کجارو/ آيا تابهحال نام دره ويژدَروَن (Vizhdarvan) به گوشتان خورده است؟ اگر تا حالا اين نام را نشنيدهايد بهتر است بدانيد که ويژدرون از آن مکانهايي است که با ديدنش حيرتزده ميشويد و شايد حتي تصورش را هم نميکرديد که چنين جايي در ايران باشد. ويژدرون در واقع درهاي شگفتانگيز است و از آن جاهايي به شمار ميرود که براي يک طبيعتگردي استثايي و داشتن يک سفر هيجانانگيز عالي است. اگر تصميم گرفتهايد و دوست داريد که به دره ويژدرون برويد، در ادامه ما به شما خواهيم گفت اين دره کجا قرار دارد.
دره ويژدرون کجاست؟
دره ويژدرون يکي از جاهاي ديدني ايلام است که در فاصله ۲۰ کيلومتري شهرستان ايلام و در کنار سد زيباي چم گردلان در نزديکي روستاي مهر شهرستان ملکشاهي قرار گرفته است.
ملکشاهي يکي از شهرستانهاي استان ايلام است که در ۲۰ کيلومتري ايلام قرار دارد. اين شهر جايي است که مقصد سفر ما در آن جاي دارد. دره ويژدرون در روستاي مهر ملکشاهي، در نزديکيهاي سد چم گردلان و در قسمت پايين دست خروجي اين سد که آب آشاميدني شهر ايلام را تأمين ميکند قرار دارد. بهدليل ساخت همين سد است که ديگر آب زيادي در اين دره جريان ندارد و آبي که در اين مکان ديده ميشود از خروجيها و سرريز چم گردلان است.
مسير دسترسي به دره ويژدرون
براي بازديد از دره ويژدرون بايد رهسپار استان زيياي ايلام و شهرستان ايلام شويد و جاده ارتباطي سد ايلام را در پيش بگيريد. اين دره رويايي و خيالي در ضلع غربي سد چم گردلان قرار دارد. از طريق مسير جادهاي ماربره يا کان گنبد، امکان دسترسي به اين مکان وجود دارد.
اگر قصد داريد مستقيم به سراغ حوضچهها برويد، از شهر ايلام بهسمت مهران حرکت کنيد. بعد از روستاي صالح آباد به گلان ميرسيد؛ سهونيم کيلومتر که از اين روستا رد شديد، جادهاي فرعي و آسفالته در سمت چپ است و تابلوي سد را خواهيد ديد. وارد اين جاده شويد؛ کمي جلوتر راه آسفالته تمام ميشود و راهي خاکي به طول هفت کيلومتر با دست انداز زياد شروع شده و به کف رودخانه ميرسد که چند بار جاده را قطع کرده و بايد با ماشين از رودخانه عبور کنيد. اين جاده در سمت راست رودخانه امتداد يافته و مقابل يک رگه سنگي تمام ميشود. باقي راه را بايد دو ساعت پيادهروي کنيد تا به حوضچهها برسيد.
چرا به اين دره ويژدرون ميگويند؟
ويژدرون نامي است کردي که بر اين دره زيبا گذاشتهاند. در زبان کردي «ويژ» يعني عميق و «درون» به معني دره است. بنابراين ويژدرون به معني درهاي عميق با ارتفاع زياد است. البته شايد دليل ديگر نامگذاري اين دره، وزش بادهاي زياد اين منطقه باشد و ويژ معناي باد را نيز ميدهد که در اين صورت ويژدرون، درهاي بادخيز است. دره ويژدرون بهعنوان منطقه ويژدربند نيز شناخته ميشود.
جغرافياي دره ويژدرون
ويژدرون مکاني افسانهاي و ناشناخته است که حتي تا چندين سال پيش هم براي مردمان محلي منطقه خيلي شناخته شده نبود. اين مکان درهاي شگفتانگيز است که قطعاً با ديدن عظمت و بزرگياش ميخکوب ميشويد. در اين دره همهچيز براي داشتن يک سفر هيجان انگيز و استثنايي فراهم است. درهاي با ديوارهها، صخرههاي عظيم و بلند و گذرگاههاي تنگ، باريک و پيچدرپيچ که با عبور از آنها به ياد ماجراجويان داستانها و فيلمها خواهيد افتاد که در پي کشف راز و رمزي هستند و اتفاقات عجيب و غريب برايشان روي ميدهد. وزش بادها نيز در لابهلاي صخرهها، هولناکي اين مکان را دوچندان ميکند و اگر کمي نيز اهل خيالپردازي باشيد، هيجان زيادي را در اين سفر براي خود رقم خواهيد زد.
اين دره که آدمي را به ياد مکانهاي خيالي و صحنههاي فيلمهاي ترسناک مياندازد؛ در ارتفاع ۸۱۰ متري از سطح دريا قرار دارد و بسيار بزرگ است؛ بهگونهاي که طول آن به ۶ کيلومتر ميرسد. ارتفاع صخرههاي ويژدرون حتي به ۲۰۰ متر هم ميرسد. سنگهاي اين دره جنس آهکي دارند و داراي ترکيبات کربنات کلسيم هستند و به سازند آهکي آسماري که از سازندهاي زمينشناسي ايران است و غنيترين مخزن نفتي ايران و خاورميانه و يکي از غنيترين مخازن کربناته جهان به شمار ميرود.
