وارد عمل مي‌شود، قسمت قدامي مخ گرفتارشده و تعداد خطاهاي فرد افزايش مي‌يابد. 4ـ اضطراب‌آور است در تحقيقي، ضربان قلب کارمندان وقتي همزمان با کار خود با پست الکترونيکي اداره در تماس دائم بودند و همچنين کارمندان ديگر که فقط مشغول کار خود بودند بررسي و مشخص شد، افرادي که دائم پيام دريافت مي‌کردند در حالت هوشياري و گوش به زنگي کامل بودند و تعداد ضربان قلب​شان بسيار بالا رفته بود. اما آن دسته از کارمندان که با پست الکترونيکي در تماس نبودند و چند کار را همزمان انجام نمي‌دادند کمتر اضطراب داشتند. روانشناسان معتقدند «چند وظيفه‌اي بودن» نه‌تنها عوارض فيزيکي داشته و اضطراب‌آور است بلکه عواقب بد ديگري نيز دارد. مثلا اگر موقع تماشاي مسابقه فوتبال خود را براي امتحان روز بعد آماده مي‌کنيد اول اين‌که خود را گرفتار تشويش و نگراني کرده و دوم اين‌که مسلما نمي‌توانيد در امتحان موفق شويد و با اين شکست، عزت نفس‌تان پايين آمده و موجب افسردگي خود مي‌شويد. 5 ـ تجربه زيباي زندگي از دست مي‌رود افرادي که همزمان دو کار انجام مي‌دهند، حتي نمي‌توانند روبه‌روي خود را ببينند. در تحقيقي روي دانشجويان مشخص شد که 75 درصد از آنها در محوطه دانشکده وقتي راه مي‌رفتند و با تلفن همراه‌شان نيز صحبت مي‌کردند متوجه وجود دلقکي در نزديکي خودشان نشدند؛ به اين وضع نابينايي ناشي از بي‌توجهي مي‌گويند. اين حالت زماني به‌وجود مي‌آيد که افراد در حال تمرکز روي موضوعي خاص هستند. در اين مواقع به علت محدويت پردازش اطلاعات از سوي مغز، پيام‌هاي بصري به مغز نمي‌رسد و فرد با وجود اين‌که به اطرافش مي‌نگرد، اما عملا چيزي نمي‌بيند. در واقع آن دانشجويان اطراف خود و حتي دلقک را مي‌ديدند، اما هيچ‌يک واقعا وجود آن دلقک را در مغزشان ثبت نکردند. بنابراين وقتي چند وظيفه‌اي هستيم محيط اطراف‌مان و همچنين زيبايي‌هاي محيط زندگي مان را فراموش مي‌کنيم. 6 ـ حافظه صدمه مي‌بيند البته خيلي عجيب نيست که دوست داشته باشيد دو کار را در آن واحد انجام دهيد، مثلا وقتي که تلويزيون تماشا مي‌کنيد، کتاب بخوانيد، اما حتي اگر ميان انجام دادن اين کارها روي يکي بيشتر از ديگري متمرکز شويد، بازهم مضر است و حافظه کوتاه مدت‌تان صدمه مي‌بيند. البته اين موضوع براي کساني که مسن‌تر هستند ضرر بيشتري دارد. زيرا با بالا رفتن سن، مغز براي رفتن از موضوعي به موضوع ديگر سختي بيشتري متحمل مي‌شود. 7ـ روابطتان آسيب ​مي‌بيند در حقيقت اين کار اثري بسيار بدتر از آنچه ​فکرش را کنيد روي روابط‌تان مي‌گذارد. مثلا يک زن و شوهر درخصوص موضوع مهمي با هم صحبت مي‌کنند، اما يک​دفعه يکي از آنها مي‌گويد: يک لحظه صبر کن، من جواب اين تلفن را بدهم. سپس طرف ديگر عصباني مي‌شود او هم سراغ کار خودش مي‌رود و رابطه‌شان در اينجا کمرنگ مي‌شود. چنانچه اين اتفاق‌ها چندبار بيفتد ديگر آن دو رابطه گرم و صميمي نخواهند داشت. در تحقيقات مشخص شده است هنگام گفت‌وگو حتي اگر تلفن همراه‌تان را نزديک خود بگذاريد، بدون اين‌که از آن استفاده کنيد ​يا حواستان به انجام دادن کار ديگري باشد، موجب حساسيت مي‌شود. پس اگر رابطه‌تان را دوست داريد 10 دقيقه کامل توجه کنيد و آن‌گاه مي‌بينيد چه تغيير مثبت و خوبي در زندگي و رابطه‌تان به‌وجود مي‌آيد. 8 ـ موجب پرخوري مي‌شود اگر وقت غذا خوردن حواستان به کار ديگر پرت باشد، مغز نمي‌تواند ميزان غذاي خورده شده را پردازش ‌کند و به همين دليل شما به​موقع احساس سيري نمي‌کنيد و در يک مدت کوتاه بيش از حد لازم غذا خواهيد خورد. متخصصان تغذيه معتقدند از غذاخوردن جلوي رايانه يا تلويزيون دست برداريد و اندکي به مغزتان اجازه دهيد روي غذا خوردن متمرکز شود تا روز به روز چاق نشويد. 9ـ باور کنيد که شما در اين کار اصلا خوب نيستيد بله شما. شما ممکن است فکر کنيد که در انجام دادن چند کار همزمان، ماهر هستيد، اما تحقيقات چيز ديگري مي‌گويد. روانشناسان به‌طور مشخص روي استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگي داوطلباني که معتقد بودند چند وظيفه‌اي هستند، تحقيق کردند و معلوم شد حتي کساني که در آزمون‌هاي «چند وظيفه‌اي» بالاترين امتياز را کسب کرده بودند، بخوبي نتوانستند از پس رانندگي و به‌طور همزمان صحبت با تلفن همراه برآيند. براي اين‌که ساختار مغز به‌گونه‌اي است که فقط مي‌تواند در يک زمان روي يک موضوع خاص متمرکز شود. 10ـ خلاقيت از بين مي‌رود چند وظيفه‌اي بودن نيازمند ويژگي‌هاي بسياري مانند «حافظه خوب» يا «ذخيره موقت مغز» است و وقتي کل حافظه موثر فرد به‌طور کامل مورد استفاده قرار مي‌گيرد، ممکن است توانايي تفکر خلاق از او گرفته شود. در واقع با فکر کردن به موضوعات مختلف در آن واحد جلوي خيالپردازي و لحظه‌هاي بروز افکار بکر و خلاقانه گرفته مي‌شود.​ بنابراين اگر مي‌خواهيد عوارض بالا را تجربه نکنيد هرچه سريع‌تر دست از چند وظيفه‌اي بودن برداريد.