مهارت زندگی/ ۴ نکته درباره کاربرد و چگونگی ترسیم نقشه ذهنی
بازده/ کارآفرينان با يادگيري نحوهي ترسيم نقشه ذهني ميتوانند دستاوردهاي بيشتري داشته باشند و چيزهاي بيشتري – با سرعت بيشتر – ياد بگيرند. همهي آدمها در کلاسهايي شرکت کردهاند که وظيفهي اوليهي آنها در اين قبيل کلاسها، حفظ و يادگيري حقايقي تازه بوده است. تا وقتي که ميتوانستيد اين حقايق را به خاطر بياوريد و همچنين، ميتوانستيد – مثلا در زمان برگزاري آزمون – نحوهي اثبات آنها را نشان دهيد، قادر بوديد آن دورهي تحصيلي را پشت سر بگذاريد، ولي شايد آنچه را در حافظهتان ذخيره کرده بوديد، به طور کامل ياد نگرفته بوديد. به احتمال زياد مدتي بعد از آزمون، ديگر نميتوانستيد بيشتر اطلاعات جديد را به ياد بياوريد. نقشه ذهني چيست نقشه کشي ذهني راه بهتري براي جذب دانش به شمار ميرود. از اين روش ميتوانيد براي رسيدن به اهداف مختلف بهره ببريد؛ از تهيهي يک طرح براي ايجاد يک عادت سالم در زندگي گرفته تا تکميل يک ايدهي کسب و کاري محوري. نقشه کشي ذهني عبارت است از پر و بال دادن به ايدههايي که از قبل آنها را ميدانستهايد و درک کردهايد؛ به اين ترتيب، شما ميتوانيد مفاهيم جديدي را با يک درک واقعي و قدرت حافظهي بيشتر در ذهنتان جذب کنيد. نقشه ذهني چيست؟ يک نقشهي ذهني ميتواند کمکتان کند چارچوب گسترده و ناآشنايي از مفاهيم را ياد بگيريد. اين تکنيکي است که در آن، از هر دو سمت چپ و راست مغز براي جذب ايدههاي جديد استفاده ميشود. نشانههاي کمک بصري که در حين فعاليت ترسيم نقشهي ذهني ايجاد ميشوند، ميتوانند به سازماندهي اطلاعات جديد کمک کنند؛ زيرا اين نشانهها با يک مفهوم مرکزي جديد مرتبط هستند. وقتي يک مفهوم مرکزي جديد را بنا ميکنيد، ميتوانيد نقشهي ذهنيتان را با شاخههايي متشکل از مفاهيم زير مجموعه و مرتبط رشد و توسعه دهيد. در نهايت، شما سلسله مراتبي ايجاد ميکنيد که نشاندهندهي رابطهي ميان يک مفهوم – که از قبل، آن را درک کردهايد – و يک مفهوم جديدتر است. ترسيم نقشهي ذهني يا همان نقشه کشي ذهني ميتواند فوايد فراواني داشته باشد، زيرا از مهارتهاي طبيعي ذهني براي پردازش و جذب اطلاعات جديد استفاده ميکند. کاربردهاي نقشه ذهني ۱. نقشه ذهني ميتواند به حفظ و يادگيري کمک مي کند ترسيم نقشهي ذهني باعث ايجاد شرايطي براي يادگيري معنادار ميشود؛ يادگيري معنادار هنگامي رخ ميدهد که دانش جديد را با اتصال آن به دانش فعليتان حفظ کنيد. اين نوع از يادگيري مغزتان را مجبور ميکند ميان آنچه از قبل ميدانستيد و آنچه به تازگي ياد گرفتهايد، اتصالاتي را ايجاد کند. فرد يادگيرنده اين اتصالات را از طريق ترسيم نقشه براي تکههاي مجزايي از اطلاعات حول محور يک موضوع اصلي (مرکزي) ايجاد ميکند. در گذشتههاي دور، مردم روم از تکنيک بصري لوکي براي جذب و کاربرد مفاهيم جديد استفاده ميکردند. تکنيک