ساسانیان؛ سازنده نخستین بانک و صندوق امانت جهان در سریزد
لست سکند/ از ساخت نخستين باتري جهان گرفته تا اولين منشور حقوق بشر، کشور ايران با تاريخ کهن خود در بسياري از زمينهها و عرصههاي مختف پيشتاز و نخستين بوده است. اينبار و در اين مطلب به شما نخستين و قديمي ترين صندوق امانت جهان که در استان يزد ساخته شد را معرفي ميکنيم. صندوقي که قدمت آن به 1500 سال پيش باز ميگردد و وسعت آن جمعيت يک روستا را پوشش ميدهد. همراه ما باشيد تا از اين بانک کهن اطلاعات بيشتري کسب کنيد.
نخستين بانک جهان در کجا واقع شده است؟
قلعه سريزد که لقب نخستين بانک جهان را به خود اختصاص داده است در 20 کيلومتري استان يزد، چند کيلومتري روستاي مهريز و سپس در قلب اين مکان، روستاي سريزد واقع شده است. روستاي سريزد که قدمت آن به پيش از اسلام و به دوره سلجوقيان باز ميگردد بنابر عقيده بسياري از باستان شناسان نخستين محل اسکان ايرانيان در يزد محسوب ميشود. همچنين بنا بر نام اين روستا اين چنين ميتوان تعبير کرد که سريزد به معناي ابتدا و محل ورود به استان يزد بوده است و واقع شدن دروازه فرافر در اين روستا اين گمانزني را تا حد زيادي به يقيين تبديل ميکند.
ويژگيهاي صندوق امانت سريزد
پيش از هرچيزي در وهله اول ايده ساخت و کمبود همچين مکاني جاي تامل دارد. تمدن ايران به حدي تکامل يافته بود که ساکنين آن براي سپردن اموال خود اقدام به ساخت يک قلعه چند صد حفرهاي کردند.
اين قلعه داراي 3 طبقه و 468 حفره است که هر کدام از آن به يک خانواده يزدي تعلق داشت. در آن زمان يزديان اموال با ارزش خود مانند طلا، زيورآلات و ... را براي امنيت و راحتي بيشتر در اين مکان ميسپردند. البته غير از سپردن دارايي قلعه سريزد دو ويژگي و کاربرد بزرگ ديگر نيز داشت. نخست آن که قلعه سريزد با توجه به فضاي زيادي که دارد ميتواند مکان مناسبي براي انبار کردن غلات و مواد غذايي بشمار برود و حتي به دليل ساختار لايهاي، اتاق و حفرههاي اين قلعه ساکنني ميتوانستند از اجناس آسيب پذير خود در شرايط مختلف آب و هوايي مراقبت کنند.
ديگر ويژگي مهم اين قلعه حفظ جان و مراقبت از ساکنين در حوادث دهشتناکي چون جنگ و غارت بود. به دليل پياده سازي تدابير امنيتي مختلف، دسترسي به اين مکان به آساني آنچکه امروز شاهدش هستيم نبوده است. زيرا:
در نخستين خط امنيتي اين مکان ديوار هاي مستحکم و نسبتا مرتفعي وجود دارد که عملا هرگونه ورود و خروج به اين مکان غير از دروازه اصلي را ناممکن ميسازد، به علاوه اين که در دور تا دور قلعه سريزد خندقهايي به عمق 5 تا 6 متري حفر شده است که دسترسي به خود ديوار را نيز دشوار ميکرده و در صورت نياز، مانند حمله دشمنان مملو از آب ميشده است.
در خط بعدي دفاعي، دژهاي متعددي در دومين لايه از ديوارهاي قلعه تعبيه شدهاند که ميتوانستند در اموري چون، پاسباني، تيراندازي، خبررساني و ... ياري رسان باشند
در آخرين مکانيزم دفاعي قلعه سريز،د يک دروازه اصلي و يک درب پشتيبان را مشاهده ميکنيم که درب اصلي به وسيله طناب و قرقره باز و بسته شده و در صورت حمله به اين مکان و شکسته شدن آن، درب دوم و پشتيبان بسته ميشده است.