مقصود از «یا ثارالله و ابن ثاره» در زیارت عاشورا چیست؟
کيهان/ در زيارت سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) چنين مي خوانيم: «السلام عليک يا ثارالله و ابن ثاره».
مقصود از «ثار» در دو مورد چيست و چگونه به خدا نسبت داده شده است. «ثارالله» و چگونه لفظ «ابن» به آن اضافه شده است؟
در پاسخ بايد گفت: گاهي تصور مي شود که «ثار» به معني خون است، لذا چنين سوالي مطرح مي شود، ولي معني «ثار»، «خون خواهي» است و در حقيقت مصدر «ثار» به معني فاعل، يعني «تاثر» است و در زبان عرب مي گويند: «ثارت حميمي»، از قاتل خويشم انتقام گرفتم.
و نيز مي گويند: «ثاثرت القتيل ثارا»، «قتلت قاتله» يعني انتقام مقتول را گرفتم، در اين صورت معني «يا ثارالله و ابن ثاره» چنين خواهد بود: درود بر کسي که خدا خون خواه اوست و نيز درود بر کسي که خدا خون خواه پدر او، يعني اميرمومنان علي(ع) است، يعني منتقم در هر دو مورد، خدا است.
همچنين در پاسخ به اين سوال که در زيارت آن حضرت چنين آمده است: «والوتر الموتور»، مقصود از «وتر» چيست؟
بايد گفت: پايه سوال اين است که تصور شده است «وتر» به معني «تک» است، در حالي که به معني «قتيل و کشته» است. و واژه «موتور» به معني کشته اي است که هنوز خون خواهي آن انجام نگرفته است، در اين صورت معني فقره چنين است: درود بر کشته اي که هنوز انتقام او از قاتل اخذ نشده است لذا در فقرات بعدي زيارت عاشورا آمده است: «و ان يرزقني طلب ثارکم مع امام مهدي ناطق لکم»، از خدا مي خواهم که مرا روزي کند در رکاب امام مهدي(ع) ناطق به حق، انتقام خون شما را از دشمنان بگيرم(۱).
۱. در تنظيم پاسخ از دو کتاب:
۱. مجمع البحرين، فخرالدين طريحي (۱۰۸۵ق).
۲. شفاءالصدور في شرح زياره العاشور، علامه بزرگوار ابوالفضل تهراني (م ۱۳۱۶) بهره گرفته شده است.
از: ماهنامه مکتب اسلام، ش ۷۱۲.