تغییر حکم شرعی کاشت ناخن برای سود بیشتر!
باشگاه خبرنگاران/ ميل به آراستگي و زيبايي مسئلهاي جدا ناپذير از زنان در طول تاريخ بوده است. در هر دورهاي زنان براي زيباتر شدن از ابزارهاي مختلفي استفاده ميکردند. اين ابزارها به مرور زمان متنوعتر و بيشتر شد، به طوي که اگر در گذشته اين ابزار تنها خلاصه در استفاده از سرمه و حنا و… ميشد، اما امروزه به کاشت ناخن و مژه و ابرو و.. رسيده است.
در سالهاي اخير تب کاشت ناخن در بين زنان بسيار فراگير شده است و در اين بين برخي از آرايشگاهها نيز براي جلب مشتري و کسب در آمد بيشتر، از جانب خود حکم شرعي صادر کرده و اعلام ميکنند کاشت ناخن مانعي براي وضو و غسل نيست و در برشورهاي تبليغي خود نيز به آن اشاره ميکنند، به اين ترتيب به فراگير شدن کاشت ناخن و مژه دامن ميزنند.
مسئله کاشت ناخن از امور مستحدثه و جديدي است که براي تأييد و رد آن از ناحيه شرع، بايد به کلام مراجع تقليد که در اين زمينه قابليت و توانايي دادن حکم را دارند، مراجعه کرد. در اين نوشتار سعي ميکنيم به سؤالاتي که در اين مورد مطرح است پاسخ دهيم:
۱_ آيا شرعا، صرف کاشتن ناخن اشکال دارد يا خير؟
طبق نظر اکثر فقها صرف کاشت ناخن و انواع روشهاي آرايشي و زينت اعضاي بدن في نفسه داراي اشکال فقهي نيست و اين مسئله در مورد کاشت ناخن و مژه نيز صدق ميکند. اما در مورد کاشتن ناخن و مژه، بايد در نظر داشت که:
طبق نظر اکثر علما اگر کاشت ناخن زينت محسوب شود بايد دستها را از ديد نامحرم پوشاند. البته علما زينت بودن يا نبودن کاشت ناخنها را به تشخيص عرف جامعه واگذار کرده اند؛ بنابراين با توجه به اين که در حال حاضر در جامعه ما کاشت ناخن (صرف نظر از مشکل و بيماري حاد که به دستور پزشک انجام ميشود) براي زيبا شدن دستها و ناخنها استفاده ميشود و همه به اين مسئله اذعان دارند که دستي که روي آن به اصطلاح ناخن کاشته شده نسبت به دست بدون ناخن زيباتر است، پس ناخن کاشته شده زينت و زيبايي محسوب ميشود و بايد از نامحرم پوشانده شود.
«کاشت ناخن با فرض صدق زينت بايد از نامحرم پوشيده شود. تشخيص زينت بودن يا نبود موکول به نظر عرف جامعه است.» (استفتاء کتبي از دفتر آيتالله خامنه اي)
۲_ وضو و غسل و نماز با ناخن کاشته شده صحيح است يا باطل؟
براي پاسخ به اين سؤال، حکم شرعي از جانب برخي از مراجع عظام را در ادامه مقاله بيان ميکنيم، اما در اينجا توضيحي کوتاه، اما مهم و جامع درباره حکم شرعي کاشت ناخن ارائه ميدهيم:
«طبق نظر مشهور مراجع کاشت ناخن يا چسباندن مژه و ناخن، ايجاد مانع عمدي بر اعضاي وضو وغسل است و اين کار مانع رسيدن آب به ناخن و مژهها ميشود لذا وضو و غسل را باطل ميکند و بايد حتما براي اولين نماز اقدام به برداشتن آن کنيد (با حلاّل قوي که در آرايشگاهها موجود است) در غير اينصورت وضو و غسل و نماز باطل ميشود و وضو و غسل جبيره فقط در مواردي مانند تنگي وقت نماز و يا در سفر بودن و يا به هنگام شب و سحر که امکان دسترسي به آرايشگاه و برداشتن مانع وجود ندارد صحيح است و در غير اين موارد وضو و غسل جبيرهاي باطل است و بايد بعد از رفع مشکل مانند تنگي وقت و… فورا اقدام به برداشتن ناخن و مژه کنيد. در صورت عدم رفع ناخن مصنوعي يا مژه، وضو و غسل جبيرهاي باطل است، لذا نماز نيز باطل ميشود.»
آرايشگران و کلاه شرعي براي جذب مشتري
با نگاهي کلي در نظرات علما به دو مطلب قابل برداشت بودن ناخن و غير قابل برداشت بودن ناخن بر ميخوريم که بايد در آن کمي تامل کنيم. متاسفانه عدهاي با تحليلي ساده از اين دو مطلب استدلال ميکنند که، چون برداشتن ناخنها سخت است و خود علما نيز وضو و غسل جبيره را براي اين امر قرا دادند، پس به راحتي ميتوان هم ناخن کاشت و هم وضو، غسل و نماز را انجام داد، در صورتي که اين تحليل تنها يک کلاه شرعي است. متاسفانه عدهاي از آرايشگران و افرادي که به دنبال سود خود هستند به اين اشتباه و تحليل غلط از احکام الهي دامن ميزنند و با بيان اين مطلب که ميتوان براي کاشتن ناخن وضو و غسل جبيره گرفت، اسباب باطل شدن وضو، غسل و نماز ديگران را فراهم ميکنند.
