صنایع‌دستی ایلام زبان بی‌کلام دیپلماسی فرهنگی

ایرنا/ ایلام- ایرنا - در هر گره از گلیم نقش‌برجسته و در هر نقش سفال صدای تاریخ و باور مردمان ایلام شنیده می‌شود، هنری که امروز با گذر از مرزها به بازارهای عراق راه یافته و به سفیر فرهنگی ایران در منطقه تبدیل شده است

به گزارش ایرنا، حضور چندباره هنرمندان ایلامی در نمایشگاه‌های بین‌المللی از جمله در شهرهای کوت و کربلای عراق نشانگر گام‌های مؤثر در دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی این استان مرزی با همسایه غربی است.

---

بازار

---

در دل کوهستان‌های زاگرس جایی که طبیعت و فرهنگ در هم آمیخته‌اند، ایلام با هنر خود سخن می‌گوید؛ در هر تار گلیم نقش‌برجسته، در هر طرح سفال و دوخت چرمی آوای تاریخ، ایمان و باورهای ریشه‌دار مردمان این دیار شنیده می‌شود.

در کارگاه‌های کوچک روستایی و بازارچه‌های دائمی شهرهایی چون ایلام، دهلران، مهران و بدره زنان و مردان هنرمند از سپیده‌دم تا غروب نخ‌ها را با رنگ‌های طبیعی و نقش‌مایه‌های اصیل بومی به طرح‌هایی زنده تبدیل می‌کنند.

هر گلیم و کیف چرمی که زیر دستان آنان جان می‌گیرد، نماینده‌ای از فرهنگ ایرانی ـ اسلامی است؛ فرهنگی که از ایلام تا کربلا و بغداد، مسیر تجارت، دوستی و پیوند فرهنگی را هموار ساخته است.

از بافت گلیم نقش‌برجسته تا ساخت سفالینه‌های سنتی و محصولات چرمی دست‌دوز، هر رشته از صنایع‌ دستی این استان، بازتابی از تاریخ درخشان، ذوق بی‌پایان و فرهنگ کهن مردمان سخت‌کوش ایلام است.

ایلام با برخورداری از مرز مشترک ۴۳۵ کیلومتری با کشور عراق، از دیرباز در مسیر تعامل‌های فرهنگی و اقتصادی دو ملت قرار داشته و امروز صنایع‌دستی آن به یکی از درخشان‌ترین جلوه‌های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه تبدیل شده است.

صنایع دستی در خدمت اقتصاد محلی و صادرات فرهنگی

اکنون این هنر بومی فراتر از جلوه‌ای زیباشناسانه، نقشی پویا در اقتصاد و دیپلماسی فرهنگی ایفا می‌کند و به سرچشمه‌ای ارزشمند برای اشتغال‌زایی، تبادل فرهنگی و معرفی هویت اصیل ایرانی در ورای مرزهای غربی کشور تبدیل شده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام در گفت و گو با ایرنا از تحولاتی می‌گوید که صنایع‌دستی این استان را به سفیر فرهنگی ایران در عراق و فراتر از آن تبدیل کرده است.

فرزاد شریفی در این باره اظهار کرد: صنعتگران ایلامی برای پنجمین بار در نمایشگاه صنایع‌دستی استان واسط عراق شرکت کردند و آثار ارزشمند خود را در رشته‌های مختلف به نمایش گذاشتند که این اقدام گامی در مسیر توسعه صادرات صنایع‌دستی و شناساندن ظرفیت‌های هنری استان در بازارهای بین‌المللی است.

او افزود: استقبال مردم عراق از غرفه‌های هنرمندان ایلامی بسیار چشمگیر بوده و این رویدادها بستری مناسب برای گسترش پیوندهای فرهنگی، اقتصادی و حتی گردشگری میان دو استان فراهم کرده است.

مدیرکل میراث فرهنگی ایلام توضیح داد با بهره‌گیری از مرز مشترک بیش از ۴۳۰ کیلومتری با عراق و استفاده از دیپلماسی اقتصادی و فرهنگی استاندار، ایلام توانسته است برای نخستین‌بار نمایشگاه‌های خارجی صنایع‌دستی خود را در شهرهای «بغداد»، «کربلا» و «کوت» برگزار کند؛ رخدادی که در نوع خود بی‌سابقه بوده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام از تحولی اساسی در جایگاه صنایع‌دستی این استان در کشور همسایه سخن گفت و افزود: این تحول از حضور در نمایشگاه‌های محلی آغاز شده و اکنون به برپایی نمایشگاه‌های بین‌المللی در خاک عراق رسیده است.

با نگاهی روشن به آینده باید گفت که ایلام اکنون صادرکننده فرهنگ و هنر ایرانی است و هر محصول صنایع‌دستی که در بازار عراق یا نمایشگاه بین‌المللی فروخته می‌شود، سفیری است از تمدن ایرانی و هنر ایلامی.

در پنجمین حضور صنعتگران ایلامی در نمایشگاه صنایع‌دستی استان واسط در شهر کوت عراق، آثار هنرمندان استان در رشته‌های مختلف به نمایش گذاشته و با استقبال بی‌نظیری مواجه شد که البته هدف از حضور در این نمایشگاه‌ها تنها فروش نیست، بلکه معرفی توانمندی‌ هنرمندان ایلامی و گسترش همکاری‌های فرهنگی و اقتصادی با استان‌های مرزی عراق است.

در یکی از این غرفه‌ها، بانویی هنرمند ایلامی در میان ازدحام زائران گلیم نقش برجسته‌ای را می‌بافت و همزمان به پرسش‌های خریداران عراقی درباره نقشه آن پاسخ می‌داد که این صحنه، تصویر روشن از پیوند ایمان، عشق و اقتصاد بود.

