ابنیه/ مناره و بقایای باستانی جم

بيتوته/ اين مقاله راجع به قدمت وهنر و معماري مربوط به مناره و بقاياي باستاني جم و موقعيت جغرافياي آن در افغانستان مي باشد. ويژگي هاي مناره جم مناره 65 متري جم، سازه اي زيبا و سرافراز است که قدمت آن به قرن 12 ميلادي باز مي گردد. اين مناره که با آجر کاري دقيق و زيبا کار شده و سفال هاي آبي بالاي آن با زيبايي خودنمايي مي کنند، به خاطر کيفيت معماري و تزئين خود، که نشان دهنده حد اعلاي آئين هاي هنري و معماري منطقه است، از اهميت بالايي برخوردار مي باشد. تاثير آن به خاطر مکان قرار گيري آن بيشتر شده است، به طوري که اين مناره در داخل آبراهي عميق که بين کوه هاي بلند در قلب ايالت غور (Ghor) افغانستان قرار دارد، جاي گرفته است. نقش مناره جم در معماري اسلامي معماري و تزئينات اين مناره از نقطه‌نظر تاريخ هنر بسيار برجسته بوده ، و در آن ، پيشرفت‌هاي هنري پيشين منطقه به طور خارق‌العاده اي باهم ترکيب شده و اثري ايجاد کرده‌اند که نفوذ قوي اي در نوع معماري‌هاي بعدي در منطقه داشت. اين مناره، يک مثال برجسته از معماري و تزئينات اسلامي در اين منطقه بوده و نقشي اساسي در گسترش هر چه بيشتر آن ايفا کرد. مکان جغرافيايي مناره جم اين مناره که در ارتفاع 1،900 متري از سطح دريا و دور از هر شهري قرار دارد ، در داخل دره‌اي ناهموار در قلب استان غور جاي گرفته است. اين مناره که قدمت آن به قرن دوازدهم ميلادي باز مي‌گردد ، احتمالاً به مناسبت يک پيروزي بزرگ سلاطين غوري پايه‌ريزي شد. جم به احتمال زياد، محل اقامت تابستاني امپراتوران غور بوده و احتمالاً نشان‌دهنده محل شهر باستاني فيروزکوه، پايتخت سلسله غوريان، مي‌باشد. اين مناره، يکي از چند بناي تاريخي اي است که به خوبي حفظ شده و اين امر نشان دهنده خلاقيت‌هاي هنري استثنايي و تسلط بر مهندسي ساختماني در آن زمان بوده است. قسمت خارجي مناره به طور کامل با دکوراسيون هندسي دقيقي که روي آجرکاري‌هاي خشن اصلي را گرفته است تزئين شده است. مابقي برج‌ها و قصرهاي منطقه مسکوني غورها، در قسمت مقابل کرانه رودخانه، در قسمت شمال مناره و در ارتفاعات کوه قرار دارد. به علاوه، نشانه‌هايي از استحکامات نظامي در قسمت شرقي مناره نيز ديده مي‌شود و اين تصور را در انسان ايجاد مي‌کند که مناره به وسيله استحکامات نظامي مورد محافظت قرار مي‌گرفته است.از زمان ساخت مناره، هيچ‌گونه عمليات بازسازي و يا تعمير اساسي اي براي مناره انجام گرفته نشده است.