با یکی از زیباترین لباسهای محلی ایرانی آشنا شوید
لست سکند/ لباس و پوشش در هر فرهنگ و تمدني گواه وضعيت حاکم همان جامعه است. پوشش در وهله اول از وضعيت جغرافيايي و آب و هوايي متابعت ميکند. همانطور که در مناطق سردسيري اروپايي، لباسهاي زخيم و چسبان مورد استفاده قرار ميگيرد که پوشش کامل به بدن چسبيده باشد و امکان نفوذ سرما را از بين ببرد، در مناطق گرمسيري هم لباسهاي گشاد و دشداشهمانند استفاده ميشود تا باد به زير آنها بوزد و خنکاي طبيعي ايجاد کند.
از طرفي، فرهنگ، ارزش و باورهاي بومي در نوع، طرح و ميزان پوشش اثر ميگذارد. لباس و پوشش رنگارنگ هر قوم، علاوه بر جغرافيا و فرهنگ، طبقه اجتماعي و اقتصادي هر فرد را هم نشان ميدهد.
مردمان بختياري هم از اين حيث مستثنا نبوده و جايگاه و پايگاه اجتماعي خود را با لباسهايشان مطرح ميکردند. طرح لباس، رنگ، جنس پارچه نوع دوخت و زيورآلات بهکار رفته، هريک کارايي مختلفي داشته و بر حسب زمان و مکان و آيين مشخصي انتخاب ميشوند. لباسهاي رنگارنگ بختياري بهخصوص لباس دختران و زنان ايل، آنچنان باشکوه و چشمنواز است که خود به هدفي براي گردشگري تبديل ميشوند. ديدن صحنه کوچ عشاير بختياري، مراسم جمع کردن سياهچادرها و جشن و موسيقي و رقص پيش از کوچ، يکي از زيباترين صحنههايي است که در سفر به اين مناطق ميتوانيد ببينيد.
لباس زنان بختياري
جومه: پيراهن بلند که معمولاً دو چاک در دو طرف کمر دارد و بلندي آن به زانوها ميرسد.
شلوار قري: درحقيقت اين پوشش شلوار نيست، بلکه دامني پرچين است که به جاي کش، با بند يا طنابي باريک بسته ميشود. رنگهاي شلوار قري آنقدر زيبا و رنگ به رنگ است که بر زيبايي آن چندين برابر ميافزايد.
جليقه: جليقه روي پيراهن پوشيده شده و معمولاً از جنس مخمل تهيه ميشود.
لباس محلي
مينا: روسري بزرگ مستطيلي در رنگهاي شاد و خيرهکنندهاي است که بيشتر از جنس حرير بافته ميشود. مينا به شکل ويژه و زيبايي روي سر قرا ميگيرد. از يک سوي سر به سويي ديگر اما از پشت سرشان عبور ميدهند و با سنجاقي به نام سيزن آن را متصل ميکنند. موهاي جلو هم تاب خورده و از کنار صورت به پشت مينا هدايت ميشود که به اين موهاي تاب خورده ترنه ميگويند.
سيزن بن: سنجاق و به نوعي زيورآلاتي است که براي بستن لچک و مينا استفاده ميشود. سيزن بن زنجيري نقرهاي است که با چندين سکه تزئين ميشود.
لچک: لچک کلاهک کوچکي است که زير مينا گذاشته ميشود و با مرواريد، پولک، سکههاي قديمي و سنگ تزئين ميشود.
لباس مردان بختياري
چوقا: بالاپوش مردان بختياري از جنس پشم گوسفند و به سبک گليم با دار خوابيده بافته ميشود. اين پوشش، شناخته شدهترين لباس محلي مردان عشاير بختياري است که با خطوط مشکي بر روي سپيدي زمينه مشخص ميشود. برخي طرح روي چوقا را الهام گرفته از زيگورات چغازنبيل ميدانند و برخي ديگر برگرفته از مقبره کوروش؛ و رنگهاي سياه و سفيد در اين پوشش، نشانه خير و شر حاکم بر دنياست. چوقا در رنگهاي ديگري همچون کرم و آبي، کرم - قهوهاي و کرم - سرمهاي نيز بافته ميشود.
شلوار دبيت: اين شلوار مردانه بيشتر به رنگ مشکي است که ايل بختياري بيشتر با ار اين نوع شلوار استفاده ميکنند؛ شلواري با دم پاي بسيار گشاد در حدود 50 سانتي متر. اين شلوار مناسب روزهاي سرد و رفتن به کوهستان نيست. مردان بختياري در اين شرايط شلوارهاي معمول شهري را ميپوشند و يا دو شلوار دبيت را بر روي هم استفاده ميکنند.
گيوه ملکي: پاپوش گرانقميت مردان بختياري است که اين روزها کمتر مورد استفاده قرار ميگيرد.
کلاه خسروي: اين کلاه سياه رنگ از قسمت خاصي از پشم موي بز استخراج ميشود. اين کلاه در سه سايز کوچک، بزرگ و متوسط دوخته ميشود.
نتيجه آنکه شناخت لباس و پوشش هر ملت و تمدني، ميتواند لايههاي پنهاني از چگونگي شکلگيري، رشد، مدون شدن و بقاي آن ملت را به ما نشان دهد. کارشناسان بسياري با نگاههاي عميق سعي در کشف اين لايهها ميکنند. اما در نگاه معمول و گردشگرانه ما، زيباييشناسي و کارکرد اين لباسها از هرچيز بيشتر خودنمايي ميکند.