همدان را بهتر بشناسید
لست سکند/ همدان يکي از کلان شهرهاي ايران است که در منطقه کوهستاني غرب ايران قرار دارد. اول شهريور به نام روز همدان نامگذاري شده است. روز همدان بهانهاي شده تا بيشتر اين شهر ديدني را بشناسيم و پس از پاندمي کرونا، هر زمان که فرصت سفر فراهم شد، بار سفر ببنديم و از يکي از قديميترين شهرهاي ايران، ديدن کنيم.
همدان زيبا در دامنه کوه الوند واقع شده است و به خاطر ارتفاع زيادي که از سطح دريا دارد، يکي از شهرهاي سردسير ايران است. همدان قديميترين شهر ايران و يکي از کهنترين شهرهاي کل دنيا است. مجلس شوراي اسلامي طي مصوبهاي در سال ۱۳۸۵، اين شهر را «پايتخت تاريخ و تمدن ايران» ناميده است. چون همدان اولين پايتخت نخستين شاهنشاهي ايران يعني حکومت مادها بوده است. البته قديميترين آثاري که در محوطه باستاني هگمتانه پيدا شده و کتيبههاي گنجنامه به دوران هخامنشيان برميگردد.
اين شهر در طول تاريخ و در پادشاهيهاي مختلف ايران مثلا در دوران هخامنشيان، اشکانيان، ساسانيان و... پايتخت ايران بوده است. به همين دليل است که اين شهر از نظر فرهنگي و تاريخي اهميت زيادي دارد و يکي از شهرهاي توريستي ايران است. اگر از علاقهمندان به تاريخ ايران باشيد، حتما همدان را ديدهايد يا دوست داريد در اولين فرصت به اين شهر سفر کنيد.
اول شهريور ماه روز همدان نامگذاري شده است. شايد برايتان سوال شده باشد که چرا اول شهريور را براي روز همدان انتخاب کردهاند؟
اول شهريور هم زمان با زادروز شيخ الرئيس، ابوعلي سينا است. اين پزشک، رياضيدان، منجم، فيزيکدان، شيميدان، جغرافيدان، زمينشناس، شاعر، منطق دان و فيلسوف مشهور ايراني در همدان درگذشت و مقبره وي در اين شهر قرار دارد. به همين دليل اول شهريور هم روز پزشک و هم روز همدان نامگذاري شده است و فرصتي است تا بيشتر با اين شهر ديدني و با شخصيت اين دانشمند معروف تاريخ آشنا شويد.
جاذبههاي گردشگري همدان
همدان يکي از شهرهاي تاريخي ايران است که در طول تاريخ اسامي مختلفي داشته است. اين شهر به خاطر جاذبههاي تاريخي، فرهنگي و طبيعي متعددي که دارد، يکي از مهمترين شهرهاي توريستي ايران است. نه فقط از ايران بلکه گردشگراني از سراسر دنيا براي سفر به همدان برنامهريزي ميکنند و از ديدن آثار تاريخي و طبيعي آن لذت ميبرند.
اگر شرايط براي سفر مهيا بود و تصميم گرفتيد مقصدي متنوع را انتخاب کنيد، حتما همدان را انتخاب کنيد و در سفر حتما از اين جاذبه ها ديدن کنيد.
غار عليصدر
اگر از علاقهمندان به طبيعت هستيد و طبيعتگردي را دوست داريد، اگر محصور زيبايي و شکوه غارها ميشويد و دوست داريد دنياي زير زمين را هم کشف کنيد، غار عليصدر جاذبهاي است که نبايد از دست بدهيد. اين غار يکي از طولانيترين مسيرهاي قايقسواري درون غار در کل دنيا را دارد. براي بازديد از اين غار بايد ۷۵ کيلومتر از همدان فاصله بگيريد و به روستاي عليصدر برويد.
آرامگاه ابوعلي سينا
اگر از علاقهمندان به تاريخ علم باشيد، حتما آوازه ابوعليسينا را شنيدهايد. آرامگاه اين دانشمند بزرگ که نمادي از شهر همدان است، در مرکز شهر همدان در ميداني به همين نام قرار دارد. روز همدان هم مصادف با زادروز اين دانشمند و پزشک پرآوازه است.
آرامگاه باباطاهر
باباطاهر عريان شاعر پرآوازهاي است که دوستداران ادبيات حتما ميشناسند. اين شاعر به خاطر دوبيتيهايي که به زبان محلي سروده شهرت دارد. آرامگاه اين شاعر و عارف بزرگ با آن گنبد هشت ضلعي و فيروزهاي زيبا در سال ۱۳۴۴ ساخته شده است و معماري خيرهکنندهاي دارد.
دهکده توريستي گنجنامه
ساخت دهکده توريستي گنجنامه از سال ۱۳۷۸ آغاز شد و تقريبا ۱۶ سال طول کشيد. اين منطقه تفريحي در نزديکي گنجنامه، آبشار و کتيبههاي تاريخي آن ساخته شده است. اين مجموعه تفريحي کامل بخشهاي مختلفي دارد از جمله تله کابين، شهربازي، سورتمه ريلي، غار آکواريوم، باني جامپينگ و... در واقع اگر دنبال تفريحي هستيد که حالتان را حسابي جا بياورد، حتما به اين دهکده توريستي سر بزنيد.
کتيبههاي تاريخي گنجنامه
اگر از علاقه مندان به تاريخ و تماشاي آثار تاريخي باشيد، حتما آوازه کتيبههاي گنجنامه را شنيدهايد و در مورد آن در کتابهاي تاريخي خواندهايد. اين کتيبهها شامل سه ستون ۲۰ سطري است که به سه زبان مختلف پارسي باستان، بابلي و عيلامي نوشته شده است. قدمت آنها به دوران هخامنشيان برميگردد.
آبشار گنجنامه
وقتي به منطقه گنجنامه سفر کنيد، ميتوانيد از جاذبههاي متنوعي بهرهمند شويد. غير از امکانات تفريحي و کتيبههاي تاريخي، در اين منطقه يک جاذبه طبيعي ديدني هم وجود دارد که يک آبشار ۱۲ متري است. در فصل بهار و تابستان، اين آبشار باعث خنک شدن هوا ميشود و در زمستان به آبشاري از قنديلهاي کوچک و بزرگ تبديل ميشود. اگر در سفر به همدان فرصت داريد تا يک روز کامل را به پيکنيک و تفريح بگذرانيد، حتما به گنجنامه سري بزنيد.
تپه هگمتانه
هگمتانه پايتخت پادشاهي مادها و بعدها پايتخت تابستاني هخامنشيان شده است. در کتب يوناني آن را اکباتان ناميدهاند. شهر هگمتانه در واقع اولين پايتخت ايران و يکي از معدود شهرهاي باستاني است که هنوز هم پابرجا باقي مانده است. هگتانه در شمال همدان و در بافت تاريخي اين شهر در انتهاي خيابان قرار دارد و يک شهر زيرزميني ديدني است که علاقهمندان به تاريخ، از گشتوگذار در آن سير نميشوند.
گنبد علويان
گنبد علويان در بلوار علويان همدان واقع شده است. اين گبند يکي از ارزشمندترين آثار عماري و شاهکار معماري زمان سلجوقيان است. اينجا را ابتدا به عنوان مسجد ساخته بودند ولي بعدا سردابه آن به مکاني براي دفن اين خاندان تبديل شده است. دسترسي به اين جاذبه راحت است و به همين خاطر گردشگران زيادي دارد.
آرامگاه اِستر و مُردخاي
اين آرامگاه يکي از آثار به جامانده از زمان حضور يهوديان در همدان است. اين آرامگاه قديمي هنوز هم يکي از زيارتگاههاي مهم يهوديان است و ملکه استر، همسر خشايارشا و عموي او مردخاي در اين محل دفن شدهاند.
حمام تاريخي قلعه
حمامهاي تاريخي ايران، معماري چشمگيري دارند. يکي از مهمترين جاذبههاي تاريخي هستند که به خوبي فرهنگ و معماري گذشته ايران را نشان ميهند. اگر از ديدن اين حمامهاي قديمي لذت ميبريد، سري به حمام قلعه بزنيد. در حال حاضر اين حمام قديمي به موزه و رستوران تبديل شده است. اين حمام در مرکز شهر همدان در محلهاي قديمي به نام قاشق تراشان قرار دارد و شامل يک موزه و يک سفرهخانه نيز ميشود.
موزه تاريخ طبيعي
يکي از موزههاي ديدني که در بسياري از شهرهاي سراسر دنيا وجود دارد، موزه تاريخ طبيعي است. در اين موزهها با ديدن فسلها، گونههاي تاکسيدرمي شده و مواردي شبيه اين، با تاريخ طبيعت و تحولات زمين آشنا ميشويد.
موزه تاريخ طبيعي همدان يک مجموعه کمنظير از انواع گونههاي گياهي و جانوري طبيعت ايران و گوشه و کنار دنيا است. اين موزه به دانشکده کشاورزي دانشگاه بوعلي سناي همدان تعلق دارد و در انتهاي چهار باغ آزادگان واقع شده است. مساحت اين مجموعه به ۲ هزار مترمربع ميرسد.
سوغات همدان
خريدن سوغاتي يکي از سنتهاي پسنديده ايراني است. همه ما دوست داريم که وقتي به جايي سفر ميکنيم، با دست پر برگرديم و براي دوستان و عزيزانمان از مقصد سفر، هديه کوچکي ببريم. اين هدايا هر چقدر که بوميتر باشند، بهتر هستند. چون با خريدن آنها هم از اقتصاد محلي حمايت ميکنيد و باعث رونق کسبوکار اهالي يک منطقه توريستي ميشويد و هم حالوهواي آن شهر را با خودتان به خانه دوستان و عزيزان ميبريد.
همدان سوغاتيهاي خوراکي و صنايع دستي مختلفي دارد. در ادامه چند مورد از آنها را معرفي ميکنيم تا خريداري کنيد و عزيزانتان را در خاطرات شيرين سفر، شريک کنيد.
کماج
نان کماج در همه شيرينيفروشيهاي شهر پيدا ميشود. براي تهيه آن از آرد و شکر، کره و پودر دارچين، تخممرغ، کنجد، گردو، شير و نمک استفاده ميکنند. در سفر به همدان، عطر و طعم اين نان سنتي لذيذ را از دست ندهيد.
حلوا زرده
اين حلوا در واقع نوعي دسر شبيه به فرني است ولي غلظت بيشتري دارد. براي تهيه آن از زرده تخممرغ، شکر، گلاب، نشاسته و زعفران استفاده ميکنند. به خاطر زرده تخم مرغ، منبع غني از پروتسين است.
انگشت پيچ
انگشتپيچ نوعي دسر است که در همدان زياد خواهيد ديد. تنها تفاوت اصلي اين دسر با حلوا زرده، رنگ آن است. رنگ انگشت پيچ سفيد است. دليل نامگذاري اين دسر، نحوه خوردن آن در قديم بوده، مردم براي خوردن آن، انگشت را داخل دسر ميکردند و سپس آن را دور انگشت خود ميپيچيدند.
نان چاي
نان چاي فقط مخصوص همدان نيست و شايد در قزوين و زنجان هم آن را ديده باشيد. اين شيريني را در کنار چاي سرو ميکنند.
شيره انگور
بسياري از نقاط ايران انگور دارد و شيره انگور يکي از محصولات مفيد و پرمصرف آن است. در همدان هم شيره انگور مرغوبي توليد ميشود.
برساق
برساق از شيرينيهاي محلي همدان است که براي تهيه آن از آرد، شکر، روغن، شير، نمک و زردچوبه استفاده ميکنند. پخت برساق ميان اقوام لر و کرد هم رواج دارد و فقط مخصوص همدان نيست.
سفالگري
همدان و لالجين، مرکز سفال ايران هستند. لالجين در ۲۵ کيلومتري از همدان قرار دارد و محصولات سفال اين شهر در همدان هم عرضه ميشود. اگر عاشق صنايع دستي هستيد، در همدان ميتوانيد انواع ظروف و اشياي سفالي را بخريد.
چرم
چرم همدان در زمانهاي قديم شهرت زيادي داشته و کيفيت آن بسيار مرغوب بوده است. هنوز هم در محلههاي قديمي، دباغخانهها وجود دارند و محصولات چرمي در بازارها توليد ميشود و به فروش ميرسد.
از ديگر صنايع دستي و سوغات همدان ميتوان به صنايع چوبي، طلاکوبي و نقره کوبي، مسگري و قلم زني، گليم و آبگينه اشاره کرد.
شهر زيباي همدان، شهر ابن سينا و باباطاهر، قديميترين پايتخت ايران، مقصد گردشگري جذابي است که شما را با گوشهاي از تاريخ، فرهنگ و مذاهب ايران آشنا ميکند. اول شهريور، روز همدان، فرصت مناسبي است تا با اين شهر ديدني و جذابيتهاي آن آشنا شويم و دعا کنيم که هر چه زودتر دوباره امکان سفر فراهم شود و از ديدن اين جاذبهها لذت بريم.
غذاهاي همداني، خوشمزه و خاص
احتمالا همه شما تعريف سير همدان را شنيدهايد. همدان شهر ترشيهاي خوشمزه و جورواجور است. اگر به همدان رفتيد هم با غذاهاي همداني ترشي بخوريد و هم ترشي را به عنوان سوغات همدان فراموش نکنيد. فراموش نکنيد مرباهاي همدان هم بسيار معروفند.
غذاهاي همدان با توجه به آب و هواي سرد آن منطقه بيشتر غذاهاي آبکي مثل آبگوشت و آش است. از انواع آشي که به آشهاي همداني معروف هستند ميتوان به آش خشکبار همدان، آش شل پتله، آش گوجه همدان، آش آماج، آش بادمجان ملاير اشاره کرد. از غذاهاي سنتي معروف ديگر اين منطقه هم ميتوان به خورشت غوره بادمجان، آبگوشت يخني همدان، آبگوشت قرمه همدان، آبگوشت فلفل همدان، کباب سرداشي همدان و کوفته همداني اشاره کرد.