دره ويژدرون از طبيعت فوقالعادهاي نيز برخوردار است. اين دره داراي تنوع گياهي و جانوري فرلواني است و زيستگاه مهمي براي حياتوحش به شمار ميرود. طبق گفته مردمان محلي منطقه، در گذشته انواع جانوران مانند خرس، پلنگ، گرگ، گراز و... در اين محل زندگي ميکردند. اين منطقه در حال حاضر بهدليل حمايت و جلوگيري از شکار بيرويه حيات وحش و حفظ و گسترش زيستگاه گونههاي در خطر انقراض، از سال ۱۳۹۶ بهمدت پنج سال جزو مناطق ممنوعه استان ايلام به شمار ميرود و شکار و تيراندازي در آن ممنوع است.
چگونگي شکلگيري دره ويژدرون
پيدايش و شکلگيري دره ويژدرون به اوايل دوران دوم زمينشناسي با ترياس بالايي برميگردد و هزاران سال طول کشيده است تا چنين جاي اعجابانگيزي ايجاد شود. علت به وجود آمدن ويژدرون را مانند ساير درهها و تنگهها بايد در عوامل طييعي و زمينشناختي جستجو کرد. منشأ اوليه شکلگيري اين دره، ايجاد درز و شکاف بر اثر فعاليتهاي تکتونيکي منطقه روي لايههايهاي ضخيم آهک است. در کنار اين عامل، فرسايش آبي، عبور سيلابهاي مهيب، وضعيت توپوگرافي منطقه، اختلاف ارتفاع و شيب تند بخشهاي بالا و پايين دست در شکلگيري اين مکان فوقالعاده سهيم هستند.
تفريح در دره ويژدرون
صخرهنوردي: ديوارهها و صخرههاي بلند ويژدرون براي داشتن يک صخرهنوردي متفاوت عالي است و بسياي از صخرهنوردان حرفهاي اين دره را براي اين منظور انتخاب ميکنند.
درهنوردي: پيمودن دره و عبور از گذرگاههاي باريک و تماشايي شکوه و عظمت ويژدرون ميتواند يکي از تفريحهاي شما در اين منطقه باشد. در ضمن اگر کمي دقت کنيد، بر ديوارههاي دره کندوهاي عسل را خواهيد ديد.
شنا: حوضچههاي آب ويژدرن شما را به شنا کردن در آن وسوسه ميکند و با ديدن صخرههايش دوست داريد شيرجهاي جانانه به درون اين حوضچهها بزنيد؛ اما کاملاً مراقب باشيد و با احتياط اين کار را انجام دهيد.
قايقسواري: ميتوانيد بههمراه خود قايقهاي بادي و کوچک ببريد تا تجربه اين تفريح مهيج رو در اين دره داشته باشيد و از آن لذت ببريد.
ا
قامت در دره ويژدرون
بدون شک، دره ويژدرون شبهاي تماشاييي نيز دارد و ديدن اين مکان و سپري کردن شب در آن خالي از لطف نيست. در برخي از قسمتهاي اين دره چند جاي مناسب جهت کمپ و چادر زدن وجود دارد.
نکتههاي ايمني براي سفر به دره ويژدرون
بهتر است بدانيد رفتن به دره ويژدرون و بازديد از آن به اين سادگيها هم نيست؛ چراکه اين منطقه حتي براي محليها هم نانشناخته است. پس اگر تصميم داريد اين دره اعجابآور را ببنيد، بايد چند نکته را بدانيد:
پيمودن اين دره طويل با چنين مسافتي سخت و دشوار است. گذر از ديوارههاي تنگ و درهي باريک و عبور از راه هاي پر وپيچ و خم و نفوذناپذير، بهراحتي ممکن نيست؛ بايد راه بلد بوده و با مهارتهاي صخرهنوردي آشنا باشيد.
ميتوانيد در اين دره عميق شنا، قايقسواري و صخرهنوردي را تجربه کنيد؛ اما بايد امکانات و تجهيزات لازم مثل جليقه نجات و کلاه ايمني را بههمراه داشته باشيد و آموزشهاي لازم را ديده باشيد.
توجه داشته باشيد زماني که دريچههاي سد چم گردلان باز ميشود يا در فصل بارش به اين مکان سفر نکنيد؛ چراکه با افزايش عمق آبهاي دره امکان گرفتار شدن وجود دارد. چنين حادثهاي چند سال پيش براي کوهنوردان و صخرهنوردان حرفهاي اتفاق افتاده است.
سعي کنيد با تورهاي حرفهاي طبيعتگردي و با مجوز که شناخت کافي از دره ويژدرون دارند به اين منطقه سفر کنيد. در غير اين صورت با اطلاعات لازم و با کمک گرفتن از محليهاي راه بلد به اين دره برويد و بيگدار به آب نزنيد.
بازار