ایلام به‌ سبب جایگاه جغرافیایی ویژه‌اش از سال‌های گذشته تا امروز توانسته است نمایشگاه‌های صنایع‌دستی خارج از کشور را در شهرهای بغداد، کربلا و کوت برگزار کند، حرکتی که نه‌ تنها رونق صادرات، بلکه پیوندی فرهنگی میان دو ملت رقم زده است.

صدها غرفه صنایع‌دستی در ایام اربعین و نوروز امسال برپا که با استقبال خیره‌کننده‌ زائران اربعین و گردشگران نوروزی مواجه شد.

در این غرفه‌ها به عنوان نمایشگر هویت ایرانی و هنر ایلامی دست آفرینه‌هایی از جمله شامل گلیم و گلیم نقش‌برجسته، گیوه، پوشاک محلی، ساخته‌های چرمی، حصیر و گوهرهای زیینی در معرض تماشای گردشگران قرار گرفت.

اما پشت این همه کوشندگی واقعیتی اقتصادی نیز نهفته است، تنها در نمایشگاه‌های نوروزی امسال بیش از ۸۰ میلیارد ریال صنایع‌دستی و سوغات ایلامی به فروش رفت و در نمایشگاه اربعین، درآمد صنعتگران ایلامی از مرز ۵۱ میلیارد ریال گذشت.

این ارقام نشان می‌دهند که صنایع‌دستی ایلام از مرحله‌ نمایش فرهنگی فراتر رفته و به بخشی از چرخه‌ تولید و صادرات استان تبدیل شده است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی ایلام در همین گفت‌وگو یادآور شد که صنایع‌دستی ظرفیت اشتغال‌زایی فراوانی دارد و امروز در استان بیش از ۳۰ هزار صنعتگر در ۳۳ رشته فعال هستند و ایجاد بازارچه‌های دائمی، حمایت از بیمه صنعتگران و توسعه زیرساخت‌های صادراتی از اولویت‌های سال جاری است.

شریفی با بیان اینکه توسعه صنایع‌دستی، توسعه فرهنگی است، گفت: ایلام در سال‌های اخیر توانسته با تکیه بر هنر و اصالت مردمانش به پدیده‌ای نوظهور در حوزه گردشگری و صنایع‌دستی کشور تبدیل شود.

وی با اشاره به این که اکنون بیش از ۱۵۰ کارگاه فعال در رشته مختلف صنایع‌دستی در این استان وجود دارد، گفت: در اربعین امسال بیش از ۱۲۰ غرفه در هفت شهرستان استان فعال بود که افزون بر معرفی آثار بومی به محوری برای رونق اقتصادی محلی تبدیل شدند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ایلام با تاکید بر این که بازارچه‌های دائمی نقش مهمی در تداوم این رونق دارند، یادآور شد: بازدیدکنندگان از نمایشگاه‌های صنایع دستی از ظرافت، ترکیب رنگ‌ها و نقوش محلی گلیم ایلامی شگفت‌زده می‌شوند و این خود نوعی قدرت نرم فرهنگی برای کشور محسوب می‌شود.

صنایع‌دستی ایلام در مسیر اقتصاد و دیپلماسی فرهنگی

از دستان هنرمند زنان و مردان ایلامی، نقش‌هایی می‌تراود که روایتگر ریشه‌های ژرف تمدن ایرانی‌اند؛ نقش‌هایی که تنها زینت‌بخش دیوارها نیستند، بلکه امروز به ابزاری برای رونق اقتصاد، اشتغال‌زایی و گسترش صادرات تبدیل شده‌اند.

در سال‌های اخیر، صنایع‌دستی ایلام به صنعتی مولد و پویا تبدیل شده است؛ صنعتی که ضمن تقویت اقتصاد محلی، چهره‌ای اصیل از تمدن ایرانی را در کشورهای همسایه بازنمایی می‌کند.

گلیم نقش‌برجسته به‌ عنوان مهم‌ترین نماد فرهنگی و اقتصادی ایلام شناخته می‌شود؛ محصولی که از دل خاک و فرهنگ این سرزمین برمی‌خیزد و اکنون در مسیرهای مرزی، نمایشگاه‌های عراق و ویترین خانه‌های دوستداران هنر ایرانی در سراسر جهان جلوه‌گر است.

وقتی گلیم نقش‌برجسته‌ای در بغداد یا کربلا فروخته می‌شود، در واقع بخشی از فرهنگ ایرانی به خانه‌های مردم عراق راه پیدا می‌کند و این همان دیپلماسی فرهنگی است که صنایع‌دستی به زیباترین شکل آن را محقق می‌سازد.

ایلام امروز با تکیه بر دستان توانمند هنرمندانش، نه‌تنها چرخ تولید و تجارت را می‌چرخاند، بلکه روایتگر فرهنگ و اصالت ایران‌زمین در ورای مرزهاست.

صنایع‌دستی ایلام، فراتر از جلوهای رنگ و نقش، صنعتی پویا و زنده است که با حمایت مدیران استانی، کوشش هنرمندان و استقبال گردشگران به چرخه‌ای پایدار از تولید، فروش و صادرات تبدیل شده است.

استمرار برپایی نمایشگاه‌ها، حمایت بیمه‌ای از هنرمندان، توسعه زیرساخت‌های فروش برخط (آنلاین) و برنامه‌ریزی هدفمند برای بازاریابی خارجی می‌تواند سهم قابل‌توجهی از صادرات غیرنفتی کشور را به صنایع‌دستی ایلام اختصاص دهد.