روانشناسی/ راهکارهایی برای غلبه بر احساس پوچی و بی ارزشی

بازده/ احساس پوچي و بي ارزشي اغلب شامل احساس نااميدي و بي‌اهميت بودن است. چنين احساساتي غالباً يکي از علائم شايع افسردگي هستند، اما ممکن است به دليل مواردي مانند عزت نفس پايين، مورد غفلت و سو استفاده واقع شدن، ضربه يا موقعيت‌هاي دشوار که تهديدي براي احساسات شخصي فرد به وجود مي‌آورد، بروز کند.

احساس بي‌ارزشي مي‌تواند پريشاني قابل‌توجهي ايجاد کند و عملکرد طبيعي را در زندگي روزمره را دشوار کند. هنگامي که احساس مي‌کنيد هيچ کاري درست نيست يا هيچ يک از تلاش‌هاي شما تغييري ايجاد نمي‌کند، ممکن است پيدا کردن انگيزه براي پيگيري اهداف‌تان دشوار باشد. به همين دليل، يافتن راه‌هايي براي کنترل اين احساسات دشوار و کمک گرفتن در صورت لزوم، اهميت زيادي دارد.

چرا ممکن است احساس پوچي و بي ارزشي کنيد؟
احساس بي ارزشي مي‌تواند در اثر عوامل مختلفي ايجاد شود. تربيت، تجارب اجتماعي، وقايع استرس‌زا و اختلالات بهداشت رواني ممکن است در اين امر نقش داشته باشد. برخي از دلايل اينکه چرا با چنين احساساتي دست و پنجه نرم مي‌کنيد عبارتند از:

---

بازار

---

آسيب دوران کودکي
شما ممکن است تجربه‌هاي منفي از دوران کودکي خود داشته باشيد که اثري ماندگار از خود برجاي گذاشته‌اند. غفلت، سو استفاده و بدرفتاري در دوران کودکي، همه و همه مي‌توانند در بروز احساس بي ارزشي نقش داشته باشند. کودکاني که مورد آزار و اذيت قرار مي‌گيرند يا توسط والدين يا ساير مراقبين مورد انتقاد قرار مي‌گيرند، ممکن است احساس بي‌اهميت بودن را در بزرگسالي تجربه کنند. تحقيقات نشان داده‌اند که اين آسيب‌هاي اوليه بين فردي با احساس بي ارزشي که فرد بعدها تجربه مي‌کند، ارتباط دارد.

ديدن رويدادهاي منفي به عنوان قصوري از جانب خودتان
ممکن است وقايع منفي را به عملکردها يا خصوصيات خود نسبت دهيد. افرادي که مستعد نسبت دادن وقايع منفي به خودشان هستند، ممکن است علائم افسردگي، از جمله بي ارزشي را تجربه کنند.

مورد انتقاد قرار گرفتن در گذشته
ممکن است در گذشته توسط ديگران مورد انتقاد قرار گرفته باشيد. تجارب منفي که در آن فرد تنزل يافته يا با انتقاد ديگران روبرو شده‌است نيز مي‌تواند اين احساس را در افراد ايجاد کند که انگار فاقد ارزش است.

دشواري در کنترل استرس
ممکن است در مقابله با استرس مشکل داشته باشيد. استرس حاد و مزمن مي‌تواند به برداشت فرد از خودش آسيب وارد کند. ممکن است پس از تجربه يک مشکل جدي مانند مشکلات مالي، طلاق يا از دست دادن شغل احساس بي‌ارزشي را تجربه کنيد.

نشانه‌اي از يک اختلال بهداشت رواني
ممکن است شما از يک اختلال بهداشت روان رنج ببريد. اختلالات خلقي مانند افسردگي اغلب با علائمي مانند شرم، گناه، نااميدي و بي ارزشي هم همراه هستند. چنين علائمي پريشاني ايجاد و مديريت کارهاي معمول روزمره را دشوار مي‌کند.

راهکارهاي غلبه بر احساس پوچي و بي ارزشي
اگر احساس بي ارزشي مي‌کنيد، گام‌هاي کوچک و موثري وجود دارد که مي‌تواند به شما کمک کند تا احساس بهتري داشته باشيد. در اينجا چند ايده مي‌بينيد که مي‌تواند به شما کمک کند.

۱. در صحبت با خودتان مهر و عطوفت به خرج بدهيد
افرادي که احساس بي ارزشي مي‌کنند غالباً دچار تفکر و گفتگوي منفي با خود مي‌شوند. اين راهکار در ابتدا ممکن است براي‌تان سخت باشد، اما روي رفتار مهربانانه با خودتان تمرکز کنيد. وقتي متوجه گفتگوي منفي با خود شديد، به دنبال روش‌هايي باشيد که بتوانيد آن افکار را به شکل مثبت يا واقع‌بينانه‌تري تغيير بدهيد. به عنوان مثال، به جاي اينکه فکر کنيد “من هرگز قادر به انجام فلان کار نخواهم بود”، مي‌توانيد بگوييد، “من مي‌توانم هر روز کارهاي کوچک انجام دهم و کم کم پيشرفت کنم.”