لوکي عبارت است از ايجاد يک تصوير ذهني که افراد را قادر ميسازد مجموعهي بزرگي از اطلاعات، نظير متن يک سخنراني، را به خاطر بياورند. نقشه کشي ذهني نيز درست به همين شکل عمل ميکند، و فوايد مثبت مشابهاي نيز به همراه دارد. اين مسئله تا حدودي به اين دليل است که اشکال و طرحهايي که در نقشه کشي ذهني به کار ميروند، حفظ اطلاعات را آسانتر ميکنند. درگيري ذهني معنادار براي يادگيري عميق اطلاعات بسيار ضروري است. با وجود اين، روشهاي سنتي يادگيري معمولا درگيري ذهني معنادار را ترويج نميکنند. نقشه کشي ذهني نسبت به حفظ کردن مطالب نتيجهي بهتري به همراه خواهد داشت، زيرا فرد يادگيرنده کاملا در فرايند طوفان فکري، ايجاد ايدهها و اتصال مفاهيم، و همزمان، در ايجاد تصاويري که يادآوري را تسهيل ميکنند، حضور فعال دارد. برخي از پيچيدهترين جنبههاي يک کسب و کار شامل طراحي پروژهها، ايجاد پايگاههايي براي جستجوي اطلاعات، و طراحي استراتژي هستند. نقشه کشي ذهني اين قبيل از وظايف کسب و کار پيچيده را آسان ميکند. اين روش مديران را قادر ميسازد، مسائل پيچيده را به سرعت دريافت، درک، و حفظ کنند. يک نظرسنجي که توسط يک فرد متخصص در زمينهي نقشه کشي ذهني، به نام چاک فري، برگزار شد، نشان ميدهد بيش از نيمي از شرکت کنندگان در اين نظرسنجي از اين روش براي مديريت پروژهها و اطلاعات خود، و تقريبا ۴۰ درصد از آنها نيز از اين روش براي طراحي استراتژي استفاده ميکنند. حدود ۹۲ درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجي چاک فري اعتقاد داشتند، ترسيم نقشهي ذهني در درک سريعتر و شفافتر مفاهيم به آنها کمک ميکند. اين روش همچنين، به آنها کمک ميکند بتوانند دانستههايشان را نيز با ديگران به اشتراک بگذارند. در مجموع، ۸۰ درصد از شرکت کنندگان باور داشتند نقشه کشي ذهني به آنها کمک ميکند ايدههاي جديدشان را به شيوهاي واضح و شفاف براي ديگران توضيح دهند، و ۸۱ درصد از آنها نيز معتقد بودند، اين روش در مديريت پروژهها به شکلي کارآمد به آنها کمک ميکند. همچنين، ۶۷ درصد از شرکت کنندگان نيز باور داشتند نقشه کشي ذهني به آنها کمک ميکند علتهاي ريشهاي تنگناهاي عملياتي را کشف کنند. ۲. نقشه کشي ذهني بهرهوري را بهبود ميبخشد برجستهترين فايدهي نقشه کشي ذهني براي مديران و صاحبان کسب و کارها افزايش بهرهوري است. بر اساس گزارشهاي شرکت کنندگان در نظرسنجي، ترسيم نقشهي ذهني بهرهوري آنها را ۲۰ الي ۳۰ درصد افزايش ميدهد. آمار به دست آمده ظرف بيش از ۸ سال مطالعات چاک فري نتايج ثابت و مشخصي را نشان ميدهد. به گفتهي نزديک به ۷۰ درصد از شرکت کنندگان، نقشه کشي ذهني باعث صرفهجويي حدود بيش از ۷ ساعت از زمان کار و آموزش آنها ميشود. حدود ۳۰ درصد باقيمانده نيز معتقد بودند، اين کار باعث صرفهجويي ۳ الي ۷ ساعت از زمانشان در هفته ميشود؛ همچنين، ۴۰ درصد نيز اظهار داشتند، نقشه کشي ذهني دستکم باعث صرفهجويي ۱ الي ۳ ساعت از وقتشان در طول يک هفته ميشود. خلاقيت در طول هر دورهاي از زندگي مسئلهاي بسيار ضروري و مهم است، و ترسيم نقشهي ذهني ابزاري ايدهآل براي شکوفايي خلاقيت به شمار ميرود. شرکت کنندگان در نظرسنجي چاک فري نشان دادند، نقشه کشي ذهني به افزايش ۵۰ درصدي خلاقيتشان منجر ميشود. به گفتهي متخصصان نقشه کشي ذهني، اين تکنيک به آنها کمک ميکند افکارشان را به خوبي منظم کنند و در حين انجام پروژههاي خلاقانه، اتصالات معناداري در ذهن خود به وجود بياورند. به علاوه، اين تکنيک به کاربران امکان ميدهد ايدههاي خود را به سرعت روي کاغذ پياده کنند؛ به اين ترتيب، آنها ميتوانند پيش از آنکه جرقههاي خلاقانهشان فروکش کنند، بتوانند مفاهيم ايجاد شده را در ذهنشان ثبت کنند. ۳. نقشه کشي ذهني شما را به يک متخصص کسب و کار ماهرتر تبديل ميکند با استفاده از نقشه کشي ذهني، به آساني ميتوانيد يک ايدهي کسب و کاري پيچيده را در قالب يک مفهوم منسجم سازماندهي کنيد. با استفاده از نرمافزار نقشه کشي ذهني ميتوانيد تواناييتان را براي انتقال ايدهها به سهامداران سازماني به طرز قابل ملاحظهاي بهبود ببخشيد. هيچ محدوديتي در روشهاي استفاده از تکنيکهاي نقشه کشي ذهني وجود ندارد. براي مثال، مديران پروژه با استفاده از ترسيم نقشهي ذهني ايدهها را با وضوح و شفافيت دو چندان براي اعضاي گروه توضيح ميدهند؛ همچنين، بازاريابها نيز با استفاده از نقشه کشي ذهني کمپينهاي تبليغاتي و برنامههاي زماني خود را براي ارسال محتوا ايجاد ميکنند. ۴. نتيجه گيري طيف گستردهاي از نرمافزارهاي رايگان يا غير رايگان وجود دارند که در ايجاد و استفاده از نقشهي ذهني به شما کمک ميکنند. براي مثال، MindMeister يک ابزار نقشه کشي ذهني قدرتمند است که با استفاده از آن ميتوانيد ايده خلق کنيد، آن را تصويرسازي کنيد، و به اشتراک بگذاريد. ConceptDraw نيز يکي ديگر از ابزارهاي نقشه کشي ذهني است که براي صاحبان و مديران کسب و کارها خدمات ارائه ميکند؛ همچنين، MindNode ابزار نقشهي کشي ذهني ديگري است که انواع مختلفي از کارکردهاي پيشرفته را به همراه دارد. به نظر ميرسد، در دنياي کسب و کار، هر روز چيزهايي جديدي براي يادگيري به وجود ميآيند. ترسيم نقشهي ذهني ميتواند استرس يادگيري و آموزش مستمر را کاهش دهد و کمکتان کند سلامت عمومي و همچنين، سلامت روانتان را نيز حفظ کنيد. امروزه، دنياي کسب و کار به يک محيط ديجيتالي تبديل شده است که به سرعت در حال حرکت و پيشرفت است. سرعتي که با آن، جريان اطلاعات بر نحوهي يادگيري آدمها تاثير قابل ملاحظهاي پيدا کرده است. نقشه کشي ذهني به شما کمک ميکند به سرعت ايدههاي پيچيده را دريافت کنيد؛ به اين ترتيب، ميتوانيد مفاهيم جديدي ياد بگيريد که شما را براي به دام انداختن فرصتهاي زودگذر آماده ميکنند.