غير قابل برداشت بودن ناخن منتفي است
با وجود امکاناتي مانند حلالها و برخي از مواد امکان برداشتن اين ناخنها وجود دارد، حتي اگر به خاطر برداشتن، درد خفيفي هم براي فرد ايجاد شود که قطعا اين درد و صدمات کمتر از زماني است که ناخن را براي به اصطلاح کاشتن تراشيده و آماده ميکنند، بنا براين ديگر غير قابل بر داشت بودن ناخنها منتفي ميشود و تنها شايد يک مورد آن هم با اجازه و نظر قطعي پزشک را ميتوان از اين امر استثنا کرد و آن هم زماني است که در برخي از افراد به دليل بيماري پوستي ناخنها از بين ميروند و برخورد ناخن با آب و اشيا سبب درد و مشقت بسيار ميشود و امکان استفاده از هر وسيله ديگري مانند دستکش هم وجود ندارد. البته در اين موارد اين چنيني نيز ميبايست از مرجع تقليد سؤال کرد و بعد در نهايت اقدام به اين کار نمود.
نتيجه:
بنا براين نميتوان به راحتي و به هر بهانهاي مانند اين که ناخن هايم را ميجوم، ناخن هايم شکننده است و… اقدام به اين کار کرد چرا که اگر راه درماني براي بهبود وضعيت ناخنها وجود داشته باشد، بايد نسبت به آن اقدام کرد نه اين که آن را بهانهاي براي کاشت ناخن قرار داد؛ چرا که کاشت ناخن و قرار دادن پوششي بر روي ناخن و به تبع آن انجام وضو غسل جبيره در موارد بسيار بسيار خاص و با نظر پزشک و تشخيص مراجع تقليد انجام ميشود نه براي زيبايي صرف، که اين روزها هدف همه بانوان براي کاشت ناخن شده است و اين افراد دانسته يا ندانسته اسباب گناه و قبول نبودن غسل، وضو ودر نهايت نماز خود را با دستان خود و به بهاي کسب زيبايي براي خود فراهم ميکنند و به راستي چه بهاي اندکي است زيبايي جزيي از بدن براي کسب رضايت ديگران در برابر از بين رفتن نماز و کسب رضايت معبود مهربان.
در پايان به نظر چند تن از مراجع عظام اشاره ميکنيم:
آيتالله خامنهاي
سؤال: اگر کسى ناخن مصنوعى بکارد، براى وضو و غسلش چه بايد بکند؟
پاسخ: در صورت کاشت ناخن، براى وضو و غسل بايد مانع ـ ولو با صرف هزينه ممکن ـ برطرف گردد و چنانچه ميداند امکان برطرفکردن آن نيست و يا رفع آن با مشقت غيرقابل تحمل همراه بوده و يا ضرر قابل توجهى دارد، در وقت نماز بايد وضو يا غسل را انجام دهد، سپس مبادرت به اين کار کند و وضو و غسلهاى بعدى را بايد بهصورت جبيره انجام دهد (يعنى با دست مرطوب مانع را مسح نمايد)؛ اما در صورتىکه امکان برطرف کردن آن ـ ولو در روزهاي بعد ـ باشد و برطرف نکند، وضو و غسل جبيره باطل خواهد بود.
آيتالله سيستاني
سؤال: برخي خانمها ناخنهايشان را به قصد آرايش از حد طبيعي بلندتر ميکنند و، چون گاهي اوقات آنها ميشکنند طبيبان روکشي تجويز ميکنند که تا پاسي از روز روي ناخنها ميماند. با علم به اينکه آن روکش و يا لاک و مانکور مانع از رسيدن آب به هنگام غسل و وضو به ناخنهاست، آيا استفاده خانمها از چنان روکش، لاک و يا مانکور جايز است و وضو و غسل با آن چطور است؟
پاسخ: پاس غسل و وضو با چنان چيزي که مانع از وصول آب ميشود، صحيح نيست و ناگزير بايد آنها را براي انجام غسل و وضوي صحيح زايل پاک کرد و قصد آرايش، مجوز چنان کاري نميشود.
مرحوم آيتالله بهجت (ره)
سؤال: اخيراً افرادى که فاقد ناخن هستند، به وسيله پيشرفت علم پزشکى مىتوانند ناخن مصنوعى بکارند؟ آيا وضو و غسل آنها صحيح است؟
۱_حکم شرعى کاشتن ناخن مصنوعى را بيان فرماييد.
پاسخ: شخصى که اصلاً ناخن ندارد و مىخواهد ناخن مصنوعى بکارد، آن ناخن جزو بدن او نمىشود، چون رشد و نموّ ندارد و از اوّل چنين کاري جايز نيست، چون اضطرار ندارد.
۲_در هر حال اگر کسى ناخن مصنوعى بکارد، وظيفهاش در وضو و غسل چيست؟
پاسخ: وضو و غسل صحيح نخواهد بود و اگر اين فعل در يکي از اوقات نماز انجام شود، ضايع نمودن امر واجب دانسته شده و اگر قبل از وقت نماز انجام شود، خلاف احتياط خواهد بود؛ در صورت کاشتن ناخن به هنگام وضو يا غسل اگر امکان بيرون آوردنِ آن نبود، بايد در وضو و غسل عمل به جبيره کند.
آيتالله مکارمشيرازي
سؤال: لطفاً بفرماييد کاشت ناخن توسط بانوان چه حکمي دارد و آيا ميتوان با اين نوع ناخن وضو گرفت و غسل کرد و نماز خواند؟
پاسخ: در صورتيکه ضرورتي براي اين کار نباشد آن را ترک کنند، و چنانچه ضرورتي وجود داشته باشد و امکان جداسازي ناخنهاي مصنوعي به هنگام غسل و وضو نباشد، با آن وضو و غسل جبيرهاي ميگيرند.