روانشناسی/ رهایی از افسردگی بارداری

بدون شک دوران بارداري مي تواند يکي از شادترين و خاطره انگيزترين دوران زندگي يک زن باشد اما اين مسئله در برخي از خانم ها با چالش هايي همراه است. مطالعات نشان داده است که حداقل از هر ۱۰زن باردار يک نفر در دوره اي از بارداري دچار افسردگي مي شود. اضطراب و افسردگي در هر دوره اي از زندگي مي تواند رخ دهد و رويدادهاي زندگي نظير بارداري و زايمان مي تواند بروز آن را تشديد کند. عوامل جسمي، زيستي و هورموني زيادي در احتمال بروز علائم اضطراب و افسردگي در دوران بارداري و پس از زايمان نقش دارند. علت افسردگي چيست؟ همانند افسردگي و اضطراب در دوره هاي ديگر زندگي، اين حالات در دوران بارداري و پس از زايمان نيز علت مشخصي ندارد و احتمالا مجموعه اي از عوامل در بروز آن ها نقش دارند که برخي از آنها عبارت است از: سابقه ابتلا به اضطراب يا افسردگي ، بارداري پراسترس و يا ناخواسته ، ابتلا به افسردگي در بارداري هاي قبلي ، سابقه خانوادگي ابتلا به بيماري هاي رواني ، تجربه غم پس از زايمان شديد ، وجود مشکلاتي در سلامتي نوزاد و يا در مراقبت از وي و ... همچنين گاهي اوقات برخي از مادران و زنان باردار مشکلاتي در زندگي شخصي خود دارند. اين تغييرات همانند ديگر عوامل خطر روانشناختي و اجتماعي احتمال ابتلا به افسردگي در دوران بارداري و پس از زايمان را افزايش مي دهد. برخي از اين عوامل عبارت است از: ضعف حمايت عملي، مالي و هيجاني ، مادران بدون همسر (تک والد بودن) ، داشتن اختلافات زناشويي، مشکلات کم خوابي و اختلال در خواب علائم و نشانه هاي افسردگي :افسردگي در دوران بارداري نيز داراي علائم و نشانه هايي است که در ادامه به برخي از آن ها اشاره مي کنيم: بي تحرکي يا فعاليت بيش از حد ، ناتواني در به خواب رفتن حتي در شرايط مساعد براي خوابيدن ، گريه کردن خارج از کنترل و يا ميل به گريه کردن زياد ، تغيير خلق ناگهاني ، حساسيت و آزردگي بيش از حد نسبت به صدا و ... ، داشتن افکار منفي پايدار ، احساس بي کفايتي غيرمنطبق با واقعيت ، اضطراب و حملات سراسيمگي ، نداشتن قدرت تمرکز ، فراموشکار شدن ، سردرگمي و احساس گناه ، از دست دادن علاقه به ديگر فعاليت هايي که در گذشته براي فرد لذت بخش بوده است ، داشتن احساس ترس و تنهايي و از طرف ديگر دوري کردن از ديگران ، کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس چه بايد کرد؟ بايد گفت که کم حوصلگي مداوم به همراه برخي از احساساتي که به آن اشاره شد اگر بيش از حدود ۲هفته ادامه پيدا کند بيانگر وجود افسردگي باليني است که نيازمند بررسي هاي بيشتر توسط روان شناس است. اما براي پيشگيري از افسردگي و يا درمان حالات خفيف افسردگي چه بايد کرد: ۱ - ورزش :در واقع ورزش مداخله اي موثر و غيردارويي براي مواجهه با شرايط استرس زا است. نتايج مطالعات بسياري نشان مي دهد که ورزش باعث کاهش افسردگي، احساس خشم، ناکامي و استرس مي شود. ۲ تا ۳ بار ورزش در طول هفته براي رسيدن به چنين تغييراتي کافي است. با توجه به اهميت و تاثير ورزش در سلامتي جسم و روان لازم است که انجام تمرينات ورزشي بخشي از فعاليت‌هاي روزانه دوران بارداري و پس از زايمان باشد. نکته قابل توجه آن که قبل از انجام فعاليت هاي ورزشي بايد با پزشک متخصص مشورت شود تا سلامتي مادر و نوزاد به خطر نيفتد. ۲ - ارتباط موثر با همسر :ارتباط مثبت و سازنده زوجين مي تواند باعث بهبود خلق شود. لازم است که در دوران بارداري زوجين با مهر و محبت بيشتري باهم برخورد کنند و نيازها و عواطف يکديگر را درک کنند. ۳ - اوقات فراغت :داشتن تفريح و سرگرمي از عوامل مهم بهبود خلق است. اوقات فراغت خود را به کارهاي مورد علاقه تان مانند مطالعه، انجام کارهاي هنري و بازي هاي فکري اختصاص دهيد تا افکار منفي کمتر به سراغتان بيايد. ۴ - داشتن روابط اجتماعي ارتباط با خانواده و دوستان مي تواند باعث دلگرمي و خشنودي شما شود و همچنين اين افراد مي توانند در صورت لزوم به شما کمک کنند. ۵ - مديريت استرس دفتر روزانه اي براي ثبت احساساتتان داشته باشيد و مرتب آن را مرور کنيد. اين کار به شما کمک مي کند تا دريابيد که چه مسائلي در شما ايجاد استرس و ناراحتي مي کند. مهرناز صفرزائي- روان شناس