پشت پرده قلیانسراهای زاهدان؛ تفریح یا تله اعتیاد و بزهکاری؟

تسنیم/ در قلب زاهدان قلیانسراها و کافیشاپهایی سر برآوردهاند که تفریح جوانان را به دام اعتیاد بدل کردهاند؛ از «قهوه مرگ» تا «ناس قدرتی»، نشانههای یک بحران پنهان در حال گسترش است؛ بحرانی که تنها با نظارت جدی مهار میشود.
در سالهای اخیر چهره شهر زاهدان شاهد رشد نگرانکننده قلیانسراها و کافیشاپهایی است که در ظاهر محلی برای تفریح و استراحت جوانان هستند اما در باطن به پلههای نخست انحراف و اعتیاد بدل شدهاند.
طبق قانون عرضه قلیان در اماکن عمومی ممنوع است و قهوهخانهها نیز از مصادیق اماکن عمومی محسوب میشوند. با این حال، امروز بیش از 100 قلیانسرا در سطح شهر فعال است. این تناقض قانونی، پرسشی جدی را پیش روی افکار عمومی میگذارد که چه نهادی و با چه مجوزی ادامه فعالیت چنین اماکنی را ممکن ساخته است؟ در بسیاری از این مراکز مظاهر خطرناک اعتیاد به شکلهای نوین و پنهان دیده میشود.
گزارشهایی حاکی است که در برخی قلیانسراها، از ماده مخدر «گُل» در توتون قلیان استفاده میشود؛ مادهای که نهتنها وابستگی شدید روانی ایجاد میکند، بلکه موجب افزایش سرطانها و بیماریهای تنفسی در مصرفکنندگان جوان شده است. افزون بر این، ارائه نوشیدنیهایی تحت عنوان «قهوهی مرگ» که در واقع ترکیبی از مواد محرک یا توهمزا هستند سلامت جسمی و روانی مصرفکنندگان را تهدید میکند.
اما مسئله تنها در اعتیاد خلاصه نمیشود؛ فضای دنج و نیمه تاریک این پاتوقها، زمینه مناسبی برای اختفاء و یارگیری گروههای ضدامنیتی و غیراخلاقی فراهم کرده است؛ مراکزی که با پوشش تفریح، در عمل به مأمن بزهکاری و فساد بدل میشوند. بیتردید، ادامه چنین وضعیتی در قلب مرکز استان، تهدیدی مستقیم برای امنیت اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه است.
نشانههای بینظمی بازار نیز نگرانکننده است. در برخی مغازهها تابلوی «ناس قدرتی موجود است» به چشم میخورد؛ در ذغالفروشیها «ذغال تشریفاتی» تبلیغ میشود و فروشگاههای ابزار گازسوز، پیکنیکهایی عرضه میکنند که درون آن جایگاه ویژهای برای ابزار مصرف مواد مخدر تعبیه شده است. این موارد نشان میدهد که بیتفاوتی دستگاههای نظارتی، به بازار فرصت داده تا به مسیر انحراف جهت بگیرد و ناآگاهانه ابزار انهدام نسل جوان را بفروشد.
در این میان، مسئولیت اجتماعی و قانونی نهادهای نظارتی بیش از هر زمان دیگر سنگین است. از دادگستریکل سیستان و بلوچستان، نیروی انتظامی، ادارهکل صمت و تعزیرات حکومتی انتظار میرود با ورود فوری و هماهنگ، این بازار آلوده را مهار کنند و با متخلفان در هر سطحی که باشند، برخورد قاطع کنند. بیعملی در برابر این وضعیت، به معنای تسلیم در برابر روندی است که سلامت و امنیت جامعه را هدف گرفته است.
این یادداشت، از سر مخالفت با تفریح سالم جوانان نیست؛ بلکه از دلنگرانی برای آیندهی آنان و سلامت جامعه برمیخیزد. اگر امروز در برابر این نشانههای هشدار دهنده سکوت کنیم، فردا با نسلی بیمار، ناامید و آسیبدیده روبهرو خواهیم بود. نظارت دقیق، اقدام قضایی، و مسئولیتپذیری جمعی، تنها راه بازگرداندن آرامش و سلامت به فضای اجتماعی شهر است.