موزه گرمابه ۶۰۰ ساله شهر سمنان
ایرنا/ حمام پهنه مابین مسجد جامع و امامزاده یحیی(ع) در سمنان قرار دارد، بر اساس اسناد موجود این حمام مورد بازدید یکی از تاریخنویسان دوره قاجار به نام محمدحسن خان صنیعالدوله قرار گرفت و متن کتیبه سر در حمام را در کتاب «مطلع الشمس» نوشته است. با توجه به این کتیبه میتوان نتیجه گرفت که این حمام در زمان حکومت میرزا ابوالقاسم بابرخان، پادشاه دوره تیموریان و به دستور وزیرش خواجه غیاثالدین محمدبن خواجه تاج الدین بهرام سمنانی در ماه شوال سال ۸۶۵ هجری قمری ساخته شد.
این بنا در زمان مظفرالدین شاه قاجار (در سال ۱۳۱۲ هجری قمری) و به دستور حاج ملاعلی حکیم الهی دانشمند معروف تعمیر و نوسازی شد. یکی از قسمتهای جالب توجه این حمام سر در زیبا و کاشیکاری شده آن است، در بالای درِ ورودی، اشعاری به خط نستعلیق خوانا و ماهرانه نوشته شده است.
حمام پهنه مشتمل بر سه قسمت رختکن یا سر بینه، گرمخانه و خزانه است و در مساحت تقریبی یکهزار متر مربع در شمال غربی تکیه پهنه ساخته و ۲ در ورودی آن برای ورود آقایان و خانمها پیشبینی شده است. درِ مردانه که دارای ۲ صفه می باشد از سه طرف دارای کاشیکاری است. در بالای در کتیبه ای از کاشی به رنگ سفید بر زمینه لاجوردی وجود دارد و در بالای آن کاشی های زرد رنگ در ۲ لچک و به صورت یک نیمدایره قرار دارد، در ۲ طرف در تصویر ۲ سرباز قاجار کاشیکاری شده است که در آن جمله «عمل زین العابدین سمنان ۱۳۳۰» به چشم می خورد.
حمام پهنه در تاریخ ۱۳۷۳ بعد از یک سری مرمت و بازسازی، تبدیل به موزه محلی باستان شناسی و مردم شناسی شد.
در ابتدای ورودی موزه سمنان به یک هشتی می رسیم که در آن علاوه بر فروش بلیت، عرضه بروشور و نیز دیگر تولیدات و انتشارات فرهنگی صورت می پذیرد، در ادامه مسیر فضای مربع شکلی با ابعاد تقریبی هشت متر در هشت متر قرار دارد که به وسیله طاق های ضربی موزون و عریضی مسقف شده است و در میان آن یک آبنمای زیبا به همراه کاشی کاری های متنوع است.
از این قسمت در مواقعی که نمایشگاهی موقت در محل موزه دایر است، به عنوان فضای نمایشگاهی استفاده می شود. در ادامه و بعد از گذشتن از یک راهروی باریک و یک هشتی، به صحن بزرگ گرمابه که سالن اصلی موزه است می رسیم.
این قسمت خود دارای چند قسمت جداست، در یکی از غرفه های متصل به صحن اصلی شاخص ترین عنصر موزه سمنان که اسکلت چهار هزار ساله به دست آمده از تپه حصار دامغان است قرار دارد. این اسکلت که مربوط به یک زن باردار است، به طور کامل دستنخورده از محل حفاری در تپه حصار به این مکان منتقل شده است.