۲. دقت کنيد که احساس بي ارزشي چه زماني بر وجودتان مستولي مي‌شود
بعضي اوقات اين احساسات منفي در واکنش به موقعيت‌ها، افکار، تجربيات يا حتي افراد خاصي به وجود مي‌آيند. با دقت بررسي کنيد و ببينيد که اين احساسات چه زماني بروز مي‌کنند، چه اتفاقي مي‌افتد و چه نوع افکاري مي‌تواند در آن نقش داشته باشد. اين يکي از راه‌هاي کمک به مبارزه با نشخوار فکري منفي است که ممکن است باعث افزايش احساس عدم کفايت در شما شود.

۳. يک دفتر روزنگار سپاسگزاري داشته باشيد
بي ارزش بودن مي‌تواند زماني رخ دهد که متوجه شويد زندگي خود را به طور نامطلوبي با زندگي ديگران مقايسه مي‌کنيد. به جاي اينکه به اين دام بيفتيد و فقط به چيزهايي که به نظر مي‌رسد فاقد آنها هستيد نگاه کنيد، يک روزنگار سپاسگزاري را براي خودتان آماده کنيد و هر روز کمي وقت بگذاريد و در مورد چيزهايي که بابت‌شان سپاسگزار هستيد بنويسيد. تمرکز مجدد افکار از اين طريق مي‌تواند از شما در برابر تأثيرات منفي مقايسه و حسادت محافظت کند.

۴. براي شخص ديگري کاري انجام دهيد
بعضي اوقات که احساس بي ارزشي مي‌کنيد، تمرکز خود را روي چيز ديگري غير از خودتان بگذاريد. اين کار واقعا مي‌تواند کمک‌کننده باشد. تحقيقات نشان داده‌اند که انجام فعاليت‌هاي اجتماعي مانند داوطلب شدن براي جامعه خود يا کمک به شخص ديگري که به نوعي نيازمند است، مي‌تواند بر احساس خوشبختي و آرامش فرد تأثير مثبت بگذارد. کمک به ديگران نيز مي‌تواند احساس هدفمندي بيشتري در شما ايجاد کند.

۵. يک برنامه بهداشت روان را امتحان کنيد
برخي اپليکيشن‌هاي مختلف بهداشت روان براي بهبود سلامت روان وجود دارد. برخي از اين اپليکيشن‌ها ممکن است ابزارهايي مانند عبارات تاييدي مثبت، آموزش ذهن آگاهي، يا تمرينات مرتبط با رغتار درماني شناختي (CBT) را ارائه دهند که براي کمک به شما در شناسايي و تغيير الگوهاي تفکر منفي طراحي شده‌اند.

چطور کمک بگيريم
يادآوري اين نکته مهم است که احساس بي ارزشي نيز مي‌تواند نشانه‌اي از يک بيماري زمينه‌اي بهداشت روان باشد. اگر چنين احساساتي در وجود شما پايدار و آزاردهنده هستند يا سبب شده‌اند که انجام کارهاي روزمره براي‌تان دشوار شود، با ارائه‌دهنده مراقبت‌هاي بهداشتي صحبت کنيد يا به يک متخصص بهداشت روان مراجعه کنيد.

ارائه‌دهنده مراقبت‌هاي بهداشتي ممکن است از شما در مورد احساسات و ساير علائمي که تجربه کرده‌ايد بپرسد. ممکن است از شما بخواهند براي بررسي علائم افسردگي يا اضطراب، يک پرسشنامه پر کنيد. همچنين ممکن است براي رد اختلالات پزشکي که ممکن است در بروز علائم افسردگي موثر باشند، شما را معاينه بدني کند و آزمايش براي‌تان تجويز کند.

همچنين ممکن است بخواهيد درمان آنلاين را امتحان کنيد. تحقيقات نشان مي‌دهند درمان آنلاين مي‌تواند به اندازه درمان حضوري سنتي موثر باشد. درمان آنلاين روشي در دسترس و اغلب مقرون به صرفه را براي کمک به نگراني‌هاي مربوط به بهداشت روان ارائه مي‌دهد. خدماتي که به صورت آنلاين ارائه مي‌شوند، مي‌توانند به لحاظ قيمت و نحوه انجام جلسات درماني متفاوت باشند. در بسياري از موارد، گزينه‌ها شامل چت آنلاين، کنفرانس ويديويي و ايميل هستند.

کلام پاياني
اگرچه هر کس ممکن است هر چند وقت يک بار احساس بي ارزشي کند، اما اگر چنين احساساتي در شما مزمن و فراگير باشد، مي‌تواند به يک مشکل جدي تبديل شود. خوشبختانه راهکارهايي وجود دارد که مي‌توانيد انجام دهيد و به شما کمک مي‌کنند احساس بهتري داشته باشيد.

کمک‌هاي تخصصي نيز از جمله روان درماني حضوري، مصرف دارو يا ترکيبي از اين دو در دسترس است. افسردگي با گذشت زمان مي‌تواند بدتر شود، بنابراين صحبت با ارائه‌دهنده مراقبت‌هاي بهداشتي در مورد احساس بي ارزشي ممکن است به شما اطمينان بدهد که قبل از بدتر شدن علائم خود تحت درمان قرار مي‌گيريد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar