مهارت زندگی/ ۲۵ شیوه رایج قلدری رییس ها و روش‌های برخورد با آن

بازده/ قلدري فقط منحصر به مدارس، اينترنت يا کوچه و بازار نيست، فقط بچه‌ها، نوجوانان و جوانان هم نيستند که از نيروي فيزيکي و تهديد براي سوء استفاده از ديگران استفاده مي‌کنند. در اين مقاله جذاب با ۲۵ شيوه رايج قلدري رييس ها و روش‌هاي برخورد با آن آشنا مي شويد. طبق تحقيقي که در سال ۲۰۰۲ انجام گرفت، ۳۵ درصد از نيروي کار امريکا به طور مستقيم قلدري يا «بدرفتاري مداوم توسط يکي از همکاران که شکل آزار کلامي، تهديد، ارعاب، تحقير يا خرابکاري عمدي در کار» را به خود گرفته، تجربه کرده‌اند و ۱۵ درصد ديگر نيز شاهد قلدري در محل‌کار بوده‌اند. حدود ۷۲ درصد از اين افراد قلدر، رييس بوده‌اند! قلدري رييس ها در محل‌کار درست شبيه به زمين بازي بچه‌هاست با اين تفاوت که در اداره، قلدري مي‌تواند بسيار مخرب‌تر و مقابله با آن بسيار دشوارتر باشد. کساني که در محل‌ کار به قلدري مي‌پردازند، احتمالاً همان‌هايي هستند که در مدرسه اين کار را با همکلاسي‌هايشان مي‌کردند. اين افراد نياز به فشار آوردن به ديگران دارند تا بتوانند از آنها در جهت منافع خود استفاده کنند. در کودکي اين کار را مي‌کردند و حالا هم که بزرگ شده‌اند دليلي براي متوقف کردن اين رفتار نمي‌بينند. قلدري رييس ها انواع مختلفي دارند. افراطي‌ترين آنها کساني هستند که به طور مداوم کارمندان خود را آزار داده و مي‌ترسانند. خيلي از آنها حتي دست به آزار جنسي کارمندان خود نيز مي‌زنند. رفتار آنها آنقدر نفرت‌انگيز است که مستحق پيامدهاي قانوني باشد. گروه ديگر از اين رييس‌هاي قلدر محافظه‌کارتر هستند. قلدري‌هاي آنها هرازگاهي اما ترسناک‌تر است. يک روز خوب‌اند و يک روز غيرقابل‌تحمل. اين رييس‌ها با تمايل به قلدري در فشار وارد کردن به شما براي محدود کردن خودتان استاد هستند و البته بلد هستند چطور مدرک براي شکايت قانوني دستتان ندهند. مثلاً سعي مي‌کنند روي رفتار زشت و تحقيرآميز خود با جمله‌هايي مثل «اوه، شوخي کردم» يا «چقدر حساسي. خودت ميدوني که کارت خوبه» سرپوش بگذارند. راه‌هاي زيادي براي قلدري رييس‌ها وجود دارد. مي‌تواند با فرياد زدن بر سر کارمند بخاطر عدم رضايت او باشد. مي‌تواند با تهديد کردن مداوم آنها باشد، اينکه هميشه به آنها بگويد که ممکن است کارشان را از دست بدهند. خجالت‌زده کردن آنها با انتقاد مداوم جلو همکاران ديگر، با قرار دادن آنها در يک موقعيت بد، دادن دستوري که ممکن است کار يا اعتبار کارمند را در معرض خطر قرار دهد و گاهي اين قلدري‌ها مي‌تواند آشکاري کمتري داشته باشد. رييس ممکن است کارمند را به کل ناديده بگيرد يا ديگر در جلسات از او استفاده نکند در زير به ۲۵ مورد از متداول‌ترين روش‌هاي قلدري رييس‌ها اشاره مي‌کنيم: ۱. اتهام نادرست بخاطر اشتباهاتي که صورت نگرفته است. ۲. خيره شدن، زل زدن، و ترساندن غيرکلامي و نشان دادن دشمني خود. ۳. کوچک شمردن افکار و احساسات فرد در جلسات کاري. ۴. استفاده از «رفتار خاموش» براي جدا کردن فرد از ديگران. ۵. نشان دادن تغيير رفتار و اخلاق غيرقابل‌کنترل در پيش گروه. ۶. وضع قانون‌هايي که حتي خودش قادر به اجراي آن نيست. ۷. تحقير يک کار انجام شده کامل و باکيفيت و ايرادگيري بي‌مورد. ۸. انتقاد خشن و مداوم از فرد براي داشتن استاندارد متفاوت با هدف. ۹. پخش کردن شايعات نادرست در مورد فرد. ۱۰. تشويق ديگران براي ضد شدن با کارمند موردنظر. ۱۱. جدا کردن يکي از کارمندان از سايرين، چه از نظر فيزيکي و چه اجتماعي. ۱۲. نشاندادن رفتار غيرمحترمانه که البته غيرقانوني نيست. ۱۳. فرياد زدن، جيغ زدن و پرت کردن اشياء در حضور ديگران براي تحقير يک فرد. ۱۴. دزديدن اعتبار کاري که توسط فردي ديگر انجام شده است. ۱۵. سوءاستفاده از فرآيند ارزيابي با دروغ گفتن درمورد عملکرد فرد. ۱۶. اعتراض براي انجام ندادن دستورات. ۱۷. استفاده از اطلاعات محرمانه در مورد فرد براي تحقير خصوصي يا عمومي او. ۱۸. تلافي کردن بعد از عنوان کردن شکايت از طرف يکي از کارمندان. ۱۹. آزار کلامي بر اساس جنسيت، نژاد، لهجه يا ناتواني زباني. ۲۰. محول کردن کار ناخوشايند به عنوان تنبيه. ۲۱. دستورات غيرقابل ‌انجام. ۲۲. ايجاد کمپين بي‌اساس براي اخراج يک کارمند. ۲۳. تشويق فرد براي استعفا يا انتقال براي قرار نگرفتن در معرض بدرفتاري بيشتر. ۲۴. کارشکني در مورد هدف کاري يک فرد يا پاداش او. ۲۵. اطمينان يافتن از شکست پروژه يک فرد با انجام ندادن کارهاي لازم. همه اين نوع قلدري‌ها مشکل‌ساز هستند. قلدرها هواي محل‌کار را آلوده مي‌کنند، رفاقت‌ها را خراب کرده، رضايت کاري را از بين برده و باعث مي‌شوند کارمندان تلاشي براي بالا بردن عملکرد کاري خود نداشته باشند. و جاي سوال نيست که کار کردن در چنين محيطي سطح بالايي از استرس و اضطراب در افراد ايجاد مي‌کند که زندگي شخصي آنها را نيز دچار مشکل مي‌کند. رفتارهاي قلدرانه، چه رييس‌تان باشد چه همکارتان، روحيه اشتياق و نوآوري را در محل‌کار از بين مي‌برد. مديريت با ترس هيچ‌وقت موثر نيست؛ براي گرفتن بهترين نتيجه همه چيز بايد بر پايه احترام باشد. يک رييس قلدر مي‌تواند بر زندگي خصوصي افراد نيز تاثير بگذارد زيرا اضطرابي که ايجاد مي‌کند بر سلامت فرد تاثير مي‌گذارد. در يک تحقيق تاثير قلدري رييس در محل‌کار بر وضعيت سلامت افراد بررسي شده است. از شرکت‌کننده‌ها خواسته شد يک ليست ۳۳ موردي را پر کنند که مشخص کرد مهم‌ترين مشکلات سلامتي ايجاد شده در بين افرادي که در محل‌کار مورد قلدري قرار مي‌گيرند عبارتند از: اضطراب (۷۶٪)، از دست دادن تمرکز (۷۱٪)، بر هم خوردن خواب (۷۱٪)، علائم گوش‌بزنگي (۶۰٪) و سردردهاي ناشي از استرس (۵۵٪). قلدري رييس ها در محل‌کار مي‌تواند تاثيرات و عوارض منفي بسياري بر کارمندان بگذارد. اين قلدري‌ها مي‌تواند بر روحيه کارمندان نيز اثر بگذارد تاجايي که ممکن است کارمند ديگر دوست نداشته باشد سر کار برود. قلدري مي‌تواند موجب بروز افسردگي و ترديد نفس شود و اعتمادبه‌نفس کارمند را پايين بياورد. متاسفانه، اين خصوصيات مي‌تواند به زندگي خصوصي فرد نيز سرايت کند. اگر در محل‌کار افسرده باشيم، اين احتمال وجود دارد که در خانه هم افسرده شويم. رييس‌هاي قلدر معمولاً يا تاثيرات منفي رفتارشان بر کارمندان را نمي‌دانند يا اهميتي برايشان ندارد. اگر شما هم جزء قربانيان قلدري رييس در محل‌کارتان هستيد، براي برخورد و مقابله با اين رفتارها مي‌توانيد از راهکارهاي زير استفاده کنيد: زود مداخله کنيد. به هشدارهاي اوليه تغيير رفتار يک رييس با رفتار ملايم به رفتار خشن، توجه داشته باشيد. اگر مي‌دانيد که رييس‌تان که معمولاً رفتاري معقول دارد، در مواقع استرس به قلدري روي مي‌آورد، سعي کنيد عوامل استرس او را کاهش دهيد. روز بدي داشته است؟ جلسات غيرضروري‌تان را به تعويق بيندازيد تا روحيه‌اش بهتر شود. يک مشتري اعصابش را به هم ريخته است؟ وقتي شک داشتيد، اگر يک علامت هشداردهنده مشاهده کرديد، از سر راه او خارج شويد. همانطور که نبايد صورت‌تان را کنار دهن يک ببر درنده قرار دهيد، از سر راه رييس عصباني هم کنار برويد. محدوديت بگذاريد. قرباني نشويد و ساعت‌هاي غيرمنطقي کار نکنيد و رفتار غيرمحترمانه او را نپذيريد. با اينکارها نه به نفع خودتان کار خواهيد کرد نه شرکت‌تان. اينکه بتوانيد «نه» بگوييد بسيار عالي است و درمقابل رييس قلدر برايتان اعتبار مي‌آورد. با همکاران‌تان صحبت کنيد. رييس‌تان قلدري‌ها را فقط در مقابل شما انجام مي‌دهد يا با همه همکاران‌تان همين رفتار را دارد؟ اگر شما تنها قرباني قلدري رييس تان هستيد، ممکن است به اين دليل باشد که کارتان را خوب انجام نمي‌دهيد يا شايد هم به يک دليل شخصي. شايد به اين دليل باشد که رييس‌تان از شما خوشش نمي‌آيد. از همکاران‌تان مشورت بگيريد تا بفهميد چطور بايد در چنين موقعيتي رفتار کنيد. عکس‌العمل مثبت نشان دهيد. وقتي رييس قلدرتان با شما بااحترام رفتار مي‌کند، براي مهرباني‌اش از او تشکر کنيد. به او بگوييد چطور با چنين رفتاري انگيزه‌تان براي کار را بالا مي‌برد. خودتان الگوي يک همکار خوب باشيد و با او در کمال احترام رفتار کنيد. هيچوقت جواب بدي را با بدي ندهيد، درمقابل قلدري با قلدري رفتار نکنيد. الگويي خوب باشيد. خودتان بايد نمونه رفتاري را بروز دهيد که دوست داريد رييستان با شما داشته باشد. کار ديگران را تحسين کنيد، اعتبار بدهيد و وقتي رييستان نمي‌تواند عصبانيت خود را کنترل کند، شما آرام باشيد. با بخش منابع انساني صحبت کنيد. وقتي همه روش‌ها با شکست مواجه شد، مي‌توانيد با بخش منابع انساني صخبت کنيد و مشکل را درميان بگذاريد. به خاطر داشته باشيد که اين نکته که آنها به حرف‌هايتان گوش بدهند به اين معني نيست که رييس را عوض مي‌کنند يا طرف شما را مي‌گيرند. اين بخش رفتار رييستان را بررسي کرده و در صورت نياز وارد عمل مي‌شوند. اگر رييس‌تان آزارتان مي‌دهد، از کسي حمايت بگيريد. اگر رييس‌تان واقعاً غيرقابل‌کنترل است و آزارتان مي‌دهد از همکاران، ساير مديران و يا حتي نيروهاي بيرون اداره کمک بگيريد. در اين فرآيند شما نياز به پشتيباني داريد. اگر نمي‌تواني مستقيم با رييس قلدرتان برخورد کنيد، به يک مدير سطح بالاتر مراجعه کنيد و مشکلات‌تان را عنوان کنيد. صادق باشيد و نمونه‌هايي از رفتارهاي آزاردهنده او را عنوان کنيد. با کمک و حمايت بيروني احتمال رهايي از اين وضعيت بيشتر خواهد بود. اگر همه اين راه‌ها با شکست مواجه شد، احتمالاً بايد به دنبال کار ديگري باشيد. مقابله و برخورد مستقيم با رييس معمولاً موثر نيست و توصيه نمي‌شود. در تحقيقي که در سال ۲۰۱۲ درمورد استراتژي‌هايي که افراد براي مقابله با قلدري رييس ها در محل‌کار استفاده کرده‌اند و اينکه اين روش‌ها موثر بوده يا نه انجام شد، شرکت‌کننده‌ها روش‌هاي زير را عنوان کردند: ۱. حدود ۳۸٪ از اين کارمندان معمولاً هيچ کاري نمي‌کردند. به عبارت ديگر با اين اميد صبر مي‌کردند که رفتار رييس به خودي خود بهتر شود. تاثير روش: ۳.۲۵٪ ۲. حدود ۷۰٪ از کارمندان برخورد مستقيم به رييس قلدر نشان دادند. تاثير روش: ۳.۵۷٪ ۳. حدود ۷۱٪ از کارمندان از بالادست فرد قلدر درخواست مداخله و کمک کردند. تاثير روش: ۳.۲۶٪ ۴. حدود ۷۴٪ از صاحبان شرکت يا مديران رده‌بالا درخواست حمايت کردند. تاثير روش: ۳.۶۹٪ ۵. حدود ۶۰٪ از افراد از انجمن يا اتحاديه مربوطه درخواست مداخله کردند. تاثير روش: ۸.۸۴٪ ۶. حدود ۴۳٪ از کارمندان يک شکايت‌نامه رسمي به بخش نيروهاي انساني ارائه دادند. تاثير روش: ۴.۷٪ ۷. حدود ۱۹٪ از کارمندان يک شکايت‌نامه رسمي به مراجع قضايي ارائه دادند. تاثير روش: ۱۱.۹٪ ۸. حدود ۳۴٪ از کارمندان از يک وکيل خواستند که از جانب آنها به دادگاه شکايت کند. تاثير روش: ۱۱.۲٪ ۹. حدود ۹٪ يک شکايت مطرح کردند. تاثير روش: ۱۶.۴٪ کارفرما هميشه مسئول همه وضعيت‌ها و موقعيت‌هاي کاري کارمندان خود است و اگر بخواهد مي‌تواند خيلي راحت به قلدري‌هاي خود پايان دهد. اما هيچ قانوني تنبيهي براي اين بدرفتاري‌ها در محل‌کار در نظر نگرفته است. نکته آخر اينکه اگر شما هم در محل‌کار خود قرباني قلدري هستيد، و کارفرمايتان کاري براي آن نمي‌کند، خودتان بايد هر کاري از دست‌تان برمي‌آيد براي خاتمه آن رفتارها انجام دهيد. اگر شکست خورديد، حداقل مي‌توانيد مطمئن باشيد که تلاش لازم را براي بهتر کردن اوضاع کرده‌ايد. در آن نقطه، انتخاب با شماست که بمانيد يا برويد. بايد تصميمي بگيريد که بيشتر به نفع‌تان